Thăm "vương quốc" nho Ninh Thuận

 

Ai đó từng nói rằng “quả nho Ninh Thuận là kết tinh của nắng gió, của thổ nhưỡng riêng có của Ninh Thuận”, ngẫm thật đúng. Vị của nho không đơn thuần là vị của một loại quả mà là vị “đời” của những người trồng nho, có vị ngọt ngào trên môi cười khi mùa màng bội thu, có vị mặn đắng của những giọt mồ hôi, những giọt nước mắt hằn lên gương mặt nhọc nhằn của nông dân những khi thời tiết “thiếu nắng, thừa mưa”. 

 

Nho Ninh Thuận được nhiều người ưa chuộng bởi sự khác biệt trong mùi vị và những đặc trưng so với các giống nho khác. Quả nho Ninh thuận có vỏ dày, vị rôn rốt (hơi chua) và có hạt. Có rất nhiều loại khác nhau, trong đó có hai giống nho chính là nho đỏ và nho xanh. Nho đỏ Ninh Thuận có dạng hình cầu, vỏ quả bóng, rất mỏng, quả chín có màu đỏ tươi đến đỏ đậm, có vị ngọt hài hoà với vị chua nhẹ. Nho xanh có dạng hình Oval, vỏ quả có màu xanh vàng nhạt, thịt quả trong, hơi mềm, có vị ngọt đậm đà, chua rất nhẹ, ít chát. 

 

Với diện tích trồng nho lớn nhất cả nước, Ninh Thuận được coi là thủ phủ của nho. Đặc trưng khí hậu khô nóng, gió nhiều, bốc hơi mạnh, không có mùa Đông, nơi khô hạn nhất, lượng mưa thấp nhất cả nước của vùng đất này là điều kiện phù hợp cho cây nho sinh trưởng và đạt năng suất cao. Vào mùa nho bội thu, du khách ghé thăm Ninh Thuận sẽ mãn nhãn với ngút ngàn những vườn nho trĩu quả, đủ chủng loại, màu sắc và hương vị thơm ngon.  

 

Ông Phan Quang, người gắn bó với cây nho bao năm kể với chúng tôi: “Cây nho được du nhập vào Ninh Thuận từ những năm 60 của thế kỷ trước và được sản xuất thành hàng hóa vào những năm 80. Nơi đây đã hình thành một vùng nho điển hình và tập trung lớn nhất cả nước. Được biết, hiện toàn tỉnh Ninh Thuận có 1.290 ha diện tích trồng nho và gần 900 ha diện tích trồng táo, tập trung ở các huyện: Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn, Thuận Nam và thành phố Phan Rang - Tháp Chàm”. Trải qua những giai đoạn thăng trầm của thời gian, cây nho đã từng là cây xóa đói, giảm nghèo, nhờ cây nho, nhiều hộ đã thoát nghèo, làm giàu. Sau những thăng trầm trong quá trình phát triển, giờ đây nho đã có một sức sống mới và trở thành một sản phẩm tiềm năng đang được đầu tư và khai thác hiệu quả.

 

Không chỉ là một thương hiệu hoa quả nổi tiếng, những vườn nho nơi đây còn là điểm đến tham quan của nhiều du khách khi tới vùng đất nắng gió này. Cây nho thường được trồng dưới các hào đất, trên có giàn gỗ chống cao ngang hơn người để khi nho ra trái nặng trĩu thõng xuống là đủ chạm đầu. Men theo những con đường nhỏ, chỉ đủ vừa người đi đã dẫn chúng tôi đến với những vườn nho trải dài trước mắt. Lần đầu tiên đứng dưới những giàn nho đang mùa thu hoạch, tôi và nhiều du khách đã reo lên thích thú khi chứng kiến những chùm nho san sát nhau, treo lủng lẳng trên giàn. Cái cảm giác nhẹ nhàng, thư thái xen lẫn khi được ngắm vườn nho dưới ánh nắng vàng ruộm lấp lánh, tự tay chọn hái những chùm nho căng mọng nước và thưởng thức  tại vườn.  Chủ vườn nho luôn là những người mến khách và vui vẻ, họ sẵn lòng mời bạn lưu giữ những khoảnh khắc thú vị đó bằng những bức hình đẹp và nụ cười tươi. Nếu có nhã ý muốn trải nghiệm cảm giác của người trồng nho, du khách cũng được những người nông dân trò chuyện, hướng dẫn tham gia cắt tỉa hoặc thu hoạch nho chín nếu đúng vụ thu mua. Ngoài tham quan, chụp ảnh, được lắng nghe về cách trồng, bảo quản và cách thức chế biến các sản phẩm từ nho, khi đến đây bạn có thể thưởng thức các món đặc sản như: siro nho, nho khô, kẹo nho, rượu nho, mật nho… ngọt lịm được làm từ những trái nho trong vườn nhà. 

 

Người nông dân quanh năm gắn bó với cây nho, họ dường như đã dành trọn tâm huyết và tình cảm của mình. Vẻ mặt rám nắng, nhưng luôn đầy say sưa khi kể chuyện về nho, ông Thái Quang, chủ thương hiệu Nho Thái Thuận (Ninh Thuận) cho biết: “Nho rất mẫn cảm, nó cần quang hợp ánh nắng đầy đủ. Mỗi năm, nếu thuận lợi thì chuyên canh được 2 vụ cho nho xanh, 3- 4 vụ cho nho đỏ. Nhưng chúng tôi luôn đặt sự an toàn, chất lượng sản phẩm lên trên hết. Nho đạt tiêu chuẩn phải đảm bảo các tiêu chí về độ đường, chất bảo quản, không phun thuốc”. Chuyện nắng mưa, thời tiết thất thường, rồi biến đổi khí hậu những năm gần đây đã gây nhiều khó khăn cho bà con nơi đây.   

 

 Là vựa nho tươi lớn nhất cả nước, mỗi năm Ninh Thuận xuất đi các tỉnh, thành trong cả nước khoảng 15.000 tấn. Để giữ được thương hiệu của nông sản quý, nhiều chính sách hỗ trợ và nỗ lực xây dựng của chính quyền và người dân Ninh Thuận trong nhiều năm qua đã có thêm những “quả ngọt”. Từ đầu năm 2017, lần đầu tiên, cây nho Ninh Thuận được ủng hộ từ công nghệ bảo quản bằng phương pháp bao gói khí điều biến, đưa nho vào kho lạnh trước khi ra thị trường của Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ giúp giữ được độ tươi ngon và chất lượng không đổi cho quả nho trong vòng hai tháng. Loại quả thơm ngon này, vì thế có thêm nhiều cơ hội đến tay người yêu nó. Ánh mắt lóe lên niềm vui và niềm tin về một tương lai mở rộng hơn cho cây nho, ông Thái Quang chia sẻ: “Mong ước của chúng tôi là thương hiệu nho sẽ có chỗ đứng vững vàng trên thị trường trong nước, lượng nho đủ cung cấp đến tay nhiều người tiêu dùng hơn. Muốn vậy, tôi nghĩ phải đặt chất lượng lên cao nhất”. 

 

Với du khách ghé thăm Ninh Thuận vào mùa nho, không ai ra về mà không mua nho về làm quà cho người thân, bạn bè - đặc sản đong đầy nắng gió và tình cảm của con người vùng đất này. Vị thơm ngon đặc trưng khiến ai cũng thấy lưu luyến và mong có ngày gặp lại!