Nhà máy xử lý rác "ngồi" lên vỉa than

 

Ngày 22/9/2016, Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt có vị trí tại thôn Trung Lương, xã Tràng Lương, TX. Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh do Công ty TNHH Viễn Đông đầu tư hơn 150 tỷ đồng, trên diện tích 150 nghìn m3 đã được khởi công. Khi nhà máy xử lý rác thải đi vào hoạt động có ý nghĩa rất lớn trong việc thu gom xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn TX. Đông Triều. Tuy nhiên, tìm hiểu vị trí xây dựng nhà máy lại đang khiến dư luận hoài nghi về bản chất thật sự của dự án?

 

Nhà máy rác đang “ngồi lên” vỉa than V24 có trữ lượng lớn

 

Được biết, ban đầu Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt được quy hoạch tại thôn Thành Long, xã An Sinh, nhưng hiện nay, UBND TX. Đông Triều lại chọn thôn Trung Lương, xã Tràng Lương. 

 

Hiện nay, vị trí để xây dựng Nhà máy xử lý rác nằm trên khu vực sườn đồi, trải dài từ địa hình có cao độ từ + 225 đến + 50, độ dốc trung bình 30%. Vị trí này nằm gần nguồn nước và trùn lên vỉa than có trữ lượng lớn. Theo quan sát của chúng tôi, một số nhà dân và ruộng canh tác của người dân trong thôn Trung Lương nằm gần khu vực xây dựng nhà máy. Với những bất hợp lý này, năm 2014, một số Sở, Ngành của tỉnh Quảng Ninh cũng đã có ý kiến. 

 

Ngày 25/6/2014, Công ty cổ phần nước sạch Quảng Ninh có Văn bản số 83/CTN-KTV cho rằng: Nhà máy xử lý rác nằm trên khu vực sườn đồi và rất gần thượng nguồn nhánh cái của sông Trung Lương (là nguồn nước mặt duy nhất cấp nước phục vụ nhân dân trên địa bàn thị trấn Mạo Khê và một số xã lân cận), do vậy, nước rỉ rác từ nhà máy và bãi tập kết rác rất dễ thẩm xuống, có nguy cơ gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước, đặc biệt vào mùa mưa khi nước rỉ từ bãi rác cuốn theo nước mưa chảy trực tiếp xuống nhánh cái sông Trung Lương. 

 

Công ty cổ phần nước sạch Quảng Ninh kiến nghị phải báo cáo, đề xuất UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét, di chuyển vị trí xây dựng Nhà máy xử lý rác thải đến vị trí khác không làm ảnh hưởng đến các nhánh sông.

 

Sở Tài nguyên và Môi trường tại Văn bản số 1929/TNMT-KHTC, ngày 2/7/2014, cũng cho rằng: Địa điểm xin phê duyệt nằm trong khu vực phân bố tài nguyên than khu vực mỏ Hồng Thái, được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy phép khai thác số 2229/GP-BTNMT ngày 31/10/2008, Giấy phép khai thác số 2128/GP-BTNMT ngày 7/12/2012 cho phép Công ty than Uông Bí khai thác than; trong diện tích quy hoạch nhà máy có 0,95 ha (phía Nam) nằm trong khu vực hạn chế hoạt động khoáng sản than theo Văn bản số 491/CP-CN ngày 13/5/2002 của Chính phủ.

 

Về vị trí đề xuất điều chỉnh quy hoạch nằm trên lưu vực sông Trung Lương, cách Nhà máy nước Miếu Hương khoảng 8,5km về phía thượng lưu có công suất 3.000m3/ngày đêm (theo quy hoạch 10.000m3/ngày đêm) đang cấp cho thị trấn Mạo Khê và các xã trung tâm. Theo quy định tại khoản 2, Điều 26, Luật tài nguyên nước số 17/2012/QHH13 về phòng chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước: “không xây dựng mới các bệnh viện, cơ sở y tế điều trị bệnh truyền nhiễm, nghĩa trang, bãi chôn lấp chất thải, cơ sở hóa chất độc hại, cơ sở sản xuất, chế biến có nước thải nguy hại trong hành lang bảo vệ nguồn nước…”.

 

Như vậy, vị trí xin phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch Nhà máy xử lý rác thải, chôn lấp rác thải sẽ ảnh hưởng tới nguồn nước cấp cho Nhà máy nước Miếu Hương như: Qúa trình công nghệ nhà máy đốt rác vẫn cần chôn lấp một lượng chất thải (xấp xỉ 10% tổng lượng rác xử lý tại nhà máy), trong khi, khu vực quy hoạch Nhà máy không phù hợp cho chôn lấp rác.

 

 Mặt khác việc san gạt, tạo mặt bằng xây dựng nhà máy sẽ làm thay đổi địa hình, địa mạo, làm tăng độ dốc taluy, tăng nguy cơ gây sự cố sạt lở đất, rửa trôi đất đá làm ảnh hưởng khu vực. Nước mưa rửa trôi toàn bộ mặt bằng Nhà máy và nước thải công nghiệp (phát sinh trong quá trình duy tu bảo dưỡng Nhà máy) sẽ chảy trực tiếp ra nguồn tiếp nhận là sông Trung Lương, nguồn cung cấp nước cho Nhà máy nước Miếu Hương.

 

Từ những lý do nêu trên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh không đồng ý trình phê duyệt Nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng Nhà máy xử lý rác thải, bãi chôn lấp rác thải tại thôn Trung Lương, xã Tràng Lương.

 

Ý kiến rõ ràng như vậy, nhưng TX. Đông Triều vẫn chọn thôn Trung Lương, xã Tràng Lương để xây nhà máy xử lý rác (?!)

 

Việc Nhà máy rác được đặt “trùm lên” cả vỉa than có trữ lượng lớn lại càng khiến dư luận thêm phần nghi vấn. Tại sao lại không chọn khu vực bằng phẳng để xây dựng nhà máy, đằng này lại chọn vị trí sườn đồi để doanh nghiệp lại phải bỏ tiền ra san gạt? 

 

Nhà máy xử lý rác được xây dựng trên sườn đồi ở vị trí trên +180, cách khu dân cư không phải là xa, chẳng khác nào treo lơ lửng trên đầu người dân thôn Trung Lương, xã Tràng Lương một nỗi lo về ô nhiễm và đe dọa đến cuộc sống của họ nếu nhà máy xảy ra sự cố!

 

Tại sao nhà máy lại “trùm lên” vỉa than đã được Bộ Tài nguyên Môi trường cho Công ty Than Hồng Thái quản lý ranh giới tài nguyên? Liệu đây có phải một chiêu bài dưới danh nghĩa là làm dự án xây dựng nhà máy xử lý rác để tận thu than?

 

Thực tế vừa qua, Công ty TNHH Viễn Đông tiến hành san gạt mặt bằng đã thu được một khối lượng than rất lớn. Và rất đúng “bài” Công ty TNHH Viễn Đông đang chờ xin ý kiến của UBND tỉnh Quảng Ninh để được tận thu “vàng đen” trước khi “làm rác”. 

 

Báo BVPL sẽ thông tin tiếp vụ việc tới bạn đọc.

Hoàng Hưng