Nhóm điều tra quốc tế do Hà Lan dẫn đầu ngày 19/6 phát lệnh bắt và truy tố ba công dân Nga là Igor Girkin, Sergey Dubinskiy, Oleg Pulatov cùng một người Ukraine là Leonid Kharchenko với cáo buộc đứng sau vụ máy bay MH17 bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine cách đây 5 năm, theo Reuters.
    |
 |
| Hình ảnh nghi phạm do JIT công bố.Ảnh: ITN |
JIT kết luận các công dân Nga bị cáo buộc trên đều từng phục vụ quân đội Nga và sau đó giữ các vị trí trong lực lượng ly khai ở Đông Ukraine vào thời điểm máy bay MH17 xảy ra. JIT cho rằng nhóm người "phải chịu trách nhiệm vì đã đưa vũ khí gây ra thảm kịch, hệ thống tên lửa phòng không Buk vào miền Đông Ukraine", song không nói rõ lí do khai hỏa và ai là người khai hỏa.
Ngay sau thông báo của JIT, Nga đã lên tiếng phản đối cáo buộc này, đồng thời khẳng định kết luận của JIT là một phần nỗ lực bôi xấu Nga. "Một lần nữa, những cáo buộc hoàn toàn vô căn cứ đang được đưa ra chống lại Nga, nhằm làm mất uy tín của Nga trong mắt cộng đồng quốc tế", Bộ Ngoại giao Nga ngày 19/6 ra tuyên bố.
Phía Nga cũng khẳng định họ luôn "hỗ trợ toàn diện cho cuộc điều tra" nhưng đã bị phớt lờ. Năm ngoái, khi JIT ra kết luận cho rằng tên lửa Buk bắn rơi máy bay MH17 là do Nga sản xuất, Moscow đã công bố các bằng chứng liên quan nhưng không được JIT tiếp nhận.
Chiếc Boeing 777 mang số hiệu MH17 bay từ Amsterdam đến Kuala Lumpur bị rơi bên ngoài thành trì Donetsk của phe ly khai ở đông Ukraine vào ngày 17/7/2014, khiến toàn bộ 298 người trên máy bay thiệt mạng, hầu hết là người Hà Lan. Cả phe ly khai ở miền Đông và quân đội Ukraine đều đổ lỗi cho bên kia đã bắn nhầm MH17 vì tưởng đó là máy bay của đối phương.
|
 |
| Phần đầu máy bay MH17. Ảnh: Reuters |
Liên quan đến kết luận của JIT, các nước phương Tây và NATO gồm Mỹ, Ukraine, Anh và NATO thể hiện sự đồng tình với kết luận vụ bắn rơi MH17, đồng thời thúc giục Nga đưa các nghi phạm ra xét xử. "Chúng tôi kêu gọi Nga đảm bảo rằng bất kỳ cá nhân nào bị truy tố đang ở Nga đều phải đối mặt với công lý", Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết trong thông báo ngày 19/6.
Vài giờ sau, tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng bày tỏ hoan nghênh kết luận của cuộc điều tra do Hà Lan dẫn đầu, đồng thời cho rằng những người có trách nhiệm trong vụ rơi máy bay phải bị xét xử.
Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng việc đưa ra các cáo buộc liên quan đến vụ bắn rơi máy bay cách đây 5 năm đã đánh dấu một "cột mốc quan trọng trong nỗ lực khám phá sự thật đầy đủ và đảm bảo rằng công lý phải được thực thi". Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cũng lên tiếng cho rằng Nga "phải hợp tác đầy đủ với cơ quan công tố và cung cấp mọi hỗ trợ mà họ yêu cầu".
Tuy nhiên, đáng chú ý, từ phía Malaysia, quốc gia sở hữu máy bay MH17, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad hôm đầu tháng 6 khẳng định, ông không tin Nga đã bắn rơi chiếc máy bay của Malaysia Airlines khiến 298 người thiệt mạng. Ông Mahathir Mohamad cũng chỉ trích những người đang vô cớ đổ lỗi cho Nga vì lý do chính trị.
"Chúng ta biết tên lửa bắn rơi MH17 là loại giống của Nga, nhưng nó có thể được sản xuất tại Ukraine. Thủ phạm có thể là các nhóm đòi độc lập ở Ukraine hoặc Chính phủ nước này bởi họ cũng có loại tên lửa đó", Thủ tướng Malaysia nói.
Reuters dẫn lời người nhà nạn nhân trên máy bay MH17 nói rằng phiên xét xử các nghi phạm sẽ diễn ra vào tháng 3/2020 ở Hà Lan. Tuy nhiên, chưa rõ có ai trong số những người vướng cáo buộc xuất hiện tại phiên tòa hay không. Hiến pháp Nga không cho phép dẫn độ công dân Nga ra nước ngoài.