Xây dựng Hải Phòng thành Trung tâm giáo dục và đào tạo hàng đầu khu vực

Ngành Giáo dục Hải Phòng tăng cường năng lực ứng dụng AI cho giáo viên trong giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2.

Trong chiến lược phát triển theo Nghị quyết 45-NQ/TW, TP Hải Phòng được định hướng trở thành “Trung tâm quốc tế về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ”, coi giáo dục là một trong những trụ cột của tăng trưởng bền vững.

Đầu tư cho tương lai

Năm học 2025 - 2026 có ý nghĩa đặc biệt, đây là năm học đầu tiên sau hợp nhất đơn vị hành chính, với hơn 1 triệu học sinh từ mầm non đến THPT, giáo dục thường xuyên đang học tập tại trên 1.600 cơ sở giáo dục, trải rộng trên 114 xã, phường, đặc khu của TP Hải Phòng. Cùng với đó là đội ngũ 67.561 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn theo Luật Giáo dục 2019 ở tất cả các cấp đạt mức rất cao. Đây là nền tảng quan trọng để Hải Phòng hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm giáo dục hàng đầu khu vực Bắc Bộ trong giai đoạn phát triển mới.

Giữa nhịp phát triển mạnh của công nghiệp, logistics và kinh tế biển, Hải Phòng vẫn kiên định lựa chọn “đầu tư cho tương lai” thông qua giáo dục và đào tạo. Nếu như năm học 2023 - 2024, trước khi hợp nhất địa giới hành chính, hệ thống giáo dục Hải Phòng có 756 cơ sở giáo dục, gần 14.500 lớp học, gần 528.000 học sinh và 27.298 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, thì đến đầu năm học 2025 - 2026, quy mô toàn ngành đã tăng lên hơn 1 triệu học sinh và hơn 1.600 cơ sở giáo dục. Con số này vừa phản ánh quy mô dân số trẻ, vừa cho thấy sức hút của một đô thị trung tâm vùng đối với người học và các cơ sở giáo dục.

Thường trực Thành ủy họp, nghe báo cáo, cho ý kiến về chủ trương đầu tư: Dự án đầu tư xây dựng và mở rộng Trường THPT Mạc Đĩnh Chi - Giai đoạn 1 và Dự án đầu tư nâng cấp, xây mới Trường THPT Ngô Quyền.

Không chỉ mở rộng về quy mô, chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục mũi nhọn của Hải Phòng tiếp tục nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Năm học 2024 - 2025, thành phố Hải Phòng xếp thứ 6 toàn quốc về kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT; giáo dục mũi nhọn giữ vững vị trí top đầu với thành tích nổi bật tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, Olympic khu vực và quốc tế. Học sinh Hải Phòng đoạt huy chương vàng Olympic Sinh học quốc tế, huy chương bạc Olympic Vật lý quốc tế, huy chương tại các kỳ thi Olympic châu Á - Thái Bình Dương, khẳng định thương hiệu của một địa phương giàu truyền thống hiếu học.

Đội ngũ hơn 67.000 nhà giáo và nhân viên giáo dục được xem là “tài sản quý” của ngành. Số liệu đầu năm học 2025 - 2026 cho thấy tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn theo Luật Giáo dục 2019 ở các cấp đều ở mức rất cao: mầm non 92,96%; tiểu học 96,96%; THCS 96,91%; THPT 100%. Những con số này không chỉ phản ánh kết quả nhiều năm đầu tư cho đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ, mà còn khẳng định quyết tâm xây dựng đội ngũ nhà giáo chuyên nghiệp, thích ứng với yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018 và xu thế chuyển đổi số trong giáo dục.

Hàng năm, TP Hải Phòng dành hàng chục tỉ đồng đề khen thưởng các học sinh giỏi.

Chuyển đổi số là một trong những hướng đi chiến lược của giáo dục Hải Phòng. Từ năm 2023 - 2024, Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng đã hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành, cập nhật đầy đủ dữ liệu đối với hơn 532.000 học sinh và gần 33.000 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên; đồng thời kết nối, xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với tỉ lệ trên 99,7%. 100% cơ sở giáo dục sử dụng văn bản điện tử, sổ điểm, học bạ điện tử, ký số hồ sơ chuyên môn; tuyển sinh đầu cấp được thực hiện trực tuyến với tỉ lệ phụ huynh đăng ký online ngày càng cao.

Trên nền tảng đó, các “trường học thông minh” ở Hải Phòng từng bước được hình thành với phòng học thông minh, hệ thống học liệu số, bài giảng điện tử, ngân hàng câu hỏi trực tuyến, nền tảng học tập trực tuyến dùng chung… được triển khai rộng khắp. Nhiều chuyên đề ứng dụng trí tuệ nhân tạo, thực tế ảo trong dạy và học được tổ chức ở cấp thành phố, tạo chuyển biến rõ nét trong phương pháp giảng dạy, từ truyền thụ một chiều sang phát triển năng lực, phẩm chất người học.

Không chỉ chăm lo chất lượng bên trong nhà trường, Hải Phòng còn coi trọng việc xây dựng “công dân số” ngay từ ghế nhà trường. Các chương trình tập huấn giáo dục kỹ năng công dân số, cuộc thi trực tuyến “Công dân số Hải Phòng - sử dụng thông minh, sống an toàn” thu hút đông đảo học sinh, giáo viên và người dân tham gia, góp phần lan tỏa văn hóa số trong cộng đồng. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để thế hệ trẻ Hải Phòng có thể sống, học tập và làm việc hiệu quả trong môi trường số và nền kinh tế tri thức.

Ở bậc cao hơn, mạng lưới giáo dục đại học, cao đẳng và giáo dục nghề nghiệp của Hải Phòng ngày càng hoàn thiện. Hải Phòng hiện có 8 trường đại học (trong đó nổi bật là Đại học Hải Phòng, Đại học Hàng hải Việt Nam, Đại học Y Dược Hải Phòng…) cùng 77 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nhiều trung tâm ngoại ngữ, tin học, kỹ năng sống và 217 trung tâm học tập cộng đồng.

Ngành Giáo dục Hải Phòng tăng cường các cuộc thi để nâng cao trình độ dạy học cho các Thầy, Cô.

Đào tạo gắn với nhu cầu thực tế và công nghiệp công nghệ cao

Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực, Hải Phòng xác định rõ mục tiêu: đào tạo phải gắn chặt với nhu cầu thị trường lao động và định hướng phát triển công nghiệp công nghệ cao. Là một trong những trung tâm công nghiệp, cảng biển, logistics lớn nhất cả nước, đồng thời là cực tăng trưởng quan trọng của vùng Duyên hải Bắc Bộ, Hải Phòng đang thu hút mạnh mẽ các tập đoàn quốc tế trong chuỗi cung ứng điện tử, công nghệ cao, bán dẫn, từ đó đặt ra yêu cầu cấp bách về nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thực tế, Hải Phòng đã và đang hình thành hệ sinh thái các khu công nghiệp công nghệ cao, thân thiện với môi trường như Tổ hợp khu công nghiệp DEEP C, Nam Đình Vũ, cùng nhiều cụm công nghiệp mới tập trung vào điện tử, công nghệ cao. Song song với việc thu hút đầu tư, Hải Phòng triển khai nhiều giải pháp liên kết đào tạo giữa Ban Quản lý Khu kinh tế, Sở Khoa học và Công nghệ, các trường đại học và cơ sở đào tạo chuyên sâu nhằm xây dựng đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trong lĩnh vực vi mạch, điện tử, công nghệ số.

Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và đại học trên địa bàn thành phố đẩy mạnh mô hình đào tạo gắn với doanh nghiệp: tăng thời lượng thực hành, thực tập tại nhà máy, xí nghiệp; thiết kế chương trình theo đặt hàng của doanh nghiệp FDI; phối hợp tổ chức các chương trình học - làm (co-op), giúp sinh viên sớm tiếp cận môi trường làm việc thực tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp công nghệ cao phản ánh tình trạng thiếu hụt kỹ sư, chuyên gia tay nghề cao và phải mất từ 6 tháng đến 2 năm để đào tạo lại lao động sau tuyển dụng.

Trường Fschool Hải Phòng hướng dẫn cách sử dụng công cụ AI cho cán bộ, chuyên viên của Sở GD&ĐT TP Hải Phòng.

Các trường đại học lớn của Hải Phòng như Đại học Hải Phòng, Đại học Hàng hải Việt Nam, Đại học Y Dược Hải Phòng, Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng… đang từng bước đổi mới chương trình đào tạo theo hướng chuẩn đầu ra gắn với nhu cầu doanh nghiệp, mở các ngành, chuyên ngành mới về công nghệ, logistics, kinh tế biển, y tế chất lượng cao, quản trị cảng biển, chuỗi cung ứng… Đồng thời, các trường tăng cường hợp tác quốc tế, liên kết đào tạo với các trường, viện nghiên cứu uy tín trong và ngoài nước, qua đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho thành phố và vùng.

Ở bậc phổ thông, giáo dục định hướng nghề nghiệp được đẩy mạnh thông qua việc tích hợp nội dung STEM, hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, các cuộc thi sáng tạo trẻ, Hackathon AI in Education, chuyên đề ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học. Những sân chơi này vừa giúp học sinh tiếp cận sớm với công nghệ mới, vừa tạo nguồn cho các ngành nghề tương lai như dữ liệu lớn, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn.

Lĩnh vực y tế cũng được chú trọng trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đại học Y Dược Hải Phòng, cùng mạng lưới bệnh viện tuyến cuối trên địa bàn, đang mở rộng đào tạo bác sĩ nội trú, các chuyên ngành sâu, đào tạo theo đặt hàng của các bệnh viện và địa phương, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân trong bối cảnh đô thị công nghiệp phát triển nhanh.

Thành ủy, HĐND và UBND TP Hải Phòng luôn quân tâm và đồng hành cùng ngành Giáo dục và Đào tạo, tạo điều kiện tốt nhất cho sự nghiệp “trồng người”.

Về cơ chế, chính sách, tại các kỳ họp chuyên đề sau hợp nhất, HĐND TP Hải Phòng đã thông qua nhiều Nghị quyết quan trọng, trong đó có các chính sách ưu đãi thuế đối với hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới sáng tạo, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; chính sách phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo giai đoạn 2025 - 2030. Đây là hành lang pháp lý quan trọng để gắn kết chặt chẽ giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp, tạo động lực cho các cơ sở giáo dục chủ động tham gia vào chuỗi đào tạo và cung ứng nhân lực cho các ngành công nghiệp tương lai.

Ngành giáo dục và đào tạo Hải Phòng đã đặt mục tiêu không chỉ giữ vững vị trí top đầu về giáo dục mũi nhọn, mà còn nâng thứ hạng giáo dục đại trà lên nhóm dẫn đầu cả nước; đồng thời, bám sát yêu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế biển và logistics để định hướng chương trình giáo dục, đào tạo nghề nghiệp, đại học. Truyền thống hiếu học, tinh thần vượt khó, cùng tầm nhìn chiến lược về chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đang giúp Hải Phòng hội tụ đầy đủ điều kiện để trở thành Trung tâm giáo dục đào tạo hàng đầu khu vực Bắc Bộ, góp phần đưa thành phố Cảng tiến nhanh trên con đường trở thành đô thị công nghiệp hiện đại, sáng tạo, đáng sống và phát triển bền vững.