Đã có những cảnh báo từ rất sớm
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ chiều tối 30/10, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, đã có cảnh báo về thiên tai rất sớm. Ngay từ tháng 1/2020, tại Hội nghị toàn quốc về thiên tai, chúng tôi cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cảnh báo, năm nay sẽ có khoảng 5 đến 6 cơn bão ở miền Trung, và trong đó sẽ có những cơn bão rất lớn.
“Chúng tôi cũng đã cảnh báo trước 15 ngày về đợt lụt lịch sử tại Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế. Như vậy, chúng ta có cảnh báo và cảnh báo sớm, nhưng tại sao lại vẫn xảy ra tình trạng như vậy, vẫn có hình ảnh người dân không kịp chạy lũ, ở trên nóc nhà? Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau.”- ông nói.
    |
 |
| Theo ông Hiệp, sạt lở đất diễn ra rất phức tạp và không theo quy luật |
Ông Hiệp lý giải, có một số nơi diện ngập lụt rộng, nhà 2 tầng ở trên tầng 2 cũng không thể chui vào đâu được. Ở Lệ Thủy, mực nước có nhà ngập đến hơn 6m, vượt cả mức lũ lụt lịch sử. Chúng tôi đang kiểm tra xem có điểm nghẽn thông tin không, nếu có thì ở chỗ nào và sẽ đánh giá ngay lập tức sau khi khắc phục thiên tai.
Về ứng phó, ông Hiệp cho biết, chúng ta đã rất chủ động. Có một số vấn đề đặt ra trong ứng phó. Thứ nhất, về lực lượng: chúng ta có công an và quân đội tham gia rất tích cực công tác cứu hộ, cứu nạn, nhiều đồng chí đã hy sinh, bị thương…
“Tuy nhiên, chúng ta cần hơn trong những trận thiên tai cực đoan như này một lực lượng chuyên nghiệp hơn, trang thiết bị đồng bộ hơn, và chúng tôi rất mong muốn lực lượng này có trang thiết bị phù hợp với mọi điều kiện địa hình và thời tiết. Có như thế, chúng ta mới đảm bảo được nhanh và an toàn cho đội cứu hộ. Chúng tôi sẽ cùng Ủy ban quốc gia ứng phó thiên tai sớm triển khai việc này.”- ông Hiệp nói.
Cũng theo ông Nguyễn Hoàng Hiệp, chúng ta đã đầu tư rất nhiều, tuy nhiên, sức chịu đựng của cơ sở hạ tầng cũng có hạn chế. “Chẳng hạn đê biển, trong thiết kế chỉ chịu đựng được đến sóng gió cấp 11. Nếu thiết kế đê biển chịu đựng được cấp 12, giật cấp 15 thì kinh phí lên gấp đôi và chúng ta chưa đủ tiền. Hoặc là hạ tầng cơ sở giao thông, các công trình phúc lợi, chúng ta thiết kế ở mức độ chấp nhận được, sức chịu đựng cũng có hạn. Ngay chỗ tránh, trú bão là yêu cầu tối thiểu thì hiện nay neo đậu tàu thuyền chúng ta cũng chỉ đảm bảo được 46%, như vậy còn 54% tàu thuyền. Chưa nói đến câu chuyện ngư dân chấp hành rất tốt nhưng vẫn còn một số chưa chấp hành tốt.”- ông chia sẻ thêm.
Ứng dụng khoa học công nghệ nhiều hơn trong cảnh báo thiên tai
Đối với vấn đề sạt lở đất, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết, chúng ta thiệt hại nhiều về người. Sạt lở đất bây giờ diễn ra rất phức tạp và không theo quy luật. Những chỗ sạt lở đất lớn vừa rồi, kể cả ở Trạm kiểm lâm 67, Đoàn kinh tế 337 hay mới nhất ở Nam Trà My, đây là những chỗ ổn định lâu dài, không có trong cảnh báo.
Từ nhận xét trên, theo ông Hiệp, cần ứng dụng khoa học công nghệ nhiều hơn nữa trong cảnh báo, chỉ có đưa khoa học công nghệ vào thì cảnh báo mới tốt và nhanh được. Ông Hiệp dẫn lời Thứ trưởng Bộ TNMT Lê Công Thành cho biết, hiện nay chúng ta có hơn 10 tỉnh nguy cơ thiên tai cao có bản đồ về sạt lở. Nhưng bản đồ sạt lở của chúng ta hiện nay là tỉ lệ 1/50.000.
Muốn triển khai được chỉ đạo trong thực tế thì cần tối thiểu là bản đồ tỉ lệ 1/10.000, còn không thì phải là 1/5.000 và để xây dựng các điểm cụ thể thì cần bản đồ 1/500. Nhưng hiện nay chúng ta là bản đồ 1/50.000 và nếu triển khai theo bản đồ này để cảnh báo thực tế thì chúng ta một lúc phải di chuyển vài xã, điều này không thể làm nổi.
Đây là những vấn đề đặt ra qua đợt thiên tai khốc liệt vừa rồi ở miền Trung cũng như trên cả nước. Sắp tới, chắc chắn Chính phủ sẽ có rất nhiều chỉ đạo và có đầu tư vào công tác này.
Đánh giá về tác động của con người, ông Hiệp khẳng định, con người có tác động đến thiên tai. Mọi hoạt động của con người đều có tác động hoặc xấu hoặc tốt đến mọi vấn đề, trong đó có thiên tai. “Quan điểm của chúng tôi là chúng ta phải thuận thiên, nhưng là thích nghi có kiểm soát, phải có giải pháp công trình để chúng ta thuận thiên.”- ông nêu..