Theo phản ánh của con cháu dòng họ Nguyễn, sáng ngày 19/9/2012, các cụ và con cháu trong dòng họ Nguyễn, ngành út của cụ Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tổ chức dựng nhà lán tạm để lấy chỗ chứa vật tư, dụng cụ chuẩn bị cho việc tôn tạo phần mộ cho cụ Trạng, thì ông Chủ tịch UBND xã Lý Học (Vĩnh Bảo - Hải Phòng) Nguyễn Văn Phương đã chỉ đạo dân quân, công an ngăn cản và thu giữ toàn bộ vật liệu.
Hành động ngang ngược của chính quyền xã Lý Học đã gây bức xúc đối với hàng vị ngàn con cháu trong dòng họ cụ Trạng mà còn gây bức xúc dư luận, vì trước đó, ngày 6/7/2012 chính ông Phương đã ký văn bản số 16/CV-UBND cho phép dòng họ này triển khai các hoạt động xây dựng, tu bổ mộ cụ Trạng.
Ông Nguyễn Văn Ngạn, Chủ tịch Hội đồng nguyễn tộc, ngành út Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm cho biết:
“Gần 10 năm qua, con, cháu dòng tộc chúng tôi được sự tận tình giúp đỡ của các đồng chí lãnh đạo và nguyên là lãnh đạo thành phố Hải Phòng, huyện Vĩnh Bảo và xã Lý Học; các nhà khoa học, nhà ngoại cảm thuộc Trung tâm nghiên cứu tiềm năng con người đã kiên trì đi tìm và sau nhiều lần thẩm tra đã tìm thấy mộ cụ Thượng thượng Tổ của chúng tôi là cụ Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tại khu cánh đồng Mả Lẻ, đội 8 thôn Tiền Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng.
Sau khi tìm được mộ cụ Trạng, chúng tôi đã nhiều lần làm đơn báo cáo các cơ quan chức năng cho phép được xây dựng, tôn tạo Khu lăng mộ cho cụ Trạng bằng nguồn kinh phí của con cháu dòng họ đóng góp và công đức của nhân dân và khách thập phương.
Được sự đồng ý bằng văn bản của UBND xã Lý Học, ngày 6 tháng 6 năm Nhâm Thìn, dòng họ chúng tôi đã làm lễ khởi công, động thổ xây dựng mộ cho cụ Trạng. Buổi lễ diễn ra đông vui, phấn khởi trước sự chứng kiến của hàng ngàn con cháu trong dòng họ, khách thập phương và nhân dân địa phương. Sau buổi lễ chúng tôi tiếp tục có văn bản báo cáo, xin phép được xây dựng ngôi mộ, đường vào mộ kèm theo bản vẽ thiết kế có kích thước cụ thể với mong muốn và ước nguyện của cụ Tổ và con cháu hậu duệ là sẽ hoàn thành vào cuối năm Nhâm Thìn này…”
Căn cứ vào đơn của dòng họ Nguyễn, ngày 6/7/2012 ông Nguyễn Văn Phương - Chủ tịch UBND xã Lý Học đã ký văn bản số 16/CV-UBND với nội dung:
“1 - Đồng ý cho dòng họ nhận phần mộ Tổ của dòng họ tại đường Mả Lẻ thuộc thôn 8 Tiền Am, xong không được để xảy ra tranh chấp, nếu có tranh chấp dòng họ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm.
2 – Cho phép dòng họ được phụ cạp và xây dựng phần mộ không quá 4m2.
3 – Cho phép dòng họ san lấp, đắp một con đường vào phần mộ trên diện tích hoang hoá của địa phương chiều ngang của đường vào là 2 mét.
4 – Cho phép dòng họ được tổ chức Lễ phần mộ với quy mô gọn nhẹ, tiết kiệm, đảm bảo ANTT...”
Sau khi nhận được văn bản này, sáng 19/9/2012, các cụ và con cháu trong dòng họ Nguyễn đã tổ chức dựng lán tạm để lấy chỗ nghỉ ngơi, chứa vật tư, dụng cụ chuẩn bị cho việc phụ cạp, xây dựng phần mộ cho cụ Trạng.
Tuy nhiên, khi các cụ và con, cháu trong dòng họ Nguyễn đang tiến hành dựng lán thi công thì ông Phương - Chủ tịch UBND xã Lý Học đã dẫn theo hàng chục công an xã, dân quân ra ngăn cản, tháo dỡ toàn bộ vật tư làm lán và cho ô tô chở số vật tư này đi.
Theo Chủ tịch UBND xã Lý Học - Nguyễn Văn Phương: “Đến nay chưa có căn cứ nào để khẳng định và UBND xã Lý Học chưa nhận được văn bản chính thức nào của cấp trên có thẩm quyền xác định rõ phần mộ của cụ Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm ở đâu.... UBND xã Lý Học không có quyền quyết định việc lập quy định xây dựng khu di tích lăng mộ cụ Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm”.
Mặc dù thừa nhận xã không có quyền cấp phép xây dựng lăng mộ cụ Trạng, nhưng đến nay chính quyền xã và các cơ quan chức năng huyện Vĩnh Bảo đến nay cũng chưa có Quyết định nào huỷ bỏ văn bản số 16/CV-UBND của xã Lý Học ban hành.
Chính quyền xã và huyện Vĩnh Bảo cũng chưa tổ chức buổi đối thoại nào với đại diện Hội đồng dòng họ Nguyễn ngành út Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm để giải thích, hướng dẫn dòng họ này về các thủ tục xây dựng lăng mộ như thế nào.
Đề nghị UBND huyện Vĩnh Bảo nhanh chóng vào cuộc làm rõ và có hướng xử lý phù hợp, tránh những thiệt hại không đáng có cho người dân.
Quang Chiến