Đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án ma tuý lớn được dư luận xã hội quan tâm

Góp phần thực hiện mục tiêu “ngăn cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma tuý”

VKSND tối cao vừa Công văn số 2457/VKSTC-V4 gửi Viện kiểm sát Quân sự Trung ương; các đơn vị thuộc VKSND tối cao; VKSND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2025 trong ngành Kiểm sát nhân dân.

Công văn nêu rõ, thực hiện Văn bản số 4685/VPCP-KGVX ngày 27/5/2025 của Văn phòng Chính phủ về việc triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy tháng 6/2025 với chủ đề “Chung một quyết tâm – Vì cộng đồng không ma tuý”, lãnh đạo VKSND tối cao yêu cầu Viện kiểm sát Quân sự Trung ương, các đơn vị thuộc VKSND tối cao và các VKSND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức triển khai hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy (Tháng 6), Ngày quốc tế phòng, chống ma tuý và Ngày toàn dân phòng, chống ma tuý (ngày 26 tháng 6) năm 2025 với các nội dung được nêu tại Công văn này.

Việc triển khai nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn ngành Kiểm sát nhân dân và mọi người dân; tăng cường công tác phối hợp giữa các đơn vị liên quan nhằm tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Tháng hành động phòng, chống ma tuý.

Triển khai các hoạt động truyền thông, tuyên truyền phòng, chống ma tuý trong phạm vi toàn quốc; qua đó nâng cao nhận thức của toàn dân về tác hại của ma tuý, xây dựng lan toả lối sống tích cực, lành mạnh và ý thức chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật về phòng, chống ma tuý, tích cực lên án và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống ma tuý trong toàn xã hội.

Phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra và Toà án các cấp đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án ma tuý lớn được dư luận xã hội quan tâm, tham gia xét xử lưu động để nâng cao hiệu quả tuyên truyền phòng ngừa tội phạm ma tuý; kiểm sát chặt chẽ các hồ sơ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; góp phần thực hiện mục tiêu “ngăn cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma tuý”.

Việc triển khai Tháng hành động phòng, chống ma tuý phải thực hiện đồng bộ, đảm bảo hiệu quả, thiết thực, tiết kiệm, phù hợp với tình hình thực tế của mỗi đơn vị.

VKS các cấp tích cực, chủ động tham gia phối hợp với các đơn vị chuyên trách đấu tranh phòng, chống ma túy 

Về nội dung thực hiện, Công văn nêu rõ: Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật quy định, Viện kiểm sát các cấp tích cực, chủ động tham gia phối hợp với các đơn vị chuyên trách đấu tranh phòng, chống ma túy khi tổ chức tiến hành mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm về ma túy; khi điều tra, triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy lớn, các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm thuộc địa bàn mình quản lý; lưu ý các địa phương có điểm “nóng” về ma túy, địa phương nằm trên tuyến biên giới giữa Việt Nam Lào, Việt Nam – Campuchia, Việt Nam – Trung Quốc, các địa phương có đường tiểu ngạch, sân bay và cảng biển.

Tăng cường trách nhiệm công tố và kiểm sát chặt chẽ các hoạt động tư pháp, chủ động, tích cực thực hiện đúng và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự với tinh thần 4S “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc suy đoán vô tội, “trọng chứng hơn trọng cung”, bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong hoạt động tố tụng hình sự và yêu cầu chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm. Kiên quyết đấu tranh xử lý triệt để và nghiêm khắc các đối tượng phạm tội về ma tuý nhằm đạt được mục tiêu chung là chặn “nguồn cung” hiệu quả và giảm “nguồn cầu” bền vững theo đúng Kết luận số 23/KL-LNTPTW ngày 21/11/2024 của lãnh đạo liên ngành Tư pháp Trung ương, đề xuất đường lối xử lý nghiêm minh, nhân văn, phù hợp thực tiễn.

Lực lượng chức năng bắt giữ đối tượng mua bán ma tuý với số lượng lớn. (Ảnh minh hoạ: CAND)

Thực hiện tốt công tác tiếp nhận và kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố liên quan đến tội phạm về ma túy; kiểm sát chặt chẽ việc thu thập các tài liệu, chứng cứ được sử dụng làm căn cứ để xem xét việc phê chuẩn các lệnh, quyết định tố tụng do Cơ quan điều tra đề nghị; phối hợp với các ngành tố tụng đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và xét xử các vụ án về ma túy; ba ngành tố tụng chọn lựa thống nhất xác định các vụ án trọng điểm về ma túy, khẩn trương điều tra, truy tố và kịp thời đưa vụ án ra xét xử, thông qua các phiên tòa, Kiểm sát viên được phân công nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung xét hỏi, tranh tụng, luận tội; chú ý đến diễn biến tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy tại địa phương, đánh giá, phân tích tính chất, mức độ, động cơ, mục đích, nguyên nhân và hậu quả của hành vi phạm tội, đề xuất mức hình phạt tương xứng với hành vi phạm tội mà người phạm tội đã thực hiện, qua đó nâng cao ý nghĩa răn đe phòng ngừa chung, cũng như công tác tuyên truyên pháp luật.

Thông qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố và kiểm sát xét xử các vụ án về ma túy, các đơn vị chú ý phát hiện những sơ hở, thiếu sót, tồn tại, hạn chế và vi phạm trong hoạt động quản lý Nhà nước nói chung và của địa phương nói riêng để kiến nghị đối với các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tổ chức rút kinh nghiệm, sửa chữa và khắc phục kịp thời, đưa ra các biện pháp đấu tranh và phòng ngừa hiệu quả đối với tội phạm về ma túy. Đồng thời tích cực chủ động tổng hợp tham mưu cấp uỷ, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác phòng, chống ma tuý tại địa phương.

Hướng dẫn việc giải quyết các vụ án ma túy lớn, phức tạp, liên quan đến nhiều địa phương

Cũng theo công văn, các đơn vị chủ động thực hiện hoặc phối hợp với các cơ quan, đoàn thể hữu quan tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy; kiến thức phòng, chống ma túy; hậu quả, tác hại của ma túy, nhất là ma túy tổng hợp và ma tuý “núp bóng” các loại thực phẩm như bánh kẹo, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử...; những phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma túy thường hay sử dụng nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động phòng ngừa của quần chúng Nhân dân. Đa dạng hóa các hình thức, biện pháp, nội dung tuyên truyền, theo phương châm hướng về cơ sở, tập trung vào địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy và đối tượng là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên. Tạo điều kiện cho thế hệ trẻ là hạt nhân trong các hoạt động thông tin, tuyên truyền. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trên nền tảng di động trong các hoạt động tuyên truyền.

Viện kiểm sát các cấp, các đơn vị sự nghiệp trong Ngành quán triệt tới toàn thể công chức, viên chức và người lao động trong đơn vị phải chấp hành tốt các quy định của pháp luật, tuyệt đối không tham gia vào việc chứa chấp, sử dụng, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sản xuất và các hành vi khác có liên quan đến ma túy; đồng thời có trách nhiệm với việc quản lý, giáo dục con, cháu và những người thân trong gia đình tránh xa hiểm họa khôn lường của ma túy. Tích cực tham gia vào các hoạt động tuyên truyền, đấu tranh phòng, chống ma tuý tại địa bàn nơi đơn vị đặt trụ sở và địa bàn nơi công chức, viên chức, người lao động sinh sống.

Báo Bảo vệ pháp luật, Tạp chí Kiểm sát, Trang tin điện tử của VKSND tối cao và các VKSND địa phương cần tăng tần suất thông tin, lượng bài viết, bài nghiên cứu, trao đổi. Đăng tải bài viết, tác phẩm phản ánh về chức năng, nhiệm vụ của Ngành với công tác đấu tranh phòng, chống ma túy.

Các đơn vị: Vụ Công tố và kiểm sát điều tra án ma tuý (Vụ 4), Vụ Công tố và kiểm sát xét xử hình sự (Vụ 7), Vụ Pháp chế (Vụ 14) thuộc VKSND tối cao và các VKSND cấp cao theo chức năng, nhiệm vụ được giao chú trọng nằm bắt các thông tin phản ánh trên các phương tiện thông tin, truyền thông để chỉ đạo, hướng dẫn việc giải quyết các vụ án ma túy lớn, phức tạp, liên quan đến nhiều địa phương, nhiều bị can tham gia, bị can là người có quốc tịch nước ngoài, cũng như các hành vi tội phạm phi truyền thống liên quan đến ma tuý, chất gây nghiện do Viện kiểm sát cấp dưới thụ lý giải quyết, bảo đảm việc giải quyết vụ án được nhanh chóng, kịp thời, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai, không để lọt tội phạm và người phạm tội. Kịp thời kiểm tra, trao đổi, hướng dẫn các Viện kiểm sát địa phương giải quyết khắc phục những khó khăn, vướng mắc phát sinh từ thực tiễn áp dụng Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến lĩnh vực tội phạm về ma túy.

Công tác kiểm sát việc chấp hành pháp luật tại các trại tạm giam, trại giam: Tăng cường hoạt động kiểm sát định kỳ hoặc đột xuất để nắm tình hình, phát hiện kịp thời các trường hợp sử dụng hoặc mua bán trái phép chất ma túy trong trại tạm giam, trại giam, chủ động ban hành kiến nghị hoặc kháng nghị để xử lý.

Ngoài ra, VKSND phối hợp với TAND cùng cấp để tham gia kiểm sát đầy đủ các phiên họp xét Quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo đúng trình tự, thủ tục quy định, bảo đảm đúng đối tượng. Tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, ban hành kiến nghị đối với các cơ quan chức năng khắc phục, rút kinh nghiệm kịp thời hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Viện kiểm sát Quân sự Trung ương, VKSND cấp tỉnh hướng dẫn cho Viện kiểm sát cấp dưới thực hiện Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2025 có hiệu quả và thực chất.