(BVPL) - Trong lúc lãnh đạo thành phố trăn trở tìm phương án “đóng cửa, di dời các nghĩa trang phân tán có quy mô nhỏ, không đảm bảo khoảng cách ly an toàn vệ sinh môi trường” theo đúng quy hoạch nghĩa trang thủ đô thì mới đây Công ty TNHH TM hỗ trợ kiến thiết Miền Núi (Cty Miền Núi) lại “táo bạo” xin phép UBND TP. Hà Nội xây dựng nghĩa trang ngay giữa trung tâm quận Thanh Xuân và huyện Thanh Trì, Hà Nội?! Luật Đất đai hiện hành cũng không có bất cứ điều khoản nào cho phép thu hồi đất giao cho dự án đi ngược quy hoạch nêu trên nhưng không hiểu sao UBND quận Thanh Xuân và huyện Thanh Trì vẫn rầm rộ lên phương án giải phóng mặt bằng (GPMB)… Đây đang được xem như một câu chuyện vi phạm nghiêm trọng pháp luật về đất đai mà chủ thể vi phạm không ai khác lại chính là chính quyền địa phương nơi đây.
Đẩy người sống ra đường, làm nhà cho người chết?
Ngày 8/4/2014, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định số 496/QĐ-TTg, Phê duyệt Quy hoạch nghĩa trang Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 mục “nghĩa trang cấp xã” nêu rõ: “Có kế hoạch đóng cửa các nghĩa trang phân tán có quy mô nhỏ, không đảm bảo khoảng cách ly an toàn vệ sinh môi trường hoặc không nằm trong quy hoạch sử dụng đất nghĩa trang. Di chuyển các mộ phần đến nghĩa trang tập trung ở các vùng theo quy hoạch”.
Quy hoạch đã rõ như vậy, nhưng mới đây, Cty Miền Núi có văn bản gửi UBND TP. Hà Nội xin chuyển đổi dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình thành Trung tâm thương mại dịch vụ văn hóa Tâm Linh. Theo đề án này thì Cty Miền Núi đề xuất thành phố Hà Nội thu hồi trên 15 nghìn m2 tại phường Hạ Đình (quận Thanh Xuân) và xã Tân Triều (huyện Thanh Trì) để xây dựng 02 tòa nhà cao ốc phục vụ cho thuê chỗ lưu giữ lọ tro cốt sau hỏa táng, cung cấp các mặt hàng tâm linh như: đồ thờ cúng, phong thủy, vàng mã, đồ tượng phật...
Không hiểu sao, ngày 1/9/2015, UBND TP Hà Nội có văn bản 6010/VP-QHKT “đồng ý về mặt nguyên tắc” với đề xuất nêu trên của Cty Miền Núi. Cái tên dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình là thế nào và vì sao Cty Miền Núi lại xin chuyển đổi sang thành Trung tâm thương mại dịch vụ văn hóa Tâm Linh được lý giải bằng một loạt các đường đi vòng vo “ma trận” của dự án này.
Cụ thể, từ năm 2009, UBND quận Thanh Xuân ra quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất trên địa bàn quận. Dự án có sử dụng đất nói trên chính là Dự án Trung tâm Thương mại dịch vụ Hạ Đình (chủ đầu tư dự kiến xây dựng 02 toà cao ốc kết hợp trung tâm thương mại và dạy nghề). Địa điểm của dự án nằm trên phường Hạ Đình (quận Thanh Xuân) và xã Tân Triều (huyện Thanh Trì). Chủ đầu tư là Cty Miền Núi. Từ đó đến nay đã 9 năm nhưng dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình vẫn chỉ dừng lại ở khâu “thôi nôi” do nhiều nguyên nhân như: không giải phóng được mặt bằng, sự thay đổi của các quy định pháp luật về đất đai, sự chậm trễ triển khai dự án của Cty Miền Núi và đặc biệt là dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình gặp phải sự phản đối quyết liệt của trên 100 hộ dân có đất nằm trong dự án.
Qua khảo sát thực tế, PV thấy rằng khu đất mà Cty Miền Núi đề xuất lập dự án Trung tâm Thương mại dịch vụ Hạ Đình nằm ở mặt đường Nguyễn Xiển. Đây được coi là “mảnh đất vàng” về vị thế kinh doanh và thực tế thì nơi đây người dân đã sinh sống ổn định và trở thành một khu phố văn minh từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, nguồn gốc đất nơi đây là đất nông nghiệp, sau khi Nhà nước thu hồi phần lớn diện tích đất nông nghiệp của người dân để làm đường vành đai 3 của thành phố thì diện tích còn lại do không còn phù hợp sản xuất nông nghiệp, người dân tự xây nhà và hình thành nên tổ dân phố 60, ngõ 307 đường Nguyễn Xiển (xã Tân Triều) hiện nay.
 |
| Tổ 60, ngõ 307 đường Nguyễn Xiển đang bị kiến nghị thu hồi để xây cao ốc nghĩa trang. |
Bưng bít thông tin dự án “nghĩa trang”
Có thể thấy rõ, dự án “nghĩa trang” mà Cty Miền Núi là chủ đầu tư là dự án kinh doanh nhạy cảm, cần phải được công khai, minh bạch và lấy ý kiến đồng thuận của nhân dân nhưng những thông tin về dự án “nghĩa trang” được chủ đầu tư bưng bít một cách khó hiểu. Tại buổi làm việc với PV, ngay cả lãnh đạo UBND huyện Thanh Trì và Chủ tịch UBND xã Tân Triều, Nguyễn Hữu Vị cũng không hề biết bất cứ thông tin gì liên quan đến dự án “nghĩa trang” của Cty Miền Núi. Những vị lãnh đạo tại đây cho biết: hiện địa phương chỉ đang lên phương án GPMB cho dự án Trung tâm thương mại dịch Hạ Đình, còn nếu để “nơi lưu giữ tro cốt” ở đây là điều vô lý!
Tiếp xúc với Phóng viên, các hộ dân sinh sống tại ngõ 307 đường Nguyễn Xiển (có nhà đất nằm trong diện bị thu hồi cho dự án “nghĩa trang”) cho biết, họ rất sốc khi biết thông tin sắp có “cao ốc nghĩa trang” trên đất nhà mình. Được biết, khu đất mà Cty Miền Núi xin lập dự án “nghĩa trang” có trên 100 hộ dân đang sinh sống tại đây. Đường, ngõ phố đèn điện sáng choang với rất nhiều ngôi nhà khang trang 3 tầng, 2 tầng và riêng ngõ 307 Nguyễn Xiển đã thành lập tổ dân phố số 60 xã Tân Triều. Người dân cho biết đã 04 lần tổ dân phố 60, ngõ 307 Nguyễn Xiển được niêm yết danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội.
Cố tình hiểu sai văn bản chỉ đạo của thành phố?
Để làm rõ căn cứ để huyện Thanh Trì và quận Thanh Xuân lên phương án thu hồi đất GPMB, Phóng viên có buổi làm việc với ông Nguyễn Tiến Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Trì. Tại buổi làm việc, ông Cường trình ra Văn bản 8467/UBND-TNMT ngày 31/10/2014 của UBND thành phố giao UBND quận Thanh Xuân và UBND huyện Thanh Trì tiếp tục thực hiện thu hồi đất, GPMB. Ông Cường cho rằng, văn bản này là căn cứ cho việc UBND huyện Thanh Trì lên phương án GPMB dự án này. Tuy nhiên, ở đây đã có sự hiểu sai chỉ đạo của thành phố ở chỗ: tại văn bản này, UBND Thành phố không mặc nhiên cho UBND cấp quận, huyện thu hồi đất, mà nội dung văn bản thể hiện rõ: “việc tiếp tục thực hiện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phải căn cứ vào điểm a, khoản 1 Điều 99 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thi hành một số nội dung Luật Đất đai 2013”. Tức là, thành phố cho phép “thu hồi đất” nhưng phải căn cứ theo Luật, mà cụ thể trong Văn bản số 8467 của thành phố nêu rõ: “Luật Đất đai 2013”. Vậy theo Luật Đất đai 2013, tại Điều 62: “Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng” thì dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình lại không thuộc diện được phép thu hồi đất. Còn nếu xác định dự án của Cty Miền Núi là dự án “nghĩa trang” thì theo khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai 2013, dự án “nghĩa trang” phải có sự chấp thuận của HĐND thành phố Hà Nội.
Trong khi đó, dự án “nghĩa trang” còn chưa lấy ý kiến nhân dân, chưa thông qua cấp thôn, cấp xã, cấp huyện thì việc HĐND thành phố Hà Nội chấp thuận cho phép xây “cao ốc nghĩa trang” giữa Thủ đô thì là điều không tưởng.
Còn nữa, ngay chính “khoản 1 Điều 99 Nghị định 43/2014/NĐ-CP” mà UBND TP. Hà Nội chỉ đạo UBND quận Thanh Xuân và UBND huyện Thanh Trì “bám” vào thực hiện có nêu rõ “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (ở đây là Hà Nội) chịu trách nhiệm rà soát các trường hợp đang thực hiện thủ tục thu hồi đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 để xử lý theo quy định…”. Thực tế, trong vụ việc này chưa có chuyện UBND TP. Hà Nội rà soát “dự án nghĩa trang hay dự án Trung tâm thương mại dịch vụ Hạ Đình” thì lấy đâu ra căn cứ để UBND huyện Thanh Trì và Thanh Xuân tiến hành GPMB?
Trong sự việc này, một số chuyên gia lĩnh vực bất động sản cho rằng, tới 9 năm chưa triển khai được dự án thì “thời cơ vàng” của chủ đầu tư đã qua đi do các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư đã thay đổi. Còn Luật sư Trịnh Xuân Hải - Đoàn Luật sư tỉnh Thái Bình cho rằng: với các căn cứ pháp lý nêu trên mà chính quyền địa phương vẫn cố tình thực hiện là trái Luật Đất đai, nó không chỉ làm xói mòn niềm tin của người dân với chính quyền địa phương mà UBND huyện, xã còn có thể rơi vào vòng kiện tụng về pháp lý.
Cũng liên quan đến sự việc này, vừa qua UBND xã Tân Triều đã ban hành một loạt quyết định cưỡng chế “vi phạm trật tự xây dựng” đối với các hộ dân có đất nằm trong diện GPMB cho dự án “cao ốc nghĩa trang”. Tuy nhiên, khi làm việc với PV, lãnh đạo xã Tân Triều thừa nhận sai sót khi ban hành các quyết định cưỡng chế “vi phạm trật tự xây dựng” chưa đúng quy định pháp luật. Đáng lưu ý hơn, lãnh đạo xã Tân Triều thừa nhận sẽ GPMB cho chủ đầu tư theo chỉ đạo của huyện bằng “kế sách” cưỡng chế “vi phạm trật tự xây dựng”?!
Báo Bảo vệ pháp luật sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc sự việc bất thường này.
Nhóm PV