Lúng túng trong xác định tài sản công?
Vụ án “Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (TCT Bình Dương) đã được Ban Chỉ đạo Phòng chống tham nhũng Trung ương đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo. Đây là vụ án liên quan đến việc Tổng Công ty Bình Dương chuyển nhượng “lòng vòng” dẫn đến 43 ha đất vàng với giá rẻ, gây thất thoát trên thực tế hàng ngàn tỉ đồng.
Cơ quan Điều tra đã khởi tố vụ án và bắt giam nhiều cán bộ lãnh đạo Tổng Công ty XNK Bình Dương. Thế nhưng, không hiểu sao tỉnh Bình Dương lại tỏ ra lúng túng vì cho rằng khu đất 43 ha để thực hiện dự án nói trên không phải là công sản.
Theo đó, cơ quan tố tụng đã ra quyết định cấm chuyển dịch khu đất 43 ha, sổ đỏ lô đất do Ngân hàng Phương Đông đang quản lý bị thu giữ. Đây là việc làm rất kịp thời, đúng pháp luật của Cơ quan điều tra Bình Dương.
Theo đại diện VKSND tỉnh Bình Dương: Việc CQĐT thu giữ sổ đỏ căn cứ theo quy định của pháp luật và việc thu giữ này là cần thiết để phục vụ điều tra bởi mục đích cao nhất là làm sao để hạn chế thất thoát, phát sinh các vấn đề tranh chấp. Sau khi bản án có hiệu lực sẽ dễ xử lý.
Trong khi, ngày 28/1/2019, Sở TN&MT tỉnh Bình Dương có Báo cáo về tình hình thực hiện dự án Khu Đô thị Dịch vụ Thương mại Tân Phú trong đó có trích ý kiến của Sở Tài chính cho rằng, Khu đất 43 ha có nguồn gốc hình thành từ việc Tổng Công ty 3/2 (Tổng công ty XNK Bình Dương) đền bù cho Ban Quản lý Khu liên hợp Công nghiệp – Dịch vụ - Đô thị Bình Dương. Số tiền đền bù có nguồn gốc từ vốn tự có khoảng 10%, phần còn lại từ vốn vay ngân hàng và Hợp đồng hợp tác.
    |
 |
| Các bị can (ảnh nhỏ), nguyên là lãnh đạo Tổng Công ty Bình Dương bị khởi tố. |
Theo Sở Tài chính Bình Dương thì “có thể” khu đất 43 ha nói trên không phải là tài sản công do không thuộc đối tượng phải kê khai, sắp xếp lại theo quy định của Nghị định số 167/2017/NĐ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên, việc xác định này không có cơ sở pháp lý vững chắc nên Sở Tài chính không thể khẳng định khu đất 43 ha này có phải là đất công hay không. Do đó, Sở TN&MT tỉnh Bình Dương tham mưu lãnh đạo tỉnh hỏi ý kiến Bộ Tài chính?
Tổng Công ty Bình Dương là công ty nhà nước sở hữu 100% vốn trong thời điểm đầu tư để hình thành tài sản khu đất 43 ha. Theo giải trình của Sở Tài chính thì nguồn vốn hơn 400 tỉ đồng đền bù 567 ha đất (trong đó có khu đất 43 ha) gồm: 42 tỉ đồng vốn tự có của doanh nghiệp, đây chắc chắn là tài sản Nhà nước; 246 tỉ đồng từ các hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Hưng Vượng (120 tỉ đồng) và Công ty Phát triển (126 tỉ đồng).
Nếu xét nguồn gốc của các khoản tiền này dưới mọi góc độ: Hình thành từ vốn tự có hay lợi nhuận kinh doanh của Tổng Công ty XNK Bình Dương thì phần lớn tài sản này cũng được hình thành lên từ vốn nhà nước nên không thể tách khoản tiền 246 tỉ đồng này trở thành nguồn vốn không liên quan đến sở hữu Nhà nước.
125 tỉ đồng vay ngân hàng nếu hạch toán vào chi phí dự án thì cũng không thể tách khoản tiền nợ vay này trở thành nguồn vốn không liên quan đến sở hữu Nhà nước.
Như vậy, có thể khẳng định nguồn vốn để đầu tư vào đền bù GPMB của Tổng Công ty Bình Dương là nguồn vốn Nhà nước.
Đầy đủ cơ sở pháp lý để thu hồi đất của Tổng Công ty Bình Dương
Như đã phân tích, đánh giá, số tiền mà Tổng Công ty Bình Dương đền bù khu đất 43 ha (thuộc giao dịch chuyển nhượng) có phần lớn là nguồn vốn của Nhà nước và phần còn lại cũng có nguồn gốc liên quan đến sở hữu Nhà nước. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 thì tổ chức kinh tế chỉ được quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất có nguồn gốc từ nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và chỉ khi tiền sử dụng đất đã nộp, tiền nhận chuyển nhượng đã trả không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
Xét bản chất nguồn vốn đầu tư hình thành khu đất 43 ha này, và chiếu theo quy định trên thì Tổng Công ty Bình Dương không thỏa mãn điều kiện để được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế.
Hơn nữa, theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, Tổng Công ty Bình Dương còn phải nộp thêm số tiền sử dụng đất là trên 200 tỉ đồng.
|
 |
| 43 ha đất vàng được chuyển nhượng "vòng vèo" với giá bèo, Nhà nước thiệt hại hàng trăm tỉ đồng. |
Điều đó có nghĩa khu đất 43 ha là tài sản của Nhà nước tại doanh nghiệp nhưng đã bị Tổng Công ty Bình Dương và Công ty Tân Phú giao dịch chuyển nhượng trái pháp luật, gây thiệt hại lớn về tài chính cho Nhà nước.
Vì vậy, Tỉnh ủy, UBND, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương có trách nhiệm xem xét để quyết định phương án giải quyết vụ việc sai phạm này theo đúng quy định của pháp luật. Đảm bảo thực hiện đúng quyền, trách nhiệm của chủ sở hữu Nhà nước trong việc đầu tư, quản lý sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Điều 41, Luật Quản lý Tài sản công 2017 quy định rất rõ tài sản công bị thu hồi trong các trường hợp: “chuyển nhượng, bán, tặng, cho, góp vốn, sử dụng tài sản để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự không đúng quy định, sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết không đúng quy định”.
Đây chính là cơ sở pháp luật để Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương quyết định thu hồi quyền sử dụng đất bị chuyển nhượng trái pháp luật tại khu đất 43 ha.