Gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng
Sau 7 ngày xét xử và nghị án kéo dài, ngày 24/5/2022, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên án đối với cựu Chủ tịch Tổng công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) Trần Ngọc Hà cùng các bị cáo trong vụ án sai phạm xảy ra tại đơn vị này.
Theo nội dung bản án, VEAM có đại diện chủ sở hữu là Bộ Công thương (trong đó vốn nhà nước hơn 88%). Công ty cổ phần vận tải và thương mại VEAM - Vetranco là công ty con của VEAM.
Từ năm 2011-2013, Vũ Từ Công tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình Lâm Chí Quang (Tổng giám đốc VEAM), ký 5 chứng thư bảo lãnh thanh toán ngân hàng cho Vetranco vay tổng số 193 tỉ đồng.
Từ việc bảo lãnh của VEAM, Vetranco đã vay tiền tại các ngân hàng để kinh doanh với các Công ty cổ phần đầu tư Minh Quang, Công ty cổ phần thép Minh Quang, Công ty cổ phần đầu tư Tương Lai, Công ty TNHH đầu tư thương mại và xuất nhập khẩu Hải Đăng. Tuy nhiên, hiện các công ty này đã dừng hoạt động, không còn tài sản gì, không có khả năng trả nợ cho Vetranco.
Do Vetranco không có nguồn tiền trả nợ ngân hàng nên VEAM đã bị các ngân hàng cưỡng thu hoặc phải trả nợ thay Vetranco, tổng số tiền gần 76 tỉ đồng.
Ngoài ra, khi sử dụng nguồn tiền vay ngân hàng do VEAM bảo lãnh, Giám đốc Vetranco Đào Quốc Việt đã cho Trần Quang Tiến - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư Tập đoàn Đại Nam - vay để hưởng lãi.
Để che giấu việc cho vay tiền trái quy định, bị can Việt và Tiến thỏa thuận hợp thức bằng cách lập các hợp đồng mua bán hàng hóa khống. Trần Quang Tiến không hoàn trả được 15 khoản vay phát sinh từ tháng 5/2013 đến tháng 8/2013, gây thiệt hại cho Vetranco gần 183 tỉ đồng.
Cơ quan tố tụng xác định, khi thực hiện dự án đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung và ký kết, thực hiện 2 thỏa thuận VEAM-ZIBO đầu tư phát triển ôtô tay lái bên phải của lãnh đạo VEAM đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 66 tỉ đồng.
Bị cáo Nguyễn Văn Khôi, với vai trò là thành viên Hội đồng thành viên phụ trách lĩnh vực quản lý vốn và hoạt động tài chính kế toán, công tác kiểm soát VEAM, bị xác định là đã thực hiện không hết trách nhiệm của mình, gây thiệt hại cho VEAM hơn 75 tỉ đồng...
Cựu Chủ tịch Tổng Công ty VEAM lĩnh án
Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo là rất nghiêm trọng, đã xâm phạm đến trật tự trị an, an toàn quản lý kinh tế cho các doanh nghiệp có vốn nhà nước, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, gây rối loạn thị trường, gây bức xúc, bất bình trong dư luận xã hội...
Vì vậy, đòi hỏi phải xử lý nghiêm minh nhằm cải tạo, giáo dục để phòng ngừa tội phạm nói chung, nhất là tội phạm kinh tế trong giai đoạn hiện nay. Chủ toạ nhấn mạnh: "Việc khởi tố, truy tố, đưa các bị cáo ra xét xử và áp dụng mức hình phạt nghiêm tương xứng với tính chất, mức độ, hậu quả, hành vi phạm tội của từng bị cáo là cần thiết, nhằm trừng trị những cá nhân đi ngược lại lợi ích của Nhà nước, của nhân dân và xã hội…".
    |
 |
| Các bị cáo trong vụ án tại phiên tòa xét xử. |
Cũng theo HĐXX, trong vụ án này, các bị cáo thực hiện tội phạm với vai trò đồng phạm đơn giản. Trong đó, bị cáo Trần Ngọc Hà với tư cách là Chủ tịch Hội đồng thành viên (2011-2014), Tổng Giám đốc (2015-2018), đã để cho cấp dưới tại VEAM tham mưu, trình và ký các chứng thư bảo lãnh vay cho Vetranco. Bị cáo Hà cũng là người quyết định chi tiền cho các dự án bị dừng giữa chừng.
Các hành vi trên của bị cáo Hà gây thiệt hại cho VEAM hơn 127 tỉ đồng, trong đó, bị cáo chịu trách nhiệm chính về thiệt hại liên quan đến hai dự án đầu tư không thể thực hiện.
Bị cáo Lâm Chí Quang, cựu Tổng Giám đốc VEAM, là người chịu trách nhiệm chính trong việc thiệt hại do ký chứng thư bảo lãnh cho Vetranco.
HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Ngọc Hà, cựu Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc Tổng Công ty VEAM) mức án 11 năm tù, Lâm Chí Quang (cựu Tổng giám đốc VEAM) lãnh 8 năm tù, Vũ Từ Công (cựu kế toán trưởng VEAM) lãnh 6 năm tù, Đào Quốc Việt (cựu Giám đốc Vetranco) lãnh 13 năm tù cùng về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Cùng tội danh nêu trên, các bị cáo còn lại lần lượt bị tuyên phạt các mức án từ 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 16 năm tù.
Riêng bị cáo Nguyễn Văn Khôi (66 tuổi, cựu Trưởng Ban kiểm soát, thành viên Hội đồng thành viên VEAM) lãnh 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Về dân sự, Tòa buộc bị cáo Trần Quang Tiến bồi thường cho Vetranco hơn 182 tỉ đồng. Vetranco có trách nhiệm hoàn trả VEAM hơn 137 tỉ đồng. Riêng ông Hà bị buộc bồi thường cho VEAM số tiền 52 tỉ đồng.
Trước đó, trong phần luận tội và đề nghị mức án, đại diện VKSND TP Hà Nội đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Ngọc Hà (cựu Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc Tổng Công ty VEAM) mức án 15 - 16 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Cùng tội danh nêu trên, bị cáo Lâm Chí Quang (cựu Tổng Giám đốc VEAM) bị đề 10 - 11 nghị năm tù, Vũ Từ Công (cựu Kế toán trưởng VEAM) bị đề nghị 8 - 9 năm tù, Đào Quốc Việt (cựu Giám đốc Vetranco) bị đề nghị 13-14 năm tù; 5 bị cáo còn lại bị đề nghị từ 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 18 năm tù.
Đối với tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", Viện kiểm sát đề nghị Tòa tuyên ông Nguyễn Văn Khôi (cựu Trưởng Ban kiểm soát, thành viên Hội đồng thành viên VEAM) 20 - 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.