Phát triển từ Giải thưởng Sách Việt Nam, Giải thưởng Sách Quốc gia hàng năm trao giải cho những cuốn sách (bộ sách) có giá trị nổi bật về nội dung tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ; có tác động mạnh mẽ đến cộng đồng hoặc đóng góp sâu rộng về chuyên môn và được công chúng đón nhận hoặc giới chuyên môn đánh giá cao ở các lĩnh vực; từ đó khuyến khích, tôn vinh những người sáng tác và những người hoạt động trong lĩnh vực xuất bản sách Việt Nam, góp phần phát hiện, lưu giữ, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, tạo động lực thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng định hướng và phù hợp với xu thế hội nhập.
Từ ý nghĩa trên, Giải thưởng Sách Quốc gia được trao thưởng hàng năm hướng đến 4 mục tiêu chính gồm:
Thứ nhất, động viên, khích lệ tinh thần sáng tạo, cống hiến của những người làm công tác nghiên cứu, sáng tác, biên soạn sách không chỉ sinh sống tại Việt Nam mà còn đang sống và làm việc tại nước ngoài.
Thứ hai, động viên sự nỗ lực của các nhà xuất bản, cơ sở in, đơn vị phát hành sách Việt Nam trong việc sàng lọc, truyền tải sách hay, sách tốt đến bạn đọc;
Thứ ba, lựa chọn được những cuốn sách có chất lượng cao về tư tưởng, trí thức, thẩm mỹ, góp phần vào nâng cao dân trí, phát triển văn hoá, xây dựng nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ mới.
Thứ tư, khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội; nâng cao nhận thức, vai trò của người đọc đối với sách, góp phần quảng bá văn hóa đọc đến mọi tầng lớp nhân dân và trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng và các tổ chức xã hội đối với việc tuyên truyền và thúc đẩy văn hóa đọc.
Đối tượng trao giải tập trung 3 đối tượng chính liên quan đến quá trình tạo tác phẩm, công trình được xuất bản gồm: Tác giả, dịch giả; Các nhà xuất bản; Các công ty sách, nhà sách là đơn vị tham gia liên kết xuất bản.
Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư được tổ chức trong điều kiện ngành xuất bản chịu tác động nghiêm trọng của dịch bệnh COVID-19. Nhiều đơn vị trong ngành xuất bản, công ty phát hành sách, công ty sách bị ngưng trệ sản xuất. Doanh thu của các đơn vị phát hành, công ty sách bị sụt giảm mạnh, trong điều kiện vẫn phải trang trải chi phí thuê lao động, thuê mặt bằng... Nhiều cửa hàng sách phải tạm thời đóng cửa, thu nhập của người lao động trong ngành Xuất bản gặp nhiều khó khăn...
    |
 |
Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia.
|
Trong bối cảnh đó, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư được tổ chức đã thu hút số lượng lớn các nhà xuất bản tham gia của 47/57 nhà xuất bản trên cả nước với 365 cuốn sách (tăng 3 cuốn sách) cho 284 tên sách (nhiều hơn 29 tên sách so với năm 2020). Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư tiếp tục có một số điều chỉnh, đổi mới, đặc biệt là việc tập trung kiện toàn, bổ sung các thành viên mới là những nhà khoa học, nhà nghiên cứu uy tín, trong đó có một số nhà khoa học trẻ vào Hội đồng Sơ khảo, Chung khảo đến từ nhiều miền trên cả nước. Các Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo và Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã làm việc khẩn trương, thận trọng, nghiêm túc, khách quan để lựa chọn được những cuốn sách tiêu biểu, có giá trị cao để trao giải.
Trên cơ sở 2 vòng Sơ khảo và Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia thống nhất trao giải cho 25 cuốn sách, bộ sách, trong đó có 2 giải A, 9 giải B và 14 giải C. Các cuốn sách, bộ sách đạt giải được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học hết sức công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao.
Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư tiếp tục nhận được sự quan tâm, đồng hành của doanh nghiệp, tạo điều kiện nâng cao giá trị Giải thưởng và tạo sự lan tỏa trong xã hội. Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư tiếp tục giữ nguyên giá trị giải với 100 triệu đồng cho Giải A, 50 triệu đồng cho Giải B, 30 triệu đồng cho Giải C.
"Giải thưởng Sách quốc gia" lần 4 tổ chức trong thời điểm dịch bệnh COVID -19 còn diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, những con số ghi nhận từ sự tham gia của các nhà xuất bản đã nói lên nhiều điều, khiến những ai yêu sách và văn hóa đọc cảm thấy hào hứng trước tín hiệu vui của một mùa giải thưởng dành cho sách.