Nguyên nhân sự cố

Dự án thủy điện Sông Bung 2 do EVN làm chủ đầu tư với mức vốn đầu tư ban đầu hơn 3.600 tỉ đồng, sau đó đội vốn thêm hơn 1.600 tỉ đồng. Ngày 13.9.2016, khi công trình này vẫn đang được thi công thì cửa van hầm dẫn dòng công trình bị vỡ khiến hơn 25 triệu m3 nước trong hồ đổ xuống. Hậu quả gây ra lũ quét khiến 2 công nhân Đặng Văn Tuyền (ở Hải Dương) và Nguyễn Minh Luân (ở Phú Thọ) tử vong và cuốn trôi nhiều tài sản, nhà cửa của người dân phía hạ du.

Sau sự cố, đến cuối năm 2017, Bộ Công Thương đã có báo cáo Thủ tướng về kết quả giám định, đánh giá nguyên nhân sự cố. Theo báo cáo này, trong giai đoạn thi công hầm dẫn dòng, EVN là chủ đầu tư nhưng chưa thẩm định chặt chẽ kết quả thẩm tra của tư vấn thẩm tra đã quyết định phê duyệt thiết kế kỹ thuật trong khi tháp van hầm dẫn dòng thi công là kết cấu quan trọng, phức tạp, chịu cột nước áp lực cao, thiếu tính toán chi tiết kết cấu. EVN phải chịu trách nhiệm với chức năng là chủ đầu tư về đầu tư xây dựng và quản lý chất lượng công trình hầm dẫn dòng. GENCO 2 chịu trách nhiệm với chức năng chủ đầu tư về quyết định tiến độ, thời điểm tích nước, chất lượng, kết quả đóng cống tích nước.

leftcenterrightdel
Thủy điện Sông Bung 2 sau khi vỡ ống dẫn dòng. 

Bộ Công Thương cho rằng việc tổ chức thi công của nhà thầu tại hiện trường chưa tốt dẫn đến chất lượng bê tông không đạt mác thiết kế, 40% mẫu không đạt cường độ chịu nén thiết kế, 86% mẫu không đạt cường độ chịu kéo thiết kế và 100% mẫu không đạt dung trọng thiết kế, khoảng cách bố trí cốt thép lớn hơn so với yêu cầu thiết kế.

Thủy điện Sông Bung 2 có dung tích hồ chứa 94,3 triệu m3, đập dâng cao 98m, công suất 1.000MW. Công trình do Công ty CP xây dựng điện 3 làm nhà thầu lập dự án, khảo sát xây dựng và lập bản vẽ thi công. Công ty này cũng là liên danh với Viện Thiết kế Côn Minh (Trung Quốc) thầu thiết kế kỹ thuật. Công ty CP Tư vấn xây dựng 2 là nhà thầu thẩm tra thiết kế kỹ thuật. Tổng công ty Xây dựng Lũng lo là nhà thầu xây dựng hầm dẫn dòng. Công trình được khởi công xây dựng từ ngày 13/1/2011.

Bên cạnh đó, kết cấu tháp van hầm dẫn dòng là kết cấu chịu lực quan trọng, phức tạp nhưng tư vấn thiết kế không thực hiện tính toán kết cấu ở giai đoạn thiết kế kỹ thuật (TKKT); ở giai đoạn thiết kế bản vẽ thi công, tư vấn thiết kế có tính toán nhưng phương pháp tính toán chưa phù hợp nên vẫn thiếu cốt thép chịu lực trụ pin tháp van hầm dẫn dòng. Đây được xác định là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự cố công trình. Ngoài ra, do chất lượng thi công bê tông cốt thép không đạt yêu cầu thiết kế đã dẫn đến khả năng chịu áp lực mực nước thượng lưu của kết cấu trụ pin cửa vào hầm dẫn dòng bị giảm, làm cho sự cố xảy ra sớm hơn. Đây là nguyên nhân bổ sung dẫn đến sự cố công trình.

Chỉ rõ trách nhiệm

Từ những nguyên nhân được chỉ ra, báo cáo của Bộ Công Thương khẳng định, trong giai đoạn thi công hầm dẫn dòng, EVN là chủ đầu tư nhưng chưa thẩm định chặt chẽ kết quả thẩm tra của tư vấn thẩm tra đã quyết định phê duyệt TKKT. EVN phải chịu trách nhiệm với chức năng là chủ đầu tư về đầu tư xây dựng và quản lý chất lượng công trình hầm dẫn dòng. GENCO 2 chịu trách nhiệm với chức năng chủ đầu tư về quyết định tiến độ, thời điểm tích nước, chất lượng, kết quả đóng cống tích nước.

ASB2 chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về quản lý và giám sát chất lượng xây dựng công trình; PECC3 và Viện thiết kế Côn Minh Trung Quốc phải chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật về chất lượng thiết kế xây dựng công trình; PECC2 chịu trách nhiệm về chất lượng thẩm tra thiết kế kỹ thuật chất lượng công trình; Tổng công ty xây dựng Lũng Lô phải chịu trách nhiệm về chất lượng thi công hầm dẫn dòng.

leftcenterrightdel
 Ống dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2

Bộ Công thương yêu cầu EVN căn cứ hợp đồng của chủ đầu tư đã ký kết với các nhà thầu để xác định trách nhiệm bồi thường của các nhà thầu liên quan. Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng yêu cầu EVN tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, tổ chức, cá nhân liên quan, đề xuất hình thức kỷ luật và thi hành kỷ luật theo quy định hiện hành.

Xuân Nha