Trứng gà giả, thịt lợn nhiễm chất tạo nạc, sữa nhiễm chất độc hóa học, chất gây ung thư…những vụ bê bối thực phẩm bẩn liên tục khiến dư luận Trung Quốc hoang mang. Đâu là nguyên nhân đằng sau những scandal liên tiếp này?

 



Trong một phát biểu trên tờ Nhân dân nhật báo tháng 4/2011, thủ tướng Ôn Gia Bảo khẳng định: “Tất cả những vụ bê bối an toàn thực phẩm nghiêm trọng vừa qua là đủ để cho thấy sự suy giảm đạo đức và liêm chính trong kinh doanh đã trở thành vấn đề rất nghiêm trọng”.

Còn Phó thủ tướng Lý Khắc Cường thì khẳng định với Tân hoa xã rằng: “Chúng ta cảm thấy thật đáng xấu hổ. Ngay khi người dân vừa đủ ăn thì vấn nạn mất an toàn thực phẩm lại xảy ra. Thật quá xấu hổ cho chúng ta”. Nhưng rốt cuộc sau những tuyên bố ấy vẫn có thêm nhiều vụ thực phẩm nhiễm độc bị phát hiện.

Tiến bộ đáng kể nhất được ghi nhận thời gian qua đó là việc Trung Quốc đã thông qua được Luật an toàn thực phẩm năm 2009, không lâu sau vụ sữa nhiễm độc melamine khiến 300.000 trẻ em mắc bệnh và 6 em đã thiệt mạng. Hàng trăm tiêu chuẩn chất lượng tầm quốc tế được đưa ra khiến khoảng một nửa số công ty sữa buộc phải ngừng hoạt động đề chờ giấy phép mới.

“Tình hình đang dần cải thiện”, Luo Yunbo, trưởng khoa công nghệ thực phẩm, đại học Nông nghiệp Bắc Kinh nhận định. “Tình hình không tồi tệ như người ta nghĩ”. Có thể ông Luo đúng nhưng chắc chắn chưa được cải thiện đến mức người dân cảm thấy an toàn.

“Về cơ bản mọi người cảm thấy giờ ăn gì cũng không an toàn”, Sang Liwei, giám đốc văn phòng Diễn đàn an toàn thực phẩm toàn cầu, một tổ chức tư nhân nhận xét. “Họ không biết phải làm thế nào. Mọi người đều cảm thấy thực sự bất lực”.

Bản thân Bộ trưởng y tế Trung Quốc Chen Zhu từng thừa nhận với báo giới rằng cơ quan này không có đủ người để giám sát an toàn thực phẩm. Hiện cứ mỗi 1 thanh tra thực phẩm phải đảm bảo an toàn cho hơn 10.000 dân Trung Quốc.

Thay vì xác định các rủi ro đối với an toàn thực phẩm và buộc các nhà sản xuất phải chứng minh mình đã loại trừ các nguy cơ ấy, thì như mô tả của tiến sỹ Ben Embarek của WHO, các thanh tra viên Trung Quốc vẫn đang thực hiện một quy trình lạc hậu là kiểm tra ngẫu nhiên và lấy mẫu sản phẩm đem xét nghiệm.

Ngay cả những chiến dịch kiểm tra rầm rộ nhất của Bắc Kinh cũng tỏ ra không hiệu quả. Điển hình như sau scandal sữa nhiễm melamine 2008, tất cả các sản phẩm sữa có chất này đều bị yêu cầu phải tiêu hủy. Thế nhưng sau đó chất cấm này vẫn liên tục xuất hiện trong thực phẩm. Tháng 5/2011 cảnh sát thành phố Chongqing đã phát hiện tới 26 tấn sữa bột nhiễm melamine tại một nhà máy sản xuất kem.

Hay như clenbuterol, một chất tạo nạc đã bị Trung Quốc cấm từ gần 10 năm trước thì hiện vẫn đang được sử dụng tràn lan trong chăn nuôi lợn. Nhiều nông dân dùng chúng vì nó giúp lợn của họ nhiều thịt nạc hơn, dễ bán hơn cho các lò mổ. Bởi vậy không có gì khó hiểu khi năm ngoái Shuanghui Group, một trong những nhà cung cấp thịt lớn nhất Trung Quộc buộc phải thu hồi hàng nghìn tấn thịt và sản phẩm từ thịt sau khi có tin một công ty con của họ đã chế biến thịt từ lợn được nuôi bằng chất tạo nạc.

Để tự bảo vệ mình trong lúc chính phủ còn đang bất lực, người dân Trung Quốc giờ quay sang dùng sữa nhập khẩu cho con cũng như đổ xô tới các siêu thị mua hàng nhập khẩu khác. Kết quả điều tra được Viện An toàn thực phẩm và dược phẩm Thượng Hải cùng ĐH Khoa học và Kỹ thuật Đông Trung Quốc công bố hồi tháng 6 vừa qua cho thấy, hơn 70% người được hỏi tin rằng thực phẩm Trung Quốc không an toàn. Trong đó, hơn 1/4 (gần 28%) đã chọn phương án "cực kỳ mất an toàn".

 

Theo DanTri
 

.