Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Thái Nguyên, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên là cơ quan trực thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên, thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trực tiếp đối với các KCN trên địa bàn tỉnh; Đồng thời quản lý và tổ chức thực hiện chức năng cung cấp dịch vụ hành chính công, dịch vụ hỗ trợ khác có liên quan đến hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh trong các KCN.
Ngày 24/10/2011, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ra Quyết định số 2638/QĐ-UBND phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình KCN Điềm Thụy với diện tích 180ha (năm 2017 được đổi tên thành Dự án xây dựng KCN Điềm Thụy - Khu A) và giao cho Ban Quản lý các KCN làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư của dự án là hơn 1.400 tỉ đồng, trong đó nguồn vốn đầu tư lấy từ vốn ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn khác.
Ban Quản lý các KCN được UBND tỉnh Thái Nguyên giao trực tiếp quản lý, sử dụng vốn ngân sách Nhà nước và các nguồn vốn khác để thực hiện hoạt động đầu tư xây dựng công trình. Ngày 30/5/2014, UBND tỉnh Thái Nguyên thành lập Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng KCN, trực thuộc Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên. Ban Quản lý các dự án là đơn vị sự nghiệp công lập, có chức năng giúp Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên (chủ đầu tư) thực hiện nhiệm vụ do chủ đầu tư giao, và quyền hạn do chủ đầu tư ủy quyền theo quy định của pháp luật.
    |
 |
| Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên tuyên phạt bị cáo Phan Mạnh Cường, cựu Bí thư Thành ủy Thái Nguyên và các đồng phạm. |
Trong quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình, ký hợp đồng cho thuê lại đất tại KCN Điềm Thụy, bị cáo Phan Mạnh Cường (khi đó là Trưởng ban Quản lý các KCN Thái Nguyên, kiêm Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng KCN, giai đoạn 2013 - 2019) và một số cá nhân có trách nhiệm thuộc Ban Quản lý các KCN đã có hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Theo đó, năm 2014, trong quá trình đầu tư xây dựng hạng mục san lấp mặt bằng mở rộng lô CN 3, diện tích 4,5ha thuộc Dự án xây dựng KCN Điềm Thụy, các bị cáo: Phan Mạnh Cường, Nông Quốc Tiến và Nguyễn Vũ Huy đã có hành vi thiếu trách nhiệm, không thực hiện đúng quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng công trình, nghiệm thu hoàn thành công trình và lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành đối với gói thầu khi vẫn còn phần diện tích (2.347m2 và khối lượng 26.269m3 phần đào và 29,1m3 phần đắp) chưa được thi công hoàn thành như hồ sơ thiết kế thi công và quyết toán đã được thẩm tra, phê duyệt, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền gần 1,6 tỉ đồng.
Trong thời gian từ năm 2014 đến năm 2018, mặc dù biết rõ theo quy định của pháp luật về quản lý đất đai khi ký hợp đồng cho thuê đất phải áp dụng mức giá còn hiệu lực tại thời điểm ký hợp đồng, không được lấy mức giá tại thời điểm thỏa thuận với các nhà đầu tư (mức giá đã hết hiệu lực áp dụng) làm mức giá để ký hợp đồng, nhưng bị cáo Phan Mạnh Cường đã chỉ đạo bị cáo Mã Văn Huy soạn thảo và ký kết hợp đồng cho thuê lại đất đối với 9 nhà đầu tư.
Trong hợp đồng, bị cáo Phan Mạnh Cường và bị cáo Mã Văn Huy không áp dụng mức giá cho thuê đất tại quyết định phê duyệt giá đất của UBND tỉnh Thái Nguyên còn hiệu lực, mà áp dụng mức giá cho thuê đất tại quyết định phê duyệt giá đất không còn hiệu lực tại thời điểm ký hợp đồng, qua đó gây thiệt hại của Nhà nước số tiền lớn.
Cơ quan tố tụng xác định, bị cáo Phan Mạnh Cường phải chịu trách nhiệm chính đối với những sai phạm và thiệt hại trong vụ án. Các bị cáo khác chịu trách nhiệm với vai trò đồng phạm. Ngày 28/9/2023, Tòa án Nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Phan Mạnh Cường và các đồng phạm. Tuy nhiên, qua hai ngày xét xử, Hội đồng xét xử đã quyết định trả hồ sơ cho Viện Kiểm sát để điều tra bổ sung về những vấn đề: Xem xét trách nhiệm hành vi của các cá nhân thuộc các nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn giám sát, đơn vị thiết kế để làm rõ nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm pháp của các bị cáo, đồng thời xem xét dấu hiệu đồng phạm hoặc tội phạm khác.
Ngày 27/12/2023, vụ án tiếp tục được đưa ra xét xử nhưng các luật sư bào chữa cho bị cáo Mã Văn Huy vắng mặt và có đơn xin hoãn. Ngày 16/1/2024 phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Phan Mạnh Cường và các đồng phạm được mở trở lại. Sau 4 ngày xét xử, chiều 19/1 Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã ra phán quyết vụ án “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước” và “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Ban Quản lý các KCN tỉnh Thái Nguyên.
Theo đó, Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên tuyên bị cáo Phan Mạnh Cường, cựu Bí thư Thành ủy Thái Nguyên, cựu Trưởng Ban Quản lý các KCN tỉnh, với vai trò là người chịu trách nhiệm chính trong các sai phạm, bị HĐXX tuyên phạt 15 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước”; 9 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”. Tổng hình phạt cho hai tội danh là 10 năm 3 tháng tù. Các bị cáo: Mã Văn Huy bị tuyên phạt 7 năm tù; Nông Quốc Tiến chịu mức án 12 tháng tù và Nguyễn Vũ Huy 9 tháng tù.
Trước đó, trong phần tranh tụng tại Tòa, các bị cáo đều khai nhận rõ hành vi và các tình tiết liên quan, nhưng không nhận phạm tội như cáo trạng truy tố. Tuy nhiên, căn cứ hồ sơ tài liệu, chứng cứ thu thập được của Cơ quan điều tra cũng như cáo trạng của Viện Kiểm sát, HĐXX sơ thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã phân tích, đánh giá toàn bộ nội dung vụ án, vai trò của từng bị cáo, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ để đưa ra hình phạt.
Ngoài hình phạt đã tuyên, về phần dân sự, các bị cáo phạm tội “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước” phải bồi thường thiệt hại số tiền trên 1,56 tỉ đồng. Trong đó, bị cáo Phan Mạnh Cường bồi thường 50%; Nông Quốc Tiến 30% và Nguyễn Vũ Huy chịu 20%.
Đối với các doanh nghiệp đã ký hợp đồng thuê đất nhưng không áp dụng đúng thời điểm quy định, từ đó hưởng số tiền chênh lệch lớn, gây thiệt hại cho Nhà nước tổng số tiền trên 46,6 tỷ đồng, Hội đồng xét xử sơ thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên buộc các doanh nghiệp liên quan phải hoàn trả số tiền trên, sung quỹ Nhà nước.