Mùa hến về cũng là mùa để những người nông dân quê tôi có thêm việc làm và thu nhập. Làng tôi ven sông nên hầu như nhà nào cũng sắm dụng cụ bắt hến. Không ít thì nhiều, kiểu gì tới mùa hến cũng ra sông xúc được một bữa về vừa nấu canh vừa xào ăn mới đã.
 


Hến giống như con trai, con ngao nhưng nhỏ hơn và thường sống ở ven sông. Hến thường sống dưới lớp bùn, chỉ đi kiếm ăn chúng mới trồi lên. Bắt hến phải hiểu được tập tính của chúng, khi mặt trời vừa ló dạng cũng là lúc hến tìm mồi. Những người dân sống bằng nghề cào hến sẽ bắt đầu ngày mới của mình từ rất sớm.

Dụng cụ đánh bắt hến ở quê tôi thường làm bằng tre, ở giữa tạo thành một cái xúc có lưới để khi người ta đưa dụng cụ này xuống đáy sông, dùng chân xúc thì những con hến lọt vào sẽ được giữ lại. Bao giờ thấy cái xúc phía sau tấm lưới nằng nặng, xổ hết bùn đất khi đó những con hến mới lộ ra. Xốc ngược tấm lưới đổ hến vào rổ, cứ như thế bao giờ đầy rổ thì thay rổ khác rồi tiếp tục xúc đến sáng ngày mới thôi.

Hến bắt về mang ra ngoài chợ bán, hoặc có khi cũng chẳng cần mang ra chợ vì khi vừa lên khỏi sông đã có người chờ sẵn để mua. Làng tôi hầu như vào mùa hến, nhà nào cũng ít nhất có một món được chế biến từ hến trong các bữa ăn. Nào là canh hến, hến xào, cơm hến, cháo hến...

Đơn giản nhất vẫn là món canh hến. Dùng tay chà thật mạnh để làm sạch bùn đất còn bám vào lớp vỏ hến. Ngâm nước khoảng nửa ngày cho hến nhả bớt cát trong mình ra ngoài. Sau đó cho vào nồi, thêm chút muối và luộc, hến chín sẽ tự bung vỏ lộ ruột ra ngoài. Đổ hến vào cái rổ sưa, dùng đũa đảo mạnh tay, thịt hến sẽ tự bung ra. Thịt và nước luộc để riêng. Dùng chảo nóng phi thơm hành mỡ, trút thịt hến vào xào săn, sau đó đổ nước luộc hến vào. Đợi nước sôi, thả rau mồng tơi hoặc rau thì là vào, nêm gia vị vừa ăn là đã có một nồi canh ngon ngọt.

Thêm món hến xào xúc bánh tráng đơn giản mà lại ngon, chỉ cần xào thịt hến với chút dầu ăn gia vị, nêm chút tiêu, rau thơm, thế thôi mà khi thưởng thức ăn kèm bánh tráng làm nhiều người mê mẩn.

Riêng món cháo hến ăn trong những ngày nóng rất mát, chỉ cần nhúm gạo thả vào nồi nước hến, châm vài ba cây củi rồi để đó làm việc khác, khi vào cháo đã nhừ, trút thịt hến nêm chút gia vị vào đợi sôi lại là được. Múc tô cháo hến rắc chút rau răm ăn nóng, ngon tuyệt.
 

Theo Thanh niên