Theo Thứ trưởng, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn nhằm thúc đẩy phát triển công trình xanh, giao thông xanh. Bộ Xây dựng đã triển khai nhiều hoạt động cụ thể, như tổ chức thường niên “Tuần lễ Công trình xanh” trong 4 năm liên tiếp; tham mưu ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan trong ngành Giao thông vận tải”; Quyết định số 385/QĐ-BXD ngày 12/5/2022 về Kế hoạch hành động của ngành Xây dựng ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2022-2030, tầm nhìn 2050; cùng Quy chuẩn QCVN 09 về sử dụng năng lượng hiệu quả trong công trình xây dựng.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh đề nghị tọa đàm tập trung làm rõ kết quả đã đạt được, những hạn chế, vướng mắc trong thực hiện cơ chế, chính sách hiện hành; đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển đồng bộ hai lĩnh vực này. Trong đó, cần ưu tiên thúc đẩy hoạt động khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; huy động hiệu quả nguồn vốn xanh, tín dụng xanh; xây dựng cơ chế hỗ trợ phù hợp để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư và chuyển đổi công nghệ.
    |
 |
| Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định, công trình xanh và giao thông xanh là hai trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xanh. |
Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Trung Thành – Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, hệ thống pháp luật, chính sách về công trình xanh và giao thông xanh của Việt Nam hiện khá đầy đủ, song vẫn còn những hạn chế nhất định. Công tác tuyên truyền chủ yếu tập trung tại các đô thị lớn; khả năng tiếp cận tín dụng xanh còn hạn chế; nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu; vật liệu xanh, vật liệu tiết kiệm năng lượng chưa đa dạng; chi phí đầu tư phương tiện xanh vẫn cao; cơ chế tài chính, ưu đãi lãi suất chưa đủ mạnh để khuyến khích chuyển đổi trên quy mô lớn.
Từ thực tiễn này, ông Thành kiến nghị cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, đồng bộ cho phát triển công trình xanh, giao thông xanh; xây dựng chính sách tín dụng, tài chính ưu đãi; đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu; tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng; đồng thời khuyến khích sử dụng công nghệ, thiết bị, vật liệu tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường.
“Phát triển công trình xanh, giao thông xanh vừa là cơ hội, vừa là trách nhiệm chung của toàn xã hội, góp phần thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển bền vững theo tinh thần Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia,” ông Thành nhấn mạnh.
Trình bày tham luận về tiềm năng giảm phát thải trong lĩnh vực giao thông vận tải, ông Lê Văn Đạt – Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, giai đoạn 2014–2023, vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường bộ chiếm hơn 85% khối lượng vận chuyển. Hiện Việt Nam có hơn 7 triệu ô tô, gần 78 triệu xe máy và hàng trăm nghìn phương tiện thủy, hàng hải, hàng không, tiêu thụ hơn 95% năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch và phát thải khoảng 45,8 triệu tấn CO₂ tương đương – đứng thứ hai sau ngành công nghiệp.
Theo đề xuất cho NDC 3.0 (Đóng góp do quốc gia tự quyết định lần thứ ba), đến năm 2030, lĩnh vực đường bộ cần đẩy mạnh sử dụng nhiên liệu sinh học và năng lượng điện thay thế dần nhiên liệu truyền thống. Trong ngành đường sắt, điện được sử dụng cho đường sắt đô thị từ 2019–2025, hydrogen từ năm 2040; đến năm 2050, tỷ lệ đầu máy sử dụng diesel, điện và hydrogen lần lượt đạt 40%, 10% và 50%. Với vận tải đường thủy nội địa, điện và hydrogen được đưa vào sử dụng từ năm 2035, còn hàng không sẽ sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững từ cùng năm, chiếm khoảng 10% tổng nhu cầu năng lượng.
|
 |
| Ông Lê Trung Thành – Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng phát biểu tại buổi tọa đàm. |
Đối với lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, bà Nguyễn Thị Tâm – Giám đốc Trung tâm Thiết bị, môi trường và An toàn lao động (Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng) cho biết, mục tiêu đến năm 2030 là giảm ít nhất 15,03% phát thải khí nhà kính (tương đương 23,2 triệu tấn CO₂); nếu có hỗ trợ quốc tế, mức giảm có thể đạt 20,06% (30,97 triệu tấn CO₂).
Để hiện thực hóa mục tiêu, ngành vật liệu xây dựng sẽ đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới; tận dụng chất thải làm nguyên liệu; tối ưu hóa quy trình sản xuất; phát triển công nghệ thu hồi carbon; xây dựng tiêu chuẩn phát thải, hướng dẫn kiểm kê, cơ chế tín chỉ và thị trường carbon. Song song đó là các giải pháp truyền thông, giáo dục, hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực trong nước.
Tọa đàm là dịp để các cơ quan quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp khả thi, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, thúc đẩy phát triển công trình xanh, giao thông xanh – hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững của Việt Nam.