Hẹn gặp nghệ sĩ Trần Hạnh tại gian hàng nhỏ của gia đình trên phố Trần Quý Cáp, người diễn viên ghi dấu ấn với các vai diễn khắc khổ rất nhiệt tình và gần gũi.
Làm diễn viên còn khổ hơn cả nông dân!
NSƯT Trần Hạnh được công chúng yêu mến và trở nên quen thuộc với khán giả qua nhiều vai diễn gắn với hình ảnh người nông dân chất phác. Nhờ những bộ phim truyền hình, hình ảnh người đàn ông với đôi mắt buồn Trần Hạnh trở nên thương mến với khán giả. Năm 1989, ông nghỉ hưu nhưng vẫn tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, nhận lời tham gia nhiều bộ phim và tiểu phẩm.
Nhớ về những ngày đầu khi bước chân vào nghề diễn, mắt ông sáng rực. Trần Hạnh kể:
"16 tuổi tôi đã đi khâu giầy thuê. Ban ngày làm giầy, tối lại đến Nhà văn hóa Thanh Niên ở hồ Thiền Quang tập kịch cùng mọi người nhưng không có lương. Tối nào cũng đi tập nên ban ngày oải người mệt có khi không làm nổi việc. Lúc đó tình cờ một người bạn của tôi rủ về đoàn kịch Hà Nội với mức lương 40%. Lúc này tôi mới có 27 tuổi nhưng đã có 1 vợ, 2 con, dù mức lương có ít nhưng vẫn đồng ý về. Nghề diễn bắt đầu với tôi từ đó".
Đi đóng phim khổ và khó khăn nhưng ông vẫn theo đuổi vì chót đam mê.
"Tôi nhớ hồi quay phim "Mường Lát" ở Hòa Bình, hơn 40 tập mà lại quay vào mùa đông trời gió rét. Có phân đoạn tôi phải cởi áo, chỉ được mặc một chiếc áo mỏng lại phải chịu lạnh nước phun từ trên xuống tạo làm mưa giả. Các đạo diễn cũng phải 2,3 cái áo rét trong khi tôi chỉ được mặc có như vậy để diễn. Bất kể nắng hay mưa tôi đều phải nhập vai cho kịp tiến độ của đoàn phim. Nhiều hôm quay ở đồng ruộng, trời nắng chói chang mà không được đội nón. Những ngày cực khổ đáng nhớ mà diễn viên chúng tôi vẫn hay đùa nhau rằng: Đóng phim khổ hơn cả làm ruộng!''.
    |
 |
| Nghệ sĩ Trần Hạnh được công chúng yêu mến và trở nên quen thuộc với khán giả qua nhiều vai diễn gắn với hình ảnh người nông dân chất phác. |
Lăn xả với các vai diễn là thế nhưng nghệ sĩ Trần Hạnh cùng nhiều đồng nghiệp thế hệ cùng thời với ông vẫn đều sống đạm bạc, khó khăn. "NSND Trịnh Thịnh ngày xưa nghèo, sáng nào ông ấy cũng xách làn đi mua thức ăn ở chợ Trương Định hay ông Phạm Bằng bao năm đi bán bánh trôi tàu. Thậm chí ông Trịnh Mai cũng phải đi đóng giày... Cuộc sống của họ cũng vất vả như tôi, chẳng ai giàu có cả!" - nghệ sĩ Trần Hạnh bùi ngùi.
Ở tuổi 89, nghệ sĩ Trần Hạnh không nhớ đã góp mặt trong bao nhiêu bộ phim truyền hình nhưng dạng nông dân quen thuộc vẫn in hằn trong tâm trí ông.
Hỏi ông có phải do đóng toàn những vai nghèo khổ nên mới vận vào người?, ông cười nói:
"Người nghệ sĩ giỏi là được giao vai gì diễn cho tốt vai đó. Chứ đâu phải số tôi nghèo nên mới đóng đạt những vai nghèo khổ. Ngày trước, tôi cũng được giao nhiều dạng vai khác chứ không chỉ mỗi vai nghèo khổ''.
Không màng đến danh hiệu
Trần Hạnh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú ngày 25/1/1994. Năm 1996, ông giành giải Nam diễn viên xuất sắc trong phim truyện Nước mắt đàn bà tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 11. Tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc năm 2010, ông nhận giải Cống hiến cho vai ông Thống trong phim "Ngõ lỗ thủng" của đạo diễn Quốc Trọng.
|
 |
| Ở tuổi 89, cống hiến hơn nửa đời người cho nghệ thuật, giờ đây ông không còn màng đến những danh hiệu. |
Hơn 40 năm công hiến cho nghệ thuật khi nhìn lại NSƯT Trần Hạnh vẫn giữ quan điểm đơn giản trong cuộc sống. Với ông, danh hiệu có cũng được không có cũng được chẳng sao hết.
"Cả một đời theo nghệ thuật tôi thấy điều quan trọng là ở mỗi vai diễn mình làm tốt hay không, được khán giả nhớ đến và yêu quý mới là vấn đề, chứ bằng cấp, danh hiệu với tôi thật sự không cần thiết" - nghệ sĩ Trần Hạnh.
Dù nghèo nhưng nếu có kiếp sau, tôi vẫn chọn nghề diễn
Từ 2016, nghệ sĩ Trần Hạnh gần như không có lời mời đóng phim. Niềm vui tuổi già của ông là hàng ngày ngồi bán hàng phụ con dâu bán giày dép, mũ bảo hiểm... Ông bảo một ngày bây giờ diễn ra vô cùng bình thường.
Sáng ra ngồi trông hàng cho con dâu từ 8h đến 9,10h về nhà nghỉ ngơi, chiều lại ra tiếp từ 6h đến 8,9h thì về. Ông nói:
"Ra trông cửa hàng cho các con, các cháu cho khuây khỏa, chứ lủi thủi ở nhà một mình cũng buồn lắm! Ngày trước tôi còn tự đi xe máy ra cửa hàng nhưng bây giờ chịu rồi. Cái xe máy tôi vẫn giữ trong nhà làm kỷ niệm, giờ mắt mờ quá nên không tự lái xe đi được đâu cả".
Sức khỏe yếu dần đã có lúc nghệ sĩ Trần Hạnh tưởng mình khó qua khỏi vì bệnh tật ập đến. Ông kể Tết 2018 đúng ngày mùng 1 Tết đã phải đi viện vì khó thở.
"Bác sĩ nói tôi không chết là may rồi nhưng cấm không cho được hút thuốc. Sợ quá nên tôi có động lực để bỏ hẳn tật nghiện thuốc. Tôi hút từ năm 16 tuổi đến tận Tết vừa rồi mới bỏ hẳn được" - nghệ sĩ Trần Hạnh bộc bạch.
|
 |
| NSƯT Trần Hạnh hàng ngày vẫn ngồi một góc ở gian hàng nhỏ trông hàng hộ con dâu. |
Với nghệ sĩ Trần Hạnh, cuộc sống hiện tại đã quá yên bình dù không cần nhà cao, cửa rộng. Ông nói: "Cuộc sống của tôi lúc này rất yên ổn và cũng chẳng cần đòi hỏi gì hơn. Được sống khỏe mạnh, hạnh phúc là hài lòng lắm, tôi chẳng còn gì phải phàn nàn, thắc mắc".
Nhiều người chỉ nghĩ đi làm rồi mong sau này tận hưởng sung sướng thì hoàn toàn sai. Cuộc đời mỗi người như thế nào nó cũng đã vậy rồi, dù có cố cũng không thể ép nó theo ý mình được. Vậy nên với tôi, ai nghĩ rằng đi làm chỉ muốn kiếm nhiều tiền của để tận hưởng thì chán lắm, những người đó chỉ biết sống cho bản thân mình. Tôi không phải người như vậy!".
Khi hỏi bây giờ nếu được mời đi đóng phim ông có đi không? Ánh mắt buồn của người nghệ sĩ già như bừng sáng: "Đi chứ! Dù là vai nhỏ, được nói vài câu, tôi cũng sẵn sàng! Tôi vẫn nhớ vai diễn mới nhất là trong bộ phim 'Đại gia chân đất' quay năm 2016 do diễn viên Trung Hiếu mời. Dù đó chỉ là một vai nhỏ thôi nhưng tôi vẫn thấy vui.
Tôi yêu nghề diễn viên vô cùng và chưa bao giờ cảm thấy hối tiếc. Nếu có kiếp sau, dù có nghèo khổ nhưng tôi vẫn chọn cái nghề này. Tôi yêu quý nó vì mình được sống, được hóa thân vào cuộc đời nhiều nhân vật, lúc thế này, lúc thế kia. Cái nghề này thích lắm!"...
Tháng 3/2018, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đưa nghệ sĩ Trần Hạnh vào danh sách xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Sau khi nghỉ hưu năm 1989, ông tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, tham gia nhiều phim truyện nhựa và truyền hình.
Hơn nữa, NSƯT Trần Hạnh cũng đã đóng góp nhiều công sức đối với nghệ thuật dù có hoàn cảnh, điều kiện gia đình khó khăn. |
Tùng Nguyễn/vietnamnet