Dự án cải tạo môi trường và xây dựng hạ tầng dọc tuyến kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên được khởi công từ tháng 2/2023, có tổng mức đầu tư ban đầu 8.200 tỉ đồng, sau đó điều chỉnh lên hơn 9.000 tỉ đồng. Tuyến kênh có chiều dài gần 32 km, chảy qua 7 quận, huyện cũ gồm Quận 12, Bình Tân, Tân Phú, Tân Bình, Gò Vấp, Bình Thạnh và Bình Chánh.
Công trình được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để tình trạng ngập úng, cải thiện môi trường sống, tạo trục giao thông dọc tuyến kênh kết nối khu vực phía Tây Bắc với trung tâm thành phố. Ban đầu, dự án đặt mục tiêu hoàn thành vào dịp 30/4/2025. Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất, sau hơn hai năm triển khai, dự án mới đạt khoảng 54% khối lượng.
    |
 |
Dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên.
|
Trong 10 gói thầu xây lắp, hạng mục kè đạt 86%, thi công cọc bê tông ly tâm 81%, lắp cống thoát nước 46% và xây hố ga mới đạt 19%. Một số đoạn đường dọc kênh đã được thông xe kỹ thuật, đưa vào sử dụng dịp 30/4 và 2/9/2025, với tổng chiều dài hơn 15km.
Tuy vậy, tiến độ đang gặp trở ngại lớn từ hai nguyên nhân: thiếu vật liệu và vướng mặt bằng. Hiện còn 14 trường hợp người dân đã được bồi thường nhưng chưa bàn giao đất, hoặc tái lấn chiếm phần đất đã bồi thường, chủ yếu tại quận Bình Tân cũ và huyện Bình Chánh cũ. Ban Quản lý dự án kiến nghị chính quyền cơ sở tiếp tục vận động, kiên quyết thu hồi để bàn giao mặt bằng trong tháng 9.
Khó khăn lớn hơn là thiếu hụt nguồn vật liệu. Dự án cần tới 1,4 triệu m³ cát để san lấp và gia cố sau kè, song nguồn cung khan hiếm khiến giá cát tăng cao so với thời điểm lập hồ sơ thầu. Các nhà thầu hiện phải sử dụng cát nhập khẩu từ Campuchia và từ một số mỏ tại Vĩnh Long, nhưng mới đáp ứng được khoảng 16% nhu cầu.
|
 |
Dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên cần nguồn vật tư lớn.
|
Bên cạnh đó, nhu cầu đá mi, đá dăm cho dự án khoảng 755.300 m³, trong khi nhiều địa phương trên cả nước đang dồn lực cho các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm như cao tốc Bắc - Nam, Vành đai 3, dẫn tới tình trạng khan hiếm và tranh chấp nguồn cung.
Để tháo gỡ khó khăn, Ban Hạ tầng đô thị (chủ đầu tư) đề nghị UBND TP HCM chỉ định các mỏ đá trên địa bàn thành phố ưu tiên cấp đá cho dự án, nhằm đảm bảo nguồn cung vật liệu cho nhà thầu. Đồng thời, kiến nghị UBND thành phố có văn bản gửi 6 tỉnh, thành gồm Tây Ninh, Đồng Nai, Đồng Tháp, Vĩnh Long, An Giang và Cần Thơ đăng ký lịch làm việc và hỗ trợ cung ứng đá cho dự án.
Theo Ban Quản lý dự án, nếu không sớm có giải pháp tháo gỡ, nguy cơ công trình tiếp tục trễ hẹn là rất lớn, ảnh hưởng đến mục tiêu chống ngập, cải thiện môi trường sống và chỉnh trang đô thị khu vực rộng lớn phía Tây Bắc TP HCM.
|
 |
Một đoạn dự án kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên trên địa bàn phường An Hội Đông , TP HCM đang thi công dang dở.
|
Kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên từ lâu được coi là “xương sống” của hệ thống tiêu thoát nước phía Tây thành phố. Khi hoàn thành, dự án sẽ không chỉ góp phần giảm ngập mà còn mở ra quỹ đất phát triển đô thị hai bên bờ, tạo cảnh quan và kết nối hạ tầng giao thông liên quận, liên vùng.
Trong bối cảnh TP HCM đang đẩy mạnh cải tạo hệ thống kênh rạch, biến “vùng trũng ngập” thành động lực phát triển đô thị xanh - bền vững, việc đảm bảo tiến độ tuyến kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên có ý nghĩa then chốt. Vì vậy, sự vào cuộc của các địa phương trong việc hỗ trợ nguồn cung vật liệu cùng quyết tâm của thành phố sẽ quyết định khả năng “về đích” đúng hạn của công trình.