    |
 |
| Đền thờ Liêm Công, di tích của làng hằng năm được người dân tổ chức lễ hội. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Lễ hội này mang ý nghĩa “tống khứ” tà ma, dịch bệnh, xui rủi, hoạn nạn của năm cũ, cầu chúc một năm mới ăn nên làm ra, mọi sự thuận hòa, thịnh vượng.
Từ thuở khai hoang lập ấp, làng Liêm Công vùng đất của xã Phan Rí Thành, huyện Bắc Bình còn rất hoang sơ, đầm lầy, môi trường khắc nghiệt, phát sinh nhiều dịch bệnh gây hại cho con người. Người dân địa phương ngày xưa tin rằng dịch bệnh là do ma quỷ, người âm làm ra. Thấy vậy, người dân mới tổ chức lễ hội Tống Na cầu mong gia đình, làng xóm được bình an.
|
 |
| Người dân tới làng Liêm Công tập trung chuẩn bị đồ lễ để cúng. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Tống Na nghĩa là tống tiễn, xua đuổi những ôn dịch, tà khí gây dịch bệnh, gây hại cho con người. Lễ hội này đã trở thành chỗ dựa tâm linh của người dân. Họ tin tưởng rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, có cúng kiếng sẽ tống khứ đi hết những điều xui rủi và được bình an.
Trước đây lễ hội được tổ chức ở nhiều nơi. Tuy nhiên, hiện nay chỉ phổ biến ở một số địa phương như ở Phan Thiết, Phan Rí Cửa, Phan Rang v..v.., còn về thời gian thì thường được tổ chức vào dịp tháng Giêng âm lịch và tổ chức ở các đền, miếu.
|
 |
| Niềm vui của dân làng khi đến ngày lễ lớn để chuẩn bị chu đáo các lễ vật cho ngày trọng đại. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Ông Giang Long Hải, Trưởng Ban Tế tự Miếu làng cho biết: “Lễ hội này đã có từ lâu đời và trở thành truyền thống của Miếu làng. Lễ hội này đã tồn tại hơn 100 năm, đây là lễ hội của những người dân địa phương sống bằng nghề làm nông, sông, suối, biển, hồ, bà con nơi đây với mong muốn “tống tiễn” đi hết những điều không may mắn trong một năm qua, cầu cho một năm mới thuận buồm xuôi gió, vạn sự hanh thông”.
|
|
| Video ngày Lễ hội Tống Na của của làng Liêm Công. Clip: Ngọc Tuấn. |
Theo các chuyên gia, nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam cho biết, làng Liêm Công là một khu xóm từng đánh đuổi giặc ngoại xâm qua các thời kỳ được Thủ tướng Chính phủ tặng nhiều Huân chương, Huy chương.
Nghi thức của lễ hội gồm có: Lễ cầu an, cúng Bà, cúng thổ thần và người khuất mặt, thả bè ra sông lớn để xua đuổi tà ma và cầu an cho xóm làng. Thanh niên trai gái trong vùng thì góp sức để tạo nên con tàu chuẩn bị cho lễ Tống Na, tàu thường được làm bằng thân cây chuối, dán giấy tô vẽ như một con tàu lớn ra khơi.
|
 |
| Dân làng vui ca hát mừng lễ hội lớn của làng. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Ông Nguyễn Hoàng Đồng là người có uy tín của làng Liêm Công kế thừa người trước thường gọi là Chánh Tế cùng cho biết thêm: “Khoảng 0h đêm ngày 15 đến ngày 16 tháng Giêng âm lịch, Ban Tổ chức đưa tàu “Tống Na” bắt đầu diễu hành ra sông. Sau đó, tàu di chuyển ra giữa sông rồi làm lễ hạ thủy Tống Na, khi hoàn thành, người dân múc nước sông rửa tàu, tạt vào nhau (gọi là té nước đầu năm) như để cầu may trong năm mới, nhiều thanh niên còn “chơi lớn” gõ thùng đốt pháo nhảy xuống sông tắm để tăng phần đông vui và huyên náo”.
|
 |
| Lễ hội Tống Na là dịp để người dân nơi đây quây quần cùng nhau chúc cho năm mới cùng chúc nhau bình an và hạnh phúc. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Lúc này, dưới sông hàng trăm chiếc thuyền ghe tấp nập của người dân địa phương làm tàu thả xuống sông cầu may, nhiều ghe tàu “chơi trội” còn thuê hẳn đội lân, trống để múa góp vui khiến không khí lễ hội càng sôi động, rộn ràng. Trên bờ, người dân vừa cúng lạy vừa rắc muối, gạo, rượu với ý nghĩa xua đuổi xui rủi, tà khí.
|
 |
| Lễ hội cũng là dịp bà con nơi xa quê hương về quầy quần bên nhau để vui mừng và chúc phúc. Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Theo người dân địa phương cho biết thêm, 3 năm qua do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nên không tổ chức được nghi thức “Tống Na” vì sợ tập trung đông người. Đến năm nay, do dịch bệnh được kịp soát, Lễ cầu an được tổ chức đầy đủ nghi thức nên bà con rất vui mừng, bà con tập trung tại làng Liêm Công nay rất là đông.
Tuy nhiên, so với những năm trước số lượng tàu ghe làm bằng thân cây chuối đón lễ cũng giảm hơn nhiều. Lễ hội năm nay, mọi người cũng mong được sớm đẩy lùi được những dịch bệnh, cầu mưa thuận gió hoà để người dân yên tâm, có cuộc sống ấm no yên lành và hạnh phúc.