Lập danh sách DN có rủi ro về gian lận, giả mạo xuất xứ để kiểm tra

Từ đó, Hải quan sẽ lập danh sách các DN có rủi ro về gian lận, giả mạo xuất xứ trong phạm vi toàn quốc để tiến hành kiểm tra.

Theo ông Lộc, có 19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về xuất xứ

Ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ), Tổng cục Hải quan cho biết tại buổi họp báo chuyên đề về “Kết quả và các giải pháp đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu sáng nay (27/12).

Cũng theo ông Lộc, trong xu hướng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại ưu đãi thuế quan (FTA) với các nước trên thế giới. Điều này cũng đặt ra nhiều thách thức đối với cơ quan quản lý đó là đảm bảo tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài nhưng phải kịp thời ngăn chặn các hành vi gian lận gian lận lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước Việt Nam.

Đặc biệt, thời gian qua, để lợi dụng ưu đãi thuế quan của Việt Nam được hưởng đối với các nước ký kết hiệp định, đã nổi lên vấn đề lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi đối với các hàng hóa xuất khẩu…

Thông tin cụ thể về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục KTSTQ Trần Mạnh Cường cho biết, trên cơ sở tổng hợp 19 nhóm mặt hàng có rủi ro cao, có kim ngạch tăng đột biến vào thị trường Mỹ và EU, Cục KTSTQ đã thực hiện kiểm tra 9 DN. Trong đó phát hiện hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu đi Mỹ của 4 DN (3 DN lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và 1 DN lắp ráp mặt hàng sản phẩm gỗ (giá, kệ bếp). Qua các biên bản làm việc, DN đã thừa nhận hành vi vi phạm về xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu.

Hiện Cục KTSTQ đang đề xuất TCHQ xử lý theo quy định. Ngoài ra, đối với các DN còn lại, Cục KTSTQ đang tiếp tục củng cố, làm rõ các dấu hiệu vi phạm. Đồng thời, tiếp tục mở rộng kiểm tra một số nhóm hàng: Pin năng lượng mặt trời, đèn LED,…

Một vụ gian lận xuất xứ bị lực lượng chức năng phát hiện

Điển hình là trường hợp Công ty TNHH xe đạp Excel. Đây là Công ty có 100% vốn đầu tư từ Trung Quốc, thành lập năm 2018, hoạt động lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu. Quá trình kiểm tra, cơ quan Hải quan phát hiện, Công ty nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Trong khi đó, các linh kiện nhập khẩu về Việt Nam không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào khác và xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do Chính phủ Mỹ dành cho Việt Nam.

Tổng cục Hải quan đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của Công ty.

Ngoài việc KTSTQ theo truyền thống thì trong quá trình kiểm tra, Cục KTSTQ còn thực hiện một số hoạt động xác minh, điều tra theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự (Đ164) và Luật tổ chức cơ quan hình sự (Đ33).

Tuy nhiên, quá trình thực hiện cũng gặp một số khó khăn như: Từ kết quả xử lý đối với Công ty TNHH xe đạp Excel, các doanh nghiệp còn lại có biểu hiện co cụm chống đối, lấy nhiều lý do như người phiên dịch dịch chưa rõ nội dung cần dịch lại, giám đốc bận phải đi công tác nước ngoài gấp để cố tình không ký các biên bản làm việc, biên bản vi phạm hoặc có dấu hiệu bỏ trốn, tẩu tán tài sản,…. Mặc dù khoản 2, Điều 58 Luật xử phạt vi phạm hành chính số 15/2012/QH13 đã có quy định rõ đối với trường hợp này nhưng để xử lý được kết quả kiểm tra thì đây vẫn là một khó khăn.