Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong giai đoạn 2010 - 2019 và 5 năm gần đây có nhiệt độ cao nhất trong 140 năm qua. Cơ quan Dự báo khí tượng Anh nhận định, năm 2020 tiếp tục là một trong những năm nóng kỷ lục, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng 1,1 độ C so với mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp.
Tổ chức Khí tượng Thế giới WMO đã có Công hàm gửi tới tất cả các Quốc gia thành viên; trong đó yêu cầu các quốc gia thành viên cần đặc biệt cảnh giác với các nguy cơ khí tượng thủy văn như mưa, lũ, bão, các thảm họa liên quan tới biến đổi khí hậu và thời tiết tiếp tục diễn ra. Nguy có nhiều thiên tai xảy ra ở cùng một nước có thể gia tăng.
Tại Việt Nam, những năm gần đây, do tác động của biến đổi khí hậu nên thiên tai có diễn biến bất thường, không chỉ xảy ra trong mùa mưa bão và còn diễn ra quanh năm, cả trong những tháng được xem là hiếm có thiên tai như trước đây.
Từ đầu năm 2020 đến nay, nhiều hiện tượng thời tiết, khí hậu bất thường như mưa to kèm dông lốc, mưa đá liên tục xảy ra ở các tỉnh phía Bắc vào các thời điểm rất hiếm khi xảy ra, thậm chí chưa từng xảy ra như đợt mưa đá, mưa lớn dịp Tết Nguyên đán. Hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt, kỷ lục tiếp tục ở Nam bộ, Trung bộ. “Đây là dấu hiệu cho thấy khả năng thiên tai khí tượng thủy văn năm 2020 sẽ khốc liệt, phức tạp, khó lường”, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia nhận định.
Nắng nóng mùa hè 2020 được dự báo sẽ tập trung tại Tây Bắc Bộ trong tháng Năm, tại Đông Bắc Bộ vào các tháng Năm và Sáu. Khu vực Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ sẽ nắng nóng vào khoảng tháng Tư đến tháng Tám.
Ở khu vực Đông Nam Bộ, nắng nóng xuất hiện nhiều ngày trong nửa cuối tháng Tư và đầu tháng Năm. Mùa mưa ở Tây Nguyên và Nam Bộ có khả năng đến muộn hơn so với trung bình, do vậy tình trạng ít mưa và khô hạn còn tiếp diễn đến khoảng cuối tháng 5.
Mùa bão năm 2020 trên Biển Đông có xu hướng hoạt động muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới sẽ hoạt động trên Biển Đông, trong đó có khoảng 5-6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta.
Về diễn biến lũ, các thông số cho thấy mối liên hệ nhất định giữa các năm lũ lớn xuất hiện vào mùa lũ ngay sau năm có hạn hán nặng. Đặc biệt, trong 15-20 năm qua, cả nước xuất hiện 4 đợt hạn nặng với chu kỳ lặp lại khoảng 5 năm và sau đó đều xuất hiện lũ lớn diện rộng là các năm: 2006, 2010, 2016.
Theo đó, cơ quan khí tượng cho rằng có cơ sở để nhận định về tính phức tạp theo hướng lũ lớn trên các hệ thống sông trong mùa lũ năm nay và năm 2021.
Trước những dự đoán về thời tiết cực đoan như vậy, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đề nghị Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai chỉ đạo cơ quan các cấp cần sớm rà soát phương án ứng phó bão, mưa, lũ lớn để chủ động hơn trong công tác phòng chống.