Dân sống chung với "bãi mìn"!

 

 

9h 30’ bám theo những con xe “hổ vồ” nhóm phóng viên chúng tôi đến khu vực chân núi Trượt xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Chứng kiến một đại công trường khai thác, chế biến, vận chuyển đá đang diễn ra tấp nập, hàng đoàn xe “hổ vồ” nối đuôi nhau vào các máng đá chở những vỉa đá lớn mới được “bắn mìn” tối qua để đưa ra những cỗ máy đập, máy nghiền, máy xay đá ngay sát bên bờ sông Kinh Thầy. Dưới sông là hàng chục con xà lan ghé mạn vào bờ nhận đá xay các cỡ được “bơm” xuống từ những băng tải công nghiệp. Tiếng động cơ máy nghiền “nhai” đá ầm ầm, tiếng máy sàng đá, tiếng gầm rú của hàng chục con xe tải… đã tạo ra một thứ âm thanh ồn ào đến nhức óc. Bụi đá bay mù mịt phủ lên những ngôi nhà thôn Pháp Cổ.

 

Những vụ nổ mìn “chui” vẫn thường xảy ra tại khu mỏ Công ty Quyết Tiến

 

Khi chúng tôi tìm cách quay đầu xe vào ghi hình khu máng đá, ngay lập tức có hai thanh niên xăm trổ đi xe máy đến yêu cầu dừng lại, vì đây là khu vực “cấm”.

 

Tạt vào một nhà dân nhờ trèo lên sân thượng để quay cảnh các “phu mìn” đang khoan đá để nạp mìn, chúng tôi đã được chị Hương chủ nhà dặn kỹ: “Anh quay gì thì quay, cứ khoảng 11h là phải xuống nhà. Nếu không họ nổ mìn là đá văng vào người, chết toi đấy...”.

 

Quả nhiên, đúng 11h khi chúng tôi chuẩn bị thu máy, chui vào tum thang nhà chị Hương thì một loạt tiếng mìn nổ long trời lở đất đến tức ngực vang lên. Một khối bụi đá, mùi thuốc nổ công nghiệp khét lẹt bao chùm khu xóm nhỏ. Hàng chục tấn đá núi Trượt đổ xuống ầm ầm. Những viên đá xanh bằng cái cốc, cái chén do sức công phá của khối thuốc nổ bắn ào vào nhà, cửa, mái tôn. Tiếng trẻ con giật mình khóc inh ỏi… Hàng chục ngôi nhà thôn Đồng Bông làng Pháp Cổ hầu như phải đóng cửa im ỉm cả ngày để tránh bụi, đá bắn vào nhà. Bụi đá trắng xoá phủ kín khắp sân phơi, bể nước.

 

Theo chị Vũ Thị Thanh Hương cho biết: “Cả một dãy núi Trượt sừng sững đá xanh, cây cối trước mặt nhà chúng tôi trong vài năm giờ đã bị khai thác vơi đi quá nửa. Chân núi Trượt trước đây chỉ cách nhà chúng tôi trên 100m, qua vài năm họ đã khai thác khoét sâu vào hàng chục mét, có nhiều chỗ họ còn khai thác đá xuống tầng âm tới 3-4 mét.

 

 

Cùng với đó, lãnh đạo Công ty Quyết Tiến đã đến từng hộ dân với chiêu bài “hỗ trợ” kinh phí, hộ nào “rắn mặt” thì họ bỏ tiền ra “mua đứt” luôn cả nhà và đất để làm nơi ở cho công nhân và động viên gia chủ di dời đi nơi khác và rút đơn… Vì vậy, đến nay chỉ còn 3 hộ nhà tôi và hộ ông Mạnh, ông Xê không chấp nhận phương án “hỗ trợ” để rút đơn, nên ngày ngày vẫn phải sống chung với “bãi mìn” này.

 

 

Ngày 5/2/2010 UBND thành phố Hải Phòng đã cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 247/GP-UBND cho Công ty Quyết Tiến được khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng tại núi Trượt, phía Bắc-Đông Bắc khu B núi Trại Sơn, xã Lại Xuân. UBND TP Hải Phòng cũng đã cấp Giấy phép sử dụng vật liệu nổ số 41/GP-UBND ngày 6/1/2014 với thời hạn 9 tháng và các giấy tờ khác. Sau khi khai thác được 8 tháng, do chưa hoàn thiện hồ sơ thuê đất hoạt động khai thác khoáng sản, ngày 18/8/2014 Công ty Quyết Tiến đã có Thông báo số 24/TB về việc tạm dừng các hoạt động khai thác để hoàn thiện hồ sơ thuê đất và văn bản ngày 26/8/2014 đề nghị Tổng công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp Quốc phòng tiếp nhận lại lượng vật liệu nổ công nghiệp còn lại.

 

Tuy nhiên, việc ra thông báo trên của Công ty Quyết Tiến chỉ là động tác giả. Thực tế, ngày nào Công ty Quyết Tiến cũng cho nổ mìn khai thác đá, mỗi ngày vào thời điểm buổi trưa từ 11h – 12h và cuối buổi chiều khoảng 5h – 6h với số lượng thuốc nổ từ 25 – 50kg trên một lỗ khoan zóc. Bằng chứng là ngày nào các hộ dân ở đây đều dùng camera ghi lại cảnh công nhân của đơn vị này khoan, vận chuyển rất nhiều bao thuốc nổ lên núi Trượt và các vụ nổ mìn trái phép diễn ra hàng ngày để phản ánh tới chính quyền xã Lại Xuân, nhưng công tác kiểm tra, xử lý đã bị vô hiệu hoá.

 

Ngay cả 2 cuộc kiểm tra ngày 25/9/2014 và ngày 28/11/2014 của Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố và huyện Thuỷ Nguyên về, chắc do lộ lọt thông tin nên cũng không phát hiện thấy Công ty Quyết Tiến có hoạt động khai thác đá bằng việc bắn mìn. Nhưng hàng chục đoạn Video Clips được người dân ghi lại các vụ nổ mìn tại vị trí mỏ được cấp của Công ty Quyết Tiến đề nghị cung cấp cho các cơ quan chức năng thì không thấy Đoàn thanh tra nào đến xem xét, giám định để xử lý hành vi khai thác trái phép (?!)

 

Bà Vũ Thị Thanh Hương cho biết: “6 năm trước, khu vực chân núi Trượt là ruộng vườn của các hộ dân, không hề có đường đi cho ô tô tải vào như bây giờ. Qua nhiều năm bị khai thác thổ phỉ, dãy núi Trượt đã bị đào khoét vào sâu hàng chục mét. Vì vậy, việc xác định chân núi Trượt ở khu vực đang khai thác hiện nay là không đúng, đặc biệt khi đo vẽ chân núi cơ quan chức năng không hề cho người dân chúng tôi tham gia, nên việc kết luận đưa ra chung chung là các hộ dân chúng tôi nằm ngoài bán kính 200 mét là không đúng. Thực tế, các video clips chúng tôi quay được, mỗi ngày công nhân Công ty Quyết Tiến vác cả chục bao thuốc nổ lên núi đổ vào các hố khoan zóc là hàng trăm kg chứ không phải 16kg như báo cáo của Công ty Quyết Tiến.