Tại cuộc họp về sử dụng xỉ than để làm vật liệu san lấp chiều ngày 9/12, Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa cho biết, trên thực tế một số địa phương đã thí điểm sử dụng xỉ than làm vật liệu san lấp tại các dự án, tuy vậy, vấn đề này vẫn chưa có báo cáo đánh giá đầy đủ từ các địa phương về hiệu quả cũng như nguy cơ.

Và, mặc dù việc tái sử dụng xỉ than phù hợp chủ trương phát triển kinh tế tuần hoàn và được Bộ Xây dựng khuyến khích, nhưng quá trình triển khai phải tuân thủ đầy đủ chỉ dẫn kỹ thuật chuyên ngành.

Các yêu cầu kỹ thuật bao gồm công tác kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt như quan trắc môi trường, kiểm tra an toàn bức xạ, phân tích chất lượng nước và đánh giá phóng xạ tại khu vực san lấp.

Trong khi địa phương hiện chưa có đơn vị đủ năng lực và trang thiết bị chuyên môn để thực hiện đầy đủ các yêu cầu này.

Mặt khác, theo Sở Khoa học và Công nghệ Khánh Hòa, một số nghiên cứu trước đây chưa đưa ra được căn cứ đầy đủ để khẳng định tính phù hợp của việc sử dụng xỉ than làm vật liệu san lấp, trong khi khu kinh tế và hạ tầng của tỉnh đang từng bước phát triển, cần có đánh giá kỹ lưỡng để bảo đảm an toàn môi trường, hiệu quả kinh tế và hài hòa lợi ích cộng đồng.

“Chốt” tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Lê Huyền yêu cầu việc nghiên cứu phải khách quan, dựa trên số liệu quan trắc tin cậy và tuân thủ đầy đủ yêu cầu bảo vệ môi trường. 

leftcenterrightdel
 Sử dụng xỉ than làm vật liệu san lấp là một giải pháp được xem xét. Ảnh: EVN.

Lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa giao Sở Xây dựng chủ trì hoàn thiện hồ sơ nghiên cứu việc sử dụng tro xỉ làm vật liệu san lấp; phối hợp với các sở, ngành và đơn vị liên quan hoàn chỉnh hồ sơ; mặt khác, rà soát toàn bộ mô hình đánh giá môi trường, cập nhật số liệu quan trắc và tổng hợp những khó khăn trong quá trình triển khai, tham mưu phương án phù hợp trình UBND tỉnh xem xét.

Trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có Nhà máy nhiệt điện BOT Vân Phong 1, khánh thành ngày 13/3/2024, tổng công suất 1.320MW, cung cấp 8,5 tỷ kWh điện hàng năm lên lưới điện, chiếm khoảng 3% tổng sản lượng điện năng toàn quốc.

Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án, được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt, dự án sẽ xây dựng một bãi chứa xỉ với diện tích 52ha, nằm ở phía tây của nhà máy, công suất chứa 7 triệu m3.

Dự án sử dụng phương án thải xỉ khô với số lượng tro xỉ thải mỗi ngày 1.412 tấn, được vận chuyển đến bãi thải bằng phương tiện xe tải. 

Liên quan đến vấn đề xử lý tro xỉ, ngày 12/4/2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng tại Quyết định số 452/QĐ-TTg.

leftcenterrightdel
 Nhà máy nhiệt điện BOT Vân Phong 1, Khánh Hòa. Nguồn: CC1.

Mục tiêu của Đề án là đến năm 2020 phải xử lý và sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng đạt khoảng 52% tổng lượng tích luỹ (khoảng 75 triệu tấn, bao gồm 56 triệu tấn tro, xỉ nhiệt điện; 2,5 triệu tấn thạch cao FGD; 16,5 triệu tấn thạch cao PG). Tuy nhiên, cho đến nay việc thực hiện các quy định tại Quyết định số 452/QĐ-TTg còn một số vướng mắc.

Trong một chỉ đạo ngày 24/4/2018, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương nghiên cứu, hướng dẫn thực hiện các biện pháp để giảm dần diện tích bãi xỉ của một số dự án nhà máy nhiệt điện; đồng thời yêu cầu các chủ cơ sở phát thải lập, phê duyệt đề án xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón.

Theo chỉ đạo, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm hướng dẫn chủ cơ sở phát thải lập, phê duyệt đề án xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón; tổ chức kiểm tra, giám sát và đôn đốc thực hiện đề án, xử lý nghiêm các vi phạm gây ô nhiễm môi trường.

Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ và các Bộ, ngành liên quan sớm hoàn thành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm vật liệu san nền và đường giao thông; tiếp tục nghiên cứu, xây dựng chính sách khuyến khích sử dụng vật liệu xây không nung, hạn chế sử dụng vật liệu nung.

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp các Bộ: Công Thương, Xây dựng hướng dẫn các chủ cơ sở phát thải thực hiện xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm vật liệu xây dựng theo quy định về môi trường.

PV