Phó Thủ tướng Lê Minh Khái: Điều hành, kiểm soát giá bảo đảm công khai, minh bạch

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao công tác điều hành giá trong bối cảnh hiện nay. Ảnh:VGP

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã nhấn mạnh yêu cầu này tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá, nghe báo cáo về kết quả công tác điều hành giá 2 tháng, đánh giá những kết quả đã đạt được, những khó khăn, vướng mắc, qua đó, xác định các nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung thực hiện trong công tác điều hành giá 10 tháng còn lại của năm 2022 diễn ra ngày 25/2.

Phó Thủ tướng cho biết, năm 2022 diễn biến hết sức phức tạp. Các hàng hóa dịch vụ, nguyên vật liệu đầu vào có chiều hướng tăng cao. Nguyên nhân chính là do các nước phục hồi kinh tế sau khi kiểm soát được dịch bệnh. Vừa rồi, giá xăng dầu tăng rất cao, kéo theo tăng giá năng lượng…

Bên cạnh đó, trước tình hình áp lực lạm phát tăng cao, ngân hàng trung ương của các nước có động thái thắt chặt tiền tệ và tăng lãi suất để ứng phó. Theo đánh giá của báo cáo triển vọng kinh tế tháng 1/2022, các nước phát triển dự báo lạm phát tăng khoảng 4%, các thị trường mới nổi tăng gần 6%. “Chúng ta là nền kinh tế mở, nên chịu tác động rất mạnh, áp lực lớn đối với công tác điều hành giá.”- Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao kết quả đạt được trong công tác điều hành chính sách tiền tệ, ổn định lãi suất, tăng trưởng tín dụng, điều hành tỉ giá linh hoạt để bảo đảm vốn cho nền kinh tế và các hoạt động thương mại quốc tế, xuất nhập khẩu.

Đặc biệt, theo Phó Thủ tướng, trong điều hành chính sách tài khóa, những tháng gần đây, nhiều chính sách được triển khai rất kịp thời, nhanh chóng. Đơn cử như chính sách giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay từ 1/1/2022 đến hết ngày 31/12/2022 để hỗ trợ các hãng hàng không đang gặp khó khăn do đại dịch... Hay như việc Chính phủ ban hành Nghị định 15/2022/NĐ-CP, ngày 28/1/2021 giảm thuế GTGT từ 10% xuống còn 8% đối với một số hàng hóa, dịch vụ và cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam cho kỳ tính thuế năm 2022. Dự kiến chính sách này sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước năm 2022 khoảng 51,4 nghìn tỉ đồng...

Về điều hành giá, Phó Thủ tướng đánh giá cao việc các bộ, ngành, địa phương trong thời gian qua đã chủ động, bám sát tình hình, vào cuộc tích cực, bảo đảm thị trường thông suốt, đáp ứng đủ nhu cầu hàng hóa thiết yếu của nhân dân, kiểm soát được lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng, bảo đảm ổn định vĩ mô cho phát triển kinh tế-xã hội.

Phân tích thêm về mặt hàng xăng dầu, đây là mặt hàng thiết yếu, chịu tác động rất lớn của giá cả trên thị trường thế giới, Phó Thủ tướng cho hay, trên thị trường thế giới, từ ngày 11/1 đến ngày 21/2, giá các mặt hàng thành phẩm xăng dầu đã tăng từ 15,45-20,88%, nhưng giá các mặt hàng xăng dầu trong nước chỉ tăng từ 9,59-14,04%. Điều này chứng tỏ chúng ta đã điều hành giá linh hoạt, giá tăng ở mức độ "chịu đựng được", thấp hơn các nước trong khu vực.

Theo Phó Thủ tướng, dự báo tình hình trong quý II và 10 tháng còn lại năm 2022, áp lực lạm phát tăng cao. Ảnh: VGP

Tuy nhiên, việc giá xăng dầu trong nước thấp hơn giá xăng dầu một số nước láng giềng có thể dẫn tới tình trạng buôn lậu mặt hàng này qua biên giới. Do đó, các cơ quan chức năng liên quan cũng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn tình trạng thẩm lậu xăng dầu qua biên giới.

Vừa qua, có tình trạng một số cơ sở kinh doanh xăng dầu găm hàng, nhưng không phải là hiện tượng phổ biến. Hiện tượng này xảy ra không phải là do thiếu nguồn cung, hay doanh nghiệp cố tình găm hàng để đẩy giá lên mà là do nhận thức của người kinh doanh. Đây là hành vi kinh doanh không đúng quy định của pháp luật. Do đó, bên cạnh việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của người kinh doanh, khi cơ quan chức năng phát hiện hành vi sai phạm hoặc phát hiện thông qua phản ánh của báo chí sẽ phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng yêu cầu Bộ Công thương tiếp tục triển khai giải pháp bảo đảm đủ xăng dầu phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân… Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý ngay các hành vi sai phạm theo quy định của pháp luật, phối hợp với cơ quan báo chí, thông tin công khai, minh bạch để dư luận rõ.

Dự báo tình hình trong quý II và 10 tháng còn lại năm 2022, áp lực lạm phát tăng cao, cần phải theo dõi chặt chẽ, phân tích, đánh giá và đưa ra các kịch bản ứng phó phù hợp. Theo Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng 3 kịch bản điều hành giá. Tuy nhiên, các kịch bản này chủ yếu xây dựng theo giá dầu thô (dưới 100 USD/1 thùng) nhưng hiện nay giá dầu thô trên thị trường thế giới đã vượt mốc 100 USD/1 thùng và các dự đoán giá xăng dầu còn tiếp tục tăng thêm. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính xây dựng thêm kịch bản, "lường trước tình huống xấu hơn" để có giải pháp ứng phó phù hợp.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm văn bản số 882/VPCP-KTTH ngày 10/2/2022 về công tác điều hành giá năm 2022. Căn cứ vào tình hình thực tế, triển khai các giải pháp giữ vững bình ổn giá trong điều kiện có thể để hỗ trợ phục hồi phát triển kinh tế, đảm bảo đời sống người dân, phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Tiếp tục theo dõi, nghiên cứu, phối hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ, đồng bộ với các chính sách vĩ mô khác; kiểm soát các lạm phát cơ bản, tạo điều kiện để kiểm soát lạm phát chung.

Phó Thủ tướng đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường giám sát, điều hành, kiểm soát giá theo đúng quy định của pháp luật về giá, bảo đảm hiệu quả, công khai, minh bạch.

Đối với một số dịch vụ công, nhà nước định giá theo lộ trình thị trường, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành tiếp tục rà soát, chuẩn bị các yếu tố để có giải pháp phù hợp trong điều kiện thích hợp.

Đồng thời, yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu dự thảo Luật Giá (sửa đổi) theo đúng tiến độ, bảo đảm đồng bộ, toàn diện, quyền lợi hợp pháp của người dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giá.

Về phía các cơ quan chức năng, tăng cường kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về giá, đặc biệt là kiểm tra các yếu tố hình thành giá đối với những mặt hàng không thuộc diện kê khai giá; phát huy vai trò của lực lượng thanh tra chuyên ngành, thanh tra địa phương, quản lý thị trường, cùng với báo chí tăng cường giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi cố tình vi phạm pháp luật để trục lợi…