Hà Tĩnh chung tay đẩy lùi nạn mua bán người

Việc triển khai đồng bộ các hoạt động từ cấp tỉnh tới cơ sở đang góp phần ngăn chặn nguy cơ mất an toàn cho phụ nữ, trẻ em và người lao động trẻ tại nhiều địa phương. 

Chuyển thông điệp thành hành động

Tuyên truyền được xác định là mặt trận then chốt trong phòng, chống mua bán người - nơi thông tin, ví dụ về chiêu trò lừa tuyển lao động “việc nhẹ lương cao”, các thủ đoạn đưa người qua biên giới, hay dấu hiệu của một vụ mua bán người được phổ biến tới tận thôn xóm.

Ở Hà Tĩnh, trong tháng 7/2025, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh phối hợp cùng các tổ chức hỗ trợ đã tổ chức lễ phát động hưởng ứng “Ngày thế giới phòng, chống mua bán người” và “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người (30/7)”, đồng thời ra mắt dự án “Phòng chống mua bán người giai đoạn 2, năm 2025” với sự tài trợ của tổ chức quốc tế nhằm tiếp tục mở rộng mạng lưới tuyên truyền và can thiệp tại cộng đồng. Các hoạt động bao gồm mít tinh, video clip tuyên truyền, vở kịch, diễu hành, phát tờ rơi, và truyền thông trên nền tảng mạng xã hội để tiếp cận nhiều nhóm đối tượng. 

Kịch tuyên truyền tại Lễ phát động toàn dân phòng chống mua bán người.

Tại nhiều xã, phường, đội ngũ cán bộ hội phụ nữ, đoàn thanh niên và cán bộ y tế, giáo viên đã được tập huấn kỹ năng nhận diện dấu hiệu mua bán người, hướng dẫn quy trình tố giác và cách hỗ trợ nạn nhân ban đầu. Những tiết mục kịch tuyên truyền, giao lưu hỏi đáp và chiếu clip thực tế trở thành công cụ gần gũi, dễ tiếp thu, giúp người dân, đặc biệt là phụ nữ trẻ và học sinh, tăng tính cảnh giác trước lời mời gọi xuất khẩu lao động bất hợp pháp. 

Hỗ trợ sinh kế để phòng ngừa

Một trong những bài học từ thực tiễn là tuyên truyền nếu thiếu giải pháp kinh tế sẽ khó chuyển thành phòng ngừa bền vững. Do đó, các chương trình của Hội Phụ nữ tỉnh và chính quyền huyện kết hợp tuyên truyền với các hoạt động hỗ trợ sinh kế: dạy nghề, khởi nghiệp, hỗ trợ vay vốn, mô hình “Mẹ đỡ đầu”, và các chương trình an sinh khác nhằm giúp phụ nữ có việc làm bền vững, giảm nguy cơ bị dụ dỗ, lừa đảo đi làm thuê hoặc kết hôn nước ngoài trái phép. Việc này đặc biệt coi trọng các nhóm dễ bị tổn thương ở vùng nông thôn, miền núi và vùng biên giới. 

Cơ quan chức năng giải cứu 2 phụ nữ là nạn nhân bị mua bán người.

Không chỉ dừng ở hỗ trợ kỹ năng nghề, nhiều địa phương tăng cường kết nối thị trường lao động an toàn, khuyến khích người lao động tham gia các chương trình xuất khẩu lao động có quản lý, có hợp đồng, thay vì nhận lời làm việc qua môi giới không rõ ràng. Sự đồng bộ giữa tuyên truyền và sinh kế được các cán bộ chuyên trách nêu là yếu tố then chốt để giảm nguồn “nguồn cầu” của tội phạm mua bán người. 

Điều tra, giải cứu và xử lý

Bên cạnh phòng ngừa, các hoạt động đấu tranh trấn áp tội phạm mua bán người vẫn diễn ra song song. Công an tỉnh Hà Tĩnh từng phát hiện, bắt giữ nhiều đối tượng liên quan tới hành vi mua bán người, đồng thời phối hợp giải cứu và hỗ trợ nạn nhân trở về gia đình. Một vụ việc điển hình được lực lượng công an xử lý công khai là vụ bắt giữ băng nhóm môi giới đưa người ra nước ngoài, giải cứu hàng chục nạn nhân bị lừa bán ra khu vực Tam giác vàng và nước ngoài; những hoạt động này vừa tố giác tính chất tội phạm, vừa là lời cảnh báo dành cho cộng đồng về mưu mô tinh vi của các đường dây. 

Nhiều nạn nhân bị mua bán người là do dính bẫy "việc nhẹ lương cao".

Công an tỉnh Hà Tĩnh cũng xây dựng quy trình tiếp nhận tố giác, hộ trợ nạn nhân, phối hợp với Tòa án, Viện kiểm sát và các tổ chức bảo trợ xã hội để bảo đảm quyền lợi, phục hồi tâm lý và pháp lý cho người bị hại. Việc tuyên truyền về đường dây nóng, cách tố giác và bảo vệ người tố giác được đặt trọng tâm trong các chiến dịch truyền thông. 

Hợp tác chống mua bán người xuyên biên giới.

Hà Tĩnh có vị trí quan trọng, nằm gần các tuyến di cư lao động ra nước ngoài, vì vậy công tác phối hợp xuyên biên giới, đặc biệt với các tỉnh biên giới Lào, được đẩy mạnh. Hội Phụ nữ tỉnh tăng cường hợp tác với các tổ chức phụ nữ ở các tỉnh giáp Lào để tuyên truyền, nâng cao năng lực đấu tranh và hỗ trợ nạn nhân vượt biên; đồng thời phối hợp với các tổ chức phi chính phủ quốc tế để nhận nguồn hỗ trợ chương trình, kỹ thuật tuyên truyền và nguồn lực cho dự án giai đoạn 2 năm 2025. Đây là một hướng tiếp cận chiến lược nhằm thu hẹp “không gian” hoạt động của tội phạm xuyên quốc gia. 

Dù có nhiều tiến triển, việc phòng, chống mua bán người tại Hà Tĩnh vẫn đối diện nhiều khó khăn, như: Thói quen di cư tìm việc: Áp lực kinh tế khiến nhiều người, nhất là thanh niên nông thôn, chấp nhận rủi ro khi nhận lời môi giới không rõ ràng; Mạng lưới tội phạm tinh vi: Các đối tượng móc nối qua mạng xã hội, sử dụng chiêu trò tuyển dụng giả, hợp đồng “ma” và đưa người qua các nước thứ ba khiến việc phát hiện, ngăn chặn phức tạp; Hỗ trợ xã hội, việc bảo đảm nguồn lực dài hơi cho công tác hồi phục nạn nhân, giám sát các mô hình sinh kế còn thiếu ổn định….

Công an tỉnh Hà Tĩnh đấu tranh, bắt giữ nhiều đối tượng mua bán người.

Kiến nghị.

Dựa trên thực tế triển khai tại Hà Tĩnh, một số đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống mua bán người bao gồm:

1. Mở rộng chương trình sinh kế bền vững: Nhà nước, tổ chức xã hội và doanh nghiệp cần phối hợp để tạo thêm cơ hội việc làm tại chỗ, gắn kết đào tạo nghề với thị trường. 

2. Tăng cường truyền thông đa kênh, nhắm đúng nhóm rủi ro: Sử dụng mạng xã hội, SMS, và các buổi đối thoại tại cộng đồng để tiếp cận thanh niên, người đi xuất khẩu lao động tiềm năng. 

3. Hoàn thiện cơ chế bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân: Đảm bảo các nạn nhân được hỗ trợ tâm lý, y tế, pháp lý lâu dài, không để họ rơi vào tái nạn. 

4. Phối hợp xuyên tỉnh, xuyên biên giới: Thắt chặt hợp tác trao đổi thông tin và lập cơ chế ứng phó khẩn cấp với các tỉnh biên giới và tổ chức quốc tế. 

Cấp ủy, chính quyền, cơ quan ban ngành tỉnh Hà Tĩnh họp bàn về triển khai các giải pháp phòng chống mua bán người.

Như vậy có thể thấy, hoạt động tuyên truyền phòng, chống mua bán người tại Hà Tĩnh đang chuyển từ “nói” sang “làm”: từ truyền thông nâng cao nhận thức tới hỗ trợ sinh kế, phối hợp điều tra, và can thiệp xuyên biên giới. Những nỗ lực này đã đem lại kết quả cụ thể ở nhiều mức độ: Từ thay đổi nhận thức cộng đồng tới việc phá án, giải cứu nạn nhân. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả bền vững thì cần nguồn lực ổn định, liên ngành và sự tham gia chủ động hơn của cả hệ thống chính trị lẫn cộng đồng. Việc duy trì và nhân rộng các mô hình tuyên truyền, kết hợp với kinh tế hộ gia đình an toàn.. sẽ là chìa khóa để Hà Tĩnh tiếp tục thu hẹp “đất sống” cho tội phạm mua bán người trong những năm tới.