Đây là chuyến thăm cấp cao nhất của lãnh đạo Việt Nam đến khu vực Mỹ La tinh trong năm 2023 nhằm triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII; chủ động, tích cực củng cố và mở rộng nền tảng quan hệ chính trị, thúc đẩy quan hệ hợp tác hiệu quả, thực chất giữa Việt Nam và các đối tác ở khu vực Mỹ La tinh.
    |
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (ảnh: VPQH cung cấp). |
Với Cộng hòa Cuba, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là Lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên tới thăm sau khi bạn vừa tổ chức thành công Tổng tuyển cử, bầu Quốc hội khóa mới và các chức danh quan trọng của nhà nước.
Chuyến thăm diễn ra vào dịp hai bên kỷ niệm 60 năm Cuba thành lập Ủy ban đoàn kết với miền Nam Việt Nam, 50 năm lãnh tụ Fidel Castro Ruz lần đầu thăm Việt Nam và tới Vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam (7/1973); khẳng định Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ tình cảm đoàn kết đặc biệt và sự hỗ trợ của Cuba dành cho Việt Nam trong những năm tháng khó khăn nhất; tái khẳng định Việt Nam luôn coi trọng tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, mẫu mực thủy chung giữa hai Đảng, hai nước; thúc đẩy việc triển khai các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước; sát cánh cùng nhân dân Cuba anh em trong lúc khó khăn, qua đó giáo dục cho thế hệ trẻ hai nước về quan hệ Việt Nam- Cuba; thúc đẩy hợp tác nghị viện và hợp tác trong lĩnh vực hai bên có thế mạnh và nhu cầu.
Hiện nay, quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt Việt Nam- Cuba tiếp tục được thúc đẩy và tăng cường trên tất cả các kênh một cách thiết thực và thực chất hơn, trong đó quan hệ đảng giữ vai trò định hướng, củng cố sự tin cậy và nền tảng chính trị cho phát triển quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước. Hai bên duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau và các hình thức trao đổi trực tuyến, đặc biệt ở cấp cao.
Hiệp định thương mại Việt Nam- Cuba có hiệu lực từ tháng 4/2020 với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa song phương. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kim ngạch hai nước năm 2022 đạt 181,8 triệu USD, giảm gần 30% so với năm trước và tổng mức đầu tư của Việt Nam vào Cuba đạt 28,397 triệu USD.
Quan hệ giữa cơ quan lập pháp hai nước cũng được quan tâm thúc đẩy, thường xuyên tổ chức các đoàn thăm, làm việc, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau trong xây dựng pháp luật. Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández cũng đã thăm chính thức Việt Nam và phát biểu trước Quốc hội nước ta vào tháng 6/2017. Trong 3 năm qua, Quốc hội Việt Nam đã tặng Quóc hội Cuba 30.000 khẩu trang để phòng chống dịch COVID-19 và các trang thiết bị tin học nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội Cuba. Mới đây, hai Quốc hội đã thành lập nhóm nghị sĩ hữu nghị.
Đối với Argentina, chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ diễn ra vào dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam- Argentina, nhằm củng cố quan hệ hữu nghị và đoàn kết truyền thống giữa Việt Nam và Argentina cũng như với các nước Mỹ Latinh nói chung; khẳng định Argentina là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu, được ưu tiên của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh. Đây cũng là chuyến thăm cấp cao của Việt Nam tới Argentina sau 13 năm.
Hiện nay, Việt Nam và Argentina duy trì khá thường xuyên các chuyến thăm lẫn nhau. Năm 2010, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện. Hiện nay, hai bên đang trao đổi khả năng thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược theo lĩnh vực. Hai nước đã thiết lập một số cơ chế hợp tác/tham vấn, ký kết nhiều Hiệp định/Thỏa thuận hợp tác (về khuyến khích và bảo hộ đầu tư, kinh tế- thương mại, công nghiệp, nông nghiệp, phát thanh, chống tội phạm có tổ chức,…) làm cơ sở thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam- Argentina.
Về thương mại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 6, là thị trường xuất khẩu lớn thứ 5 của Argentina trên thế giới và là đối tác chủ chốt trong hợp tác Nam- Nam của Argentina tại Đông Nam Á, trong khi Argentina là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại Mỹ Latinh. Trao đổi thương mại song phương của hai nước liên tục tăng, từ 316 triệu USD năm 2007 lên 4,5 tỷ USD năm 2022.
Quan hệ giữa hai cơ quan lập pháp phát triển tốt đẹp thông qua trao đổi đoàn song phương từ cấp cao và các cấp, tiếp xúc trong khuôn khổ các diễn đàn nghị viện đa phương. Trong khuôn khổ đa phương, các nghị sĩ Quốc hội hai nước duy trì tiếp xúc, phối hợp và tham vấn lẫn nhau, đặc biệt là tại Liên minh nghị viện thế giới. Quốc hội hai nước cũng đã thành lập Nhóm nghị sĩ hữu nghị, đặc biệt, Quốc hội Argentina vừa thành lập Nhóm nghị sĩ hữu nghị Argentina- Việt Nam vào đầu tháng 2/2023, ngay trước thềm chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Với Đông Uruguay, Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của Việt Nam đến quốc gia này từ trước tới nay đúng vào dịp kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Đông Uruguay (1993-2023), nhằm củng cố quan hệ hữu nghị, đoàn kết truyền thống và ủng hộ lẫn nhau giữa hai nước; khẳng định, Việt Nam coi trọng quan hệ tốt đẹp và mong muốn đẩy mạnh kinh tế, thương mại và hợp tác cùng phát triển với các nước Mỹ Latinh, trong đó có Đông Uruguay.
Quan hệ hữu nghị và đoàn kết truyền thống giữa Việt Nam- Đông Uruguay được thể hiện qua sự ủng hộ lẫn nhau trong sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây cũng như phát triển đất nước hiện nay. Hai bên duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc song phương khá thường xuyên. Hợp tác thương mại giữa hai nước vẫn còn khiêm tốn, đạt 175 triệu USD năm 2022, mặc dù đã tăng gần 90% so với năm 2021 nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có giữa hai nước.
Hai nước cũng thường xuyên ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế trên nhiều vấn đề cùng quan tâm. Quốc hội hai nước đã ký Thỏa thuận hợp tác nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Hạ viện Đông Uruguay Aníbal Pereyra vào tháng 01/2015.
Với Argentina và Đông Uruguay, Chuyến thăm còn nhằm mục đích thúc đẩy khả năng khởi động đàm phán FTA Việt Nam với Khối thị trường chung Mỹ Latinh (MERCOSUR) mà hai quốc gia này là thành viên.
Tại các quốc gia Mỹ Latinh này, bên cạnh các hoạt động chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ còn tham dự các hoạt động về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa tại mỗi nước. Ngoài ra, lãnh đạo của các bộ, ngành và địa phương của Việt Nam sẽ ký kết các thỏa thuận, ghi nhớ hợp tác với các bộ, ngành, địa phương của các quốc gia này.