Hành trình chấm dứt tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật tại Việt Nam đã được triển khai 17 năm qua. Vào năm 2005, hơn 4.300 cá thể gấu đã được đăng ký và gắn chíp quản lý nhằm ngăn chặn việc gấu mới phát sinh tại các cơ sở.
Từ đó, các cơ quan chức năng tại nhiều địa phương trên cả nước đã không ngừng nỗ lực để chấm dứt tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật. Cho tới thời điểm hiện nay, 40 tỉnh/thành phố trên cả nước đã không còn gấu nuôi nhốt, và cả nước chỉ còn 294 cá thể gấu bị nuôi nhốt tại các cơ sở tư nhân.
Thế nhưng, Hà Nội tiếp tục là điểm nóng lớn nhất về nuôi nhốt gấu tại Việt Nam với 149 cá thể gấu bị nuôi nhốt tại các cơ sở tư nhân, chiếm 51% tổng số gấu đang bị nuôi nhốt trên cả nước.
    |
 |
Gấu được nuôi nhất tại nhiều hộ gia đình ở Phúc Thọ, Hà Nội.
|
Số gấu đang bị nuôi nhốt ở huyện Phúc Thọ, điểm nóng về nuôi nhốt gấu của Hà Nội - chiếm 93% trên tổng số cá thể gấu bị nuôi nhốt ở Hà Nội và chiếm 43% trên tổng số cá thể gấu bị nuôi nhốt ở Việt Nam, là con số do ông Gillbert Sape - Giám đốc Chiến dịch toàn cầu về động vật hoang dã, Tổ chức bảo vệ động vật thế giới đưa ra tại tọa đàm.
Theo sự phân tích của bà Bùi Thị Hà - Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên ENV, tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật ở Hà Nội trở nên phổ biến và khó giải quyết vì những nguyên nhân như: Hà Nội là nơi có tập trung các chủ nuôi có tiềm lực kinh tế mạnh vì giá thành mua một cá thể gấu cũng như chi phí nuôi dưỡng rất cao; nhu cầu sử dụng mật gấu và các sản phẩm từ gấu ở Hà Nội cao hơn các địa phương khác nên nguồn cung luôn duy trì để đáp ứng cầu…
Gần đây, ngày 27/5, Phòng Cảnh sát môi trường, Công an TP Hà Nội đã bắt giữ một chủ nuôi nhốt gấu có đăng ký ở huyện Phúc Thọ kèm 350 lọ mật gấu. Đây là số lượng mật gấu bị bắt giữ lớn nhất cả nước từ trước đến nay, chủ cơ sở phải đối diện với mức án 5 năm tù.
|
 |
Mật gấu được rao bán tràn lan trên mạng xã hội.
|
Trong buổi tọa đàm “Tình trạng nuôi nhốt gấu ở thủ đô Hà Nội” do Nhóm các tổ chức bảo vệ gấu tại Việt Nam (bao gồm Trung tâm Giáo dục thiên nhiên ENV; Four Paws; Tổ chức bảo vệ động vật thế giới) tổ chức, nhóm các tổ chức bảo vệ gấu tại Việt Nam đã đề xuất một số giải pháp hiệu quả gửi đến chính quyền thành phố Hà Nội để sớm chấm dứt tình trạng nuôi nhốt gấu lấy mật ở Thủ đô như: Tăng cường công tác kiểm tra, quản lý các cơ sở nuôi nhốt gấu; Kiên quyết xử lý các vi phạm về gấu và tịch thu các cá thể gấu nuôi nhốt trái phép tại các cơ sở; Xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với những vi phạm nghiêm trọng về gấu; Nghiêm cấm tình trạng cho gấu sinh sản tại các cơ sở tư nhân; Vận động các chủ nuôi tự nguyện chuyển giao gấu lại cho Nhà nước và đảm bảo chặt chẽ chính sách “không bồi hoàn” cho chủ cơ sở nuôi trong mọi trường hợp; Khuyến khích sử dụng thảo dược và giải pháp thay thế khác nhân đạo hơn thay vì sử dụng mật gấu…
Trước đó, tháng 1/2022, UBND thành phố Hà Nội đã ra Chỉ thị yêu cầu các quận, huyện, thị xã ở Hà Nội cần nghiêm túc thực hiện công tác quản lý, bảo vệ các loài động vật hoang dã trên địa bàn thành phố. Chỉ thị cũng đặc biệt chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện Phúc Thọ, nơi vốn là một điểm nóng về nuôi nhốt gấu – hiện có 139 cá thể gấu bị nuôi nhốt tại các cơ sở tư nhân, chiếm khoảng 93% tổng số gấu nuôi nhốt tại Hà Nội - tăng cường kiểm tra hoạt động nuôi nhốt gấu ở tất cả các cơ sở trên địa bàn. Chỉ thị cho thấy, quyết tâm của chính quyền thành phố Hà Nội trong việc chấm dứt tình trạng nuôi nhốt gấu kéo dài suốt nhiều năm qua.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia về bảo tồn, Chỉ thị này sẽ không có giá trị nếu thiếu sự cam kết và các giải pháp cụ thể từ phía UBND huyện Phúc Thọ để có thể xóa sổ ngành công nghiệp chích hút mật gấu vẫn đang tồn tại ở địa phương này như các cơ quan báo chí đã nhiều lần phản ánh.
H. Vân