Tam Anh Nam là một xã rất nghèo ở huyện Núi Thành thuộc tỉnh Quảng Nam. Hàng trăm hộ dân có mồ mả người thân chôn cất trong những khu gò cát ở đây rất đau lòng trước tình cảnh một nhóm lợi ích ngang nhiên tiến hành đào bới mồ mả để lấy cát đem bán và ép buộc người dân từ bỏ vùng đất linh thiêng này...
 


Đào xới đất mồ mả vô tội vạ

Nằm trong toan tính khai thác đất cát trắng để bán thu lợi (thuộc dự án Khu công nghiệp Cơ khí đa dụng và Ô tô Chu Lai) đang còn nằm trên giấy, hàng trăm ngôi mộ của người dân các thôn Nam Định, Nam Cát, Diêm Phổ thuộc xã Tam Anh Nam đang đứng trước nguy cơ bị sạt lở và chôn vùi. Đây là một thực tế đáng báo động, bởi Cty TNHH Phú Long được chính quyền địa phương phối hợp hỗ trợ để đào xúc đất nghĩa địa Động Chai đang còn mồ mả. Hàng ngày tiếng máy nổ của xe ủi, xe đào, xe xúc và xe tải chở cát khuấy động vang rền cả một vùng mồ mả vốn yên bình hàng bao năm nay.
 
Điều mà người dân bức xúc là chính quyền và cơ quan chức năng đã không phổ biến thấu đáo mục đích của việc khai thác cát và di dời mồ mả, kể cả chủ trương này như thế nào và đem lại lợi ích cho ai cũng không giải thích cho dân biết, không bàn bạc thấu tình đạt lý với dân, mà chỉ thấy đào xúc cát nghĩa địa chở đi.
 
Bà con các thôn Diêm Phổ, Nam Cát, Nam Định, Mỹ Sơn… ở xã Tam Anh Nam có mồ mả người nhà nằm tại khu nghĩa địa, trong diện thu hồi thuộc dự án này ai ai cũng bày tỏ sự xót xa và đau lòng trước tình cảnh người chết dưới mồ vẫn chưa yên. Nhìn bao quát quang cảnh các gò đất cát mồ mả hiện tại hết sức phản cảm. Một vệt dài các gò cát nối đuôi chạy xa tít từ phía Cầu Ông Bộ ra tới Mỹ Sơn gần Cầu Bà Bầu nhấp nhô bờ đất trắng xóa. Tại gò Động Chai ở Nam Định đi về phía Nam Cát, những nơi đào xới xúc cát đã hiện lên chỗ cạn, chỗ sâu, lồi lõm địa hình và hoang tàn một chốn thiêng liêng…
 
Chính quyền có tiếp tay?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đây là dự án khai thác đất cát trắng cung cấp cho nhà máy của Cty cổ phần Kính nổi Chu Lai và kết hợp tạo mặt bằng sạch cho dự án KCN Cơ khí đa dụng và Ô tô Chu Lai vẫn còn đang treo lơ lửng. Theo QĐ của UBND tỉnh Quảng Nam thì trách nhiệm được giao cho các cơ quan UBND huyện Núi Thành; Sở TNMT; Ban Quản lý Khu kinh tế mở (BQLKKTM) Chu Lai… cùng phối hợp, kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác cát trong suốt quá trình thi công. Quyết định của tỉnh cho khai thác cát ở đây có nhiều khuất tất, chưa được kiểm tra và thẩm định đến nơi đến chốn từ thực tế, cho phép khai thác cát mà không đá động gì đến mồ mả đang nằm trên cát, nên Cty Phú Long đã lợi dụng kẽ hở làm càn mà phần thiệt hại dồn hết về phía người dân gánh chịu! Việc đào lấy cát với quy mô lớn ở đây bán cho Cty Kính nổi Chu Lai để làm giàu lợi ích nhóm, hậu quả sẽ gây tai họa lớn làm cạn kiệt mạch nước ngầm cho hàng loạt giếng nước phục vụ ăn uống sinh hoạt hàng ngày của hàng ngàn hộ dân, đồng thời nó cũng cắt đứt nguồn nước cung cấp thường xuyên cho hàng trăm héc-ta ruộng vườn trồng trọt, chăn nuôi, gây kiệt quệ nền kinh tế của người dân xã này.
 
Phòng TN&MT huyện Núi Thành, chỉ cách xã Tam Anh Nam chưa đầy 10 cây số, có trách nhiệm phối hợp quản lý và giám sát trực tiếp dự án, với kế hoạch kiểm tra định kỳ mỗi tháng một lần. Thế nhưng, trong lúc tình hình khai thác cát diễn ra trước mắt, dân chúng kêu la, bàn tán xôn xao về vùng gò đất cát nghĩa địa bị đào xới, cơ quan này vẫn im hơi lặng tiếng một cách khó hiểu?! BQLKKTM Chu Lai cũng dửng dưng như không có chuyện gì xảy ra và chưa hề chia sẻ bất cứ phản ánh nào của người dân!? Tất cả im lặng để cho Cty TNHH Phú Long là đơn vị trực tiếp khai thác cát dễ dàng tự tung tự tác.
 
Cty Phú Long rêu rao là trong quá trình thi công có sự giám sát của UBND xã Tam Anh Nam và các cơ quan có trách nhiệm, chỉ xúc cát ở những chỗ không có mộ và cách mộ từ 7 đến 10 mét. Nhưng thực tế không phải như vậy, quan sát kỹ địa hình xúc cát mới thấy việc làm này méo mó sự thật, có những chỗ xa chưa tới 7 mét, chiều sâu khoảng 5-10 mét, có chỗ thì cho đắp ta-luy đất sét chống sạt lở “chữa cháy”, trách nhiệm hoàn thổ cũng rất cẩu thả, coi thường người dân. Với độ sâu đào tới khoảng trên 5-10 mét và đặc thù là đất cát mịn, khi gặp mùa khô nắng gió hay mùa mưa bão lũ lụt thì làm sao bảo đảm an toàn cho những ngôi mộ không bị sạt lở và đất gò trôi lấp thiệt hại đến cả ruộng vườn và mùa màng chung quanh!
 
Trước tình hình ngày càng dồn dập ý kiến bức xúc về nguy cơ sạt lở và trôi mồ mả của người dân, báo chí đã về tận nơi điều tra và lên tiếng, ngày 25/4/2013 Bí thư Tỉnh ủy, kiêm Chủ tịch HĐND tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh và đại biểu Quốc hội của tỉnh Quảng Nam đã về xã nghe dân phản ánh thực tế và chỉ đạo ngưng đào xúc đất mồ mả khi chưa có nghĩa trang mới thay thế phù hợp. Thế nhưng Cty Phú Long vẫn lén lút xúc cát và bị dân chúng phát hiện phản đối. Người dân càng vô cùng thắc mắc tại sao chưa có nghĩa trang mới hoàn chỉnh và thực hiện đúng đắn các chính sách di dời mồ mả, mà lại cho Cty Phú Long tiến hành khai thác cát gần một năm nay? Câu hỏi đặt ra là việc khai thác cát đang còn mồ mả diễn ra từ giữa năm ngoái nhưng tại sao đến năm nay mới triển khai dự án xây dựng nghĩa trang mới? Liệu có phải đây là một cách đối phó so với tiến độ thi công đào xúc cát đã làm? Nay nghĩa trang mới được đưa lên sát núi cách xa nghĩa địa cũ khoảng trên 3 cây số, chỉ mới sang ủi mặt bằng và chưa thực sự hoàn chỉnh, mọi việc cần thiết khác cũng đều chưa bàn với dân giải quyết rốt ráo, thì lại ép buộc dân nhận tiền bồi thường hỗ trợ và di dời mồ mả một cách vô lý.
 
Trước tình hình hàng trăm ngôi mộ đang bị đe dọa thúc ép di dời, trên 50 người dân buộc lòng phải lên tiếng kêu cứu và đồng lòng ký tên gửi đến các cơ quan ban ngành, Nội dung đơn khẳng định: Nghĩa địa Động Chai xã Tam Anh Nam đã có từ trên 100 năm gắn liền với đời sống tinh thần của người dân. Chỉ tính riêng khu Động Chai có tới trên dưới 500 ngôi mộ. Nhân dân muốn biết việc giải tỏa di dời mồ mả ở đây thực hiện theo chủ trương nào? Nhằm vào mục đích gì? Đem lại lợi ích thiết thực cho ai? Dân có được bàn bạc và kiểm tra kỹ lưỡng chưa?; Dân cả 3 thôn Nam Định, Diêm Phổ, Nam Cát xã Tam Anh Nam xưa nay khi gia đình có người chết đều đưa ra Động Chai để chôn cất. Người chết trước chôn trước, người chết sau chôn sau, không tranh chấp, không phân biệt giàu nghèo hay địa vị quyền thế gì cả, đặc biệt là không phải mua đất để chôn cất người chết trong hoàn cảnh Tam Anh Nam là một xã rất nghèo. Nếu giải tỏa di dời mồ mả để phục vụ cho yêu cầu tối quan trọng và cần thiết về an ninh, quốc phòng… thì nhân dân hoàn toàn đồng tình và hết lòng ủng hộ, còn nếu giải tỏa di dời nghĩa địa nhằm mục đích làm giàu cho doanh nghiệp tư nhân, thì phải thực hiện nghiêm túc các chủ trương chính sách về xây dựng nghĩa trang mới và về đền bù, giải tỏa, di dời theo đúng quy định của pháp luật cũng như thấu tình đạt lý với dân; Sau khi đạt được thỏa thuận các yêu cầu của dân thì mới được tiến hành các công việc di dời và giải phóng mặt bằng….
 
Trước mắt, điều người dân đang cần là phải xử lý ngay tình trạng chưa có nghĩa trang mới để di dời mồ mả mà Cty Phú Long đã ngang nhiên đào xới đất nghĩa địa, nghiêm trị việc đào lấy đất mồ mả và hoàn thổ không đúng, làm bất an chốn linh thiêng, nguy hại đến đời sống tâm linh, gây bất bình và mất niềm tin trong nhân dân.


Theo NB&CL

.