Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận Thanh tra số 757/KL-TTCP về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP HCM.
Đồng thời kiến nghị UBND TP HCM chủ trì, xem xét xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất xử lý theo quy định của pháp luật đối với hơn 2.054 tỉ đồng, hơn 6 triệu USD và hơn 463.900 m2 nhà đất.
Dự án nhà ở không có trong quy hoạch, giao dự án không qua đấu thầu
Đáng chú ý là dự án Tầm Nhìn thuộc phường Tân Tạo A, quận Bình Tân do Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Khang An. Dự án này hiện đã đầu tư xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, dự án này có diện tích 59.236 m2, trong đó 54.804 m2 đất nông nghiệp, nhà đất do các hộ dân quản lý và sử dụng, còn lại 4.432 m2 là kênh mương do Nhà nước quản lý.
Kết quả thanh tra cho thấy, Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Khang An được chuyển mục đích sử dụng toàn bộ 59.236 m2 đất để đầu tư xây dựng khu dân cư khi dự án không có trong kế hoạch sử dụng đất, chuyển đất nông nghiệp để xây dựng khu dân cư, không có tên trong danh mục các dự án có nhu cầu sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm của TP giai đoạn 2001 - 2005 được Thủ tướng phê duyệt, cho phép khu dân cư sử dụng đất lâu dài nhưng khi được giao đất chủ đầu tư không đăng ký nhu cầu sử dụng đất.
UBND quận Bình Tân phê duyệt quy hoạch 1/500 với chiều cao khu chung cư là 25 tầng, vượt 10 tầng so với quy hoạch 1/200 đã ban hành trước đó.
Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND TP HCM thực hiện rà soát để xử lý các đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp liên quan đến các vi phạm nêu trên, trong đó cần rà soát để tính và thu tiền sử dụng đất theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.
TTCP cũng chỉ ra dự án Khu nhà ở Phước Long B (phường Phước Long B, quận 9) có tổng diện tích khu đất 9.023,83m2 không có trong kế hoạch sử dụng đất của thành phố giai đoạn năm 2001-2005.
Còn dự án khách sạn cao cấp tại 458 Nguyễn Tất Thành, quận 4 do Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư trên diện tích 5.950 m2. Đây là đất do Nhà nước quản lý và giao cho Sở Nhà đất TP HCM (trước đây, nay được tách làm Sở Xây dựng và Sở Tài nguyên - Môi trường) quản lý.
Kết quả thanh tra cho thấy, UBND TP HCM chấp thuận chủ trương chuyển giao một số mặt bằng kho bãi cho Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn - TNHH MTV để hoàn vốn giai đoạn 1 Rạch Ụ Cây và giao Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn tiếp tục chuyển mục đích sử dụng đất mặt bằng 458 Nguyễn Tất Thành không qua đấu giá là không đúng quy định…
Tại thời điểm thanh tra, dự án chưa có quyết định giao đất, chưa xác định tiền sử dụng đất, chưa triển khai đầu tư xây dựng. Do đó Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP rà soát, xem xét để xử lý thu hồi theo quy định của luật Đất đai.
Một dự án khác là chung cư thương mại số 38 đường Kim Biên và 88 đường Gò Công do Công ty cổ phần Phát triển địa ốc Sài Gòn 5 làm chủ đầu tư với diện tích 1.827 m2. Kết quả thanh tra cho thấy, UBND TP HCM chấp thuận cho chuyển mục đích sử dụng đất và giao cho Công ty cổ phần Phát triển địa ốc 5 làm chủ đầu tư xây dựng chung cư theo quy hoạch không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là không đúng quy định của pháp luật. Hiện nay khu đất này đang được cho thuê làm bãi giữ xe. Do chủ đầu tư chậm triển khai dự án đề nghị UBND TP.HCM xem xét thu hồi dự án theo quy định.
Khu công nghiệp cũng nhiều sai phạm
Qua thanh tra phát hiện tình trạng lãng phí đất khá phổ biến. Tại nhiều KCN chủ đầu tư còn tự thay đổi quy hoạch, xây dựng không đúng quy hoạch, sử dụng đất sai mục đích, thu lợi bất hợp pháp, gây lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước…
    |
 |
| Khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi. |
Cụ thể, nhiều doanh nghiệp thuê đất trong các KCN nhưng không đưa vào khai thác, sử dụng, dẫn đến lãng phí tài nguyên đất hơn 53.000m2. Chẳng hạn Công ty cổ phần Hùng Vương có 41.767m2 tại KCN Hiệp Phước; Công ty cổ phần Đầu tư Việt Nam có 7.273m2 tại KCN Lê Minh Xuân; Công ty TNHH Nga Băng Cốc có 4.000m2 tại KCN Tân Bình...
Tại KCN Tây Bắc Củ Chi, Công ty Thương mại Củ Chi và Công ty CP Bia rượu nước giải khát (Sabeco) đã ký hợp đồng số 04/HĐCT ngày 1/6/2004 thuê 50ha để xây dựng và vận hành nhà máy sản xuất bia thời hạn 43 năm. Sabeco đã thanh toán toàn bộ số tiền thuê là 188 tỉ 390 triệu đồng.
Tuy nhiên, thời điểm thanh tra, Sabeco mới đầu tư và sử dụng khoảng 26ha, còn 24ha chưa đưa vào sử dụng trong suốt 9 năm, nhưng không xin gia hạn thời gian sử dụng đất, vi phạm Điều 15 Nghị định số 36/CP ngày 24/4/1997 của Chính phủ, gây lãng phí đất và tiền thuê đất đã thanh toán khoảng 18 tỷ đồng.
Tại KCN Tân Bình mở rộng, việc sử dụng đất, cho thuê đất chưa đúng mục đích, phá vỡ quy hoạch.
Tại khu công nghiệp Tân Tạo hiện hữu, chủ đầu tư là Công ty ITACO ký hợp đồng cho các doanh nghiệp, ngân hàng… thuê đất không đúng quy định được duyệt. Ban quản lý khu công nghiệp đồng ý điều chỉnh quy hoạch cho hơn 95.000 m2 đất không đúng thẩm quyền tại các khu đất được quy hoạch làm cây xanh, bến bãi…
Tại khu công nghiệp Tân Tạo mở rộng, chủ đầu tư cho 93 nhà đầu tư thuê đất lại đã thu về khoảng 1.041.953,2 triệu đồng và hơn 5,8 triệu USD trong giai đoạn trước ngày 1/7/2014 nhưng đến nay chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước...
Thanh tra Chính phủ cho rằng, trách nhiệm để xảy ra các tồn tại, khuyết điểm, sai phạm tại các khu công nghiệp thuộc về các chủ đầu tư, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên - Môi trường, UBND các quận huyện và UBND TP HCM.
Xử lý cá nhân, tổ chức để xảy ra sai phạm
Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP HCM có biện pháp giải quyết đối với đơn vị, cá nhân doanh nghiệp có vi phạm, truy thu tiền sử dụng đất, thu hồi các khoản thu không hợp pháp từ việc vi phạm pháp luật, yêu cầu chủ đầu tư triệt để khắc phục các sai phạm, nhất là sai phạm liên quan đến việc sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng công trình không đúng quy hoạch, không có giấy phép xây dựng, kiểm tra việc quản lý, sử dụng 17,7 ha đất tái định cư gây thất thoát, thiệt hại tài sản nhà nước.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP HCM chỉ đạo và tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân có liên quan các khuyết điểm, vi phạm. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự cần báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định. Nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự chuyển sang Cơ quan điều tra để xử lý theo quy định…/.