Thanh tra Chính phủ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 thanh tra Bộ

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội ngày 8/5. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 9, ngày 8/5, Quốc hội khóa XV nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).

Quy định thống nhất một hoạt động thanh tra

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày tờ trình, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, so với luật hiện hành, dự thảo luật lược bỏ 54 điều.

Cụ thể, lược bỏ quy định về Thanh tra Bộ; Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, Thanh tra sở, Thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành… để thực hiện Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả theo Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày tờ trình. Ảnh: VPQH cung cấp.

Dự thảo luật quy định các cơ quan thanh tra, gồm: Thanh tra Chính phủ; thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Cơ yếu; Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Cũng theo Tổng Thanh tra Chính phủ, dự thảo luật quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.

Sau khi sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra Chính phủ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 Thanh tra Bộ. Thanh tra tỉnh tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của thanh tra cấp huyện, thanh tra sở.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

Thanh tra Chính phủ dự kiến được bổ sung nhiệm vụ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ đối với bộ không có thanh tra bộ”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của bộ không có thanh tra bộ”.

Thanh tra tỉnh sẽ “thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc sở và UBND các cấp”; “thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của các sở”.

Các cơ quan thanh tra cũng được bổ sung nhiệm vụ trong công tác phòng, chống lãng phí; bổ sung quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra; bổ sung quy định về chuyển thông tin cho cơ quan điều tra trong hoạt động thanh tra để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Cần xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng bày tỏ đồng tình quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH cung cấp.

Bên cạnh đó, vẫn có ý kiến băn khoăn về sự phù hợp, tính khả thi của việc áp dụng chung một trình tự, thủ tục đối với hoạt động thanh tra mà về bản chất bao gồm 2 loại là thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, hiện đang thực hiện theo trình tự, thủ tục khác nhau.

Về hệ thống cơ quan thanh tra, đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra tán thành với cách quy định như dự thảo vì vừa bảo đảm thể chế hóa tinh thần Kết luận số 134-KL/TW, vừa quy định khái quát phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, phù hợp với thực tiễn tổ chức các cơ quan thanh tra nêu trên, đồng thời, bao quát được cả trường hợp điều ước quốc tế mà sau này Nhà nước ta ký kết hoặc tham gia có phát sinh yêu cầu thành lập cơ quan thanh tra.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, có ý kiến cho rằng, việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ, thanh tra tỉnh đòi hỏi sự điều chỉnh lớn về cơ cấu tổ chức, biên chế, nhân sự, cho nên cần xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp để bảo đảm không gián đoạn hoạt động thanh tra, cũng như có sự đầu tư nguồn lực để nâng cao năng lực của các cơ quan thanh tra, không dẫn đến quá tải công việc; đồng thời, bảo đảm về chuyên môn đa ngành khi tập trung về Thanh tra Chính phủ, thanh tra tỉnh các chức năng thanh tra chuyên ngành.

Do đó, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị làm rõ cơ chế phối hợp giữa Thanh tra Chính phủ với các bộ không tổ chức thanh tra bộ và giữa thanh tra tỉnh với các sở, ngành, với Ủy ban nhân dân cấp xã để bảo đảm yêu cầu chuyên môn trong thanh tra các lĩnh vực đặc thù và ở cơ sở…