(BVPL)-Trong thời gian qua, tại các miền địa phương miền Đông Nam Bộ, tình trạng khai thác cát vẫn diễn ra phức tạp, có nơi không thể kiểm soát hết. Nổi bật tại Tây Ninh, sau khi có nhiều sai phạm trong việc khai thác cát tại Hồ Dầu Tiếng thì địa phương đã có nhiều biện pháp chấn chỉnh. Tuy nhiên, hiện nay hoạt động khai thác tại lòng hồ Dầu Tiếng vẫn là “đại công trường khổng lồ” đầy những bất cập với nhiều ghe bơm hút cát ngày đêm gây mất an toàn đến hồ Dầu Tiếng, một công trình trọng điểm liên quan đến an ninh quốc gia.
 
Ngày 16/06/2017, UBND tỉnh tây Ninh vừa ban hành Kết luận kiểm tra số 1592/KL-UBND về việc chấp hành pháp luật nhà nước đối với các đơn vị được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản cát trong lòng hồ Dầu Tiếng. Theo đó, tính đến tháng 4/2017, UBND tỉnh Tây Ninh đã cấp phép khai thác khoáng sản cát trong khu vực hồ Dầu Tiếng cho 11 dơn vị, vị trí các mỏ khai thác nằm trên địa bàn 02 huyện, gồm: huyện Tân Châu có 06 mỏ; huyện Dương Minh Châu có 05 mỏ, trong đó có 02 mỏ chưa đi vào khai thác. Tổng trữ lượng cát được phép khai thác theo giấy phép 6.452.454 m3, trữ lượng đã khai thác 897.049 m3, trữ lượng còn lại 5.555.405 m3 (kiểm kê trữ lượng đến ngày 31/12/2016).
 
Thời gian qua, công tác cấp phép khai thác cát được chấn chỉnh, bảo đảm chặt chẽ. Tuy nhiên, hoạt động khai thác cát trong khu vực lòng hồ Dầu Tiếng qua kiểm tra vẫn còn một số sai sót, một số đơn vị chưa tuân thủ đầy đủ một số quy định pháp luật liên quan đến khai thác mỏ, còn vi phạm Luật Khoáng sản. Công tác quản lý, phối hợp của các ngành chức năng có lúc chưa chặt chẽ, đồng bộ nên chậm phát hiện, chấn chỉnh và xử lý kịp thời các vi phạm; việc quản lý về khối lượng, chất lượng, giá cả, vận chuyển sản phẩm cát ra thị trường còn bất cập.
 
Vẫn còn nhiều bất cập trong hoạt động khai thác cát tại hồ Dầu Tiếng
Vẫn còn nhiều bất cập trong hoạt động khai thác cát tại hồ Dầu Tiếng
 
Qua kiểm tra, phát hiện một số tồn tại, sai sót, vi phạm của các doanh nghiệp. Cụ thể, có 03 đơn vị: Công ty TNHH Hiệp Thuận, DNTN Thành Phúc và Công ty CP Xây dựng Thành Đạt không có mặt giám đốc điều hành mỏ tại thời điểm kiểm tra, vi phạm Điểu 31 Nghị định số 142/2013/NĐ-CP ngày 24/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản. 02 đơn vị: DNTN Hải Hà và Công ty TNHH Cát Giang hoạt động bến bãi tập kết cát trên diện tích đất nông nghiệp nhưng chưa thực hiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại điểm d Khoảng 1 Điều 58 Luật Đất đai  năm 2013. 02 đơn vị là DNTN Thành Phúc và Công ty CP Xây dựng Thành Đạt hoạt động đóng tàu khi chưa có giấy phép, vi phạm Điều 6 Nghị định số 24/2015-NĐ-CP ngày 27/02/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa. Các đơn vị chưa đảm bảo kê khai đầy đủ bằng hóa đơn VAT trong mua bán cát, chủ yếu thể hiện qua hóa đơn bán lẻ, không có hợp đồng, lượng cát kê xuất bán trên hóa đơn bằng khoảng 30% công suất cho phép. Việc quản lý cát qua hóa đơn VAT chưa đúng, chưa sát thực tế cát xuất bán. Hầu hết các đơn vị chưa thực hiện công bố tiêu chuẩn hợp quy, phân loại cát theo quy định.
 
Tại các khu mỏ chưa thực hiện công bố thông tin đơn vị khai thác cát theo quy định. Việc phân loại khoáng sản, biện pháp sàng, tuyển chọn cát sau khai thác; tổ chức và kiểm soát quá trình vận chuyển, lưu giữ, bảo quản cát; vận chuyển, bảo quản cát đảm bảo chất lượng trước khi đưa ra thị trường chưa được thực hiện hoặc mới chỉ thực hiện một phần, nên quy chuẩn, giá cả chưa phù hợp quy định; việc kê khai giá bán cát theo hướng dẫn Liên Sở: Xây dựng - Tài chính thực hiện chưa đầy đủ. Việc lập hồ sơ xin phép hoạt động khai thác cát trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi theo quy định tại Quyết định số 55/2004/QĐ-BNN ngày 01/11/2004 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) trước đây và Văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BNNPTNT ngày 27/3/2015 hiện nay của Bộ NN&PTNT thực hiện chậm, chưa chặt chẽ theo quy định. 
 
UBND tỉnh Tây Ninh yêu cầu đối với các đơn vị được kiểm tra phải thực hiện nghiêm túc kết luận kiểm tra và đề ra các biện pháp khắc phục ngay các hành vi vi phạm, không để tái diễn vi phạm, trong đó thực hiện nghiêm túc một số yêu cầu: Chấp hành nghiêm các Quyết dịnh xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Đề ra biện pháp khắc phục ngay các vi phạm. 

 

Hoàng loạt xe chở cát có dấu hiệu quá tải vẫn ngày đêm “cày nát” con đường
Hoàng loạt xe chở cát có dấu hiệu quá tải vẫn ngày đêm “cày nát” con đường
 
Được biết, trước đó UBND tỉnh Tây Ninh đã có Quyết định tạm ngưng toàn bộ hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh cát trong lòng hồ Dầu Tiếng để kiểm tra toàn diện hoạt động này. Sau khi có kết luận kiểm tra,UBND tỉnh Tây Ninh đã đề nghị các Sở, Ngành, địa phương liên quan tiến hành kiểm điểm rút kinh nghiệm liên quan đến những sai phạm của doanh nghiệp, những bất cập, yếu kém trong công tác quản lý, nhất là công tác kiểm tra, giám sát sau cấp phép khoáng sản. Đồng thời, xây dựng kế hoạch khắc phục ngay những hạn chế, yếu kém đã nêu trong kết luận kiểm tra bảo đảm quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ theo đúng quy định. 
 
Thế nhưng, từ khi được hoạt động trở lại, tình hình khai thác cát tại lòng hồ Dầu Tiếng vẫn còn nhiều bất cập. Hoạt động khai thác cát tiếp tục diễn ra rầm rộ với hàng chục xe chở cát có dấu hiệu quá tải làm hư hỏng đường sá và gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống người dân. Vì việc khai thác cát tại hồ Dầu Tiếng, nhiều cư dân đã bị mất kế sinh nhai bằng nghề cá. Đến nay, sức khỏe và sự an toàn của người dân đang bị đe dọa bởi xe chở cát. Mùa khô, ngoài tình trạng bụi mù mịt, vì có quá nhiều xe nặng đi qua, con đường bị đào xới, tạo thành hàng loạt hố sâu. Khi trời mưa, nhiều vụ tai nạn đã xảy ra khiến nạn nhân ngập ngụa trong bùn đỏ. Nỗi khổ này của người dân vẫn tiếp diễn vì những sai phạm trong việc khai thác cát tại hồ Dầu Tiếng hiện vẫn chưa dừng lại. Bởi vậy, để đảm bảo cuộc sống của người dân cũng như an toàn cho hồ Dầu Tiếng, đề nghị các ngành chức năng tỉnh Tây Ninh có biện pháp mạnh mẽ hơn để xử lý triệt để những vi phạm trong hoạt động khai thác cát tại lòng hồ Dầu Tiếng.
Nhóm PV 
.