Thảo luận, cho ý kiến đối với 8 dự án luật và 1 hồ sơ chính sách dự án luật

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 283/NQ-CP ngày 16/9/2025 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 8 năm 2025.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các Bộ, cơ quan bám sát quan điểm, chủ trương đường lối, quyết sách của Đảng, phát huy tinh thần tích cực chủ động, trách nhiệm cao, đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, nhất là đối với các dự án Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét, chú trọng nâng cao chất lượng trong hoạt động xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm cơ sở pháp lý để kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, pháp luật, tạo thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, thương mại, đầu tư, công tác an sinh xã hội và người dân, doanh nghiệp.

Tại Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 8 năm 2025, Chính phủ đã thảo luận, cho ý kiến đối với 8 dự án luật và 1 hồ sơ chính sách dự án luật để trình Quốc hội nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng trong các lĩnh vực liên quan; tháo gỡ kịp thời một số vướng mắc, bất cập có nguyên nhân từ quy định của pháp luật; tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính; củng cố cơ sở pháp lý cho hoạt động quản lý nhà nước trên môi trường mạng, liên thông dữ liệu điện tử, bảo đảm nhanh chóng vận hành ổn định, hiệu quả của tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đáp ứng yêu cầu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đạt được mục tiêu tăng trưởng đã đề ra của năm 2025.

Chính phủ ghi nhận, đánh giá cao các Bộ: Tư pháp; Y tế; Công an; Khoa học và Công nghệ; Tài chính; Nông nghiệp và Môi trường và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã khẩn trương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan chuẩn bị, trình Chính phủ các dự án: (1) dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi); (2) dự án Luật Phòng bệnh; (3) dự án Luật Dân số (sửa đổi); (4) dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi); (5) dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí; (6) dự án Luật Chuyển đổi số; (7) dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và Khoáng sản; (8) dự án Luật An ninh mạng và (9) Hồ sơ chính sách xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi); đồng thời ghi nhận sự tích cực, chủ động của các bộ, cơ quan liên quan trong việc tham gia ý kiến, hoàn thiện dự án luật, nghị quyết với tinh thần trách nhiệm cao, bảo đảm tiến độ và chất lượng.

Bộ Tư pháp phối hợp với VKSND tối cao, các bộ, ngành hoàn thiện Hồ sơ chính sách Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Trong đó, đối với dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), Chính phủ đánh giá cao Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Chính phủ thống nhất về sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Giám định tư pháp hiện hành để soạn thảo luật thay thế nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, đấu tranh, phòng, chống tham nhũng, lãng phí; khắc phục những hạn chế, bất cập trong tổ chức, hoạt động giám định tư pháp, góp phần giải quyết các vụ án kịp thời, khách quan, nâng cao chất lượng hoạt động tố tụng.

Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các Thành viên Chính phủ, đại biểu dự họp, tiếp tục rà soát hoàn thiện dự án Luật bảo đảm yêu cầu sau:

Thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp, đổi mới tổ chức và hoạt động giám định tư pháp; phù hợp với Hiến pháp, pháp luật có liên quan. Nghiên cứu, kế thừa những chính sách, quy định trong Luật hiện hành đã được thực tế chứng minh, áp dụng có hiệu quả; bổ sung các quy định để xử lý bất cập, vướng mắc phát sinh trên thực tiễn.

Rà soát, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật có liên quan, như: Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự...; phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, lựa chọn tiếp thu phù hợp với đặc điểm, điều kiện của Việt Nam. Tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học, người làm công tác thực tiễn; đẩy mạnh truyền thông chính sách để tạo sự đồng thuận; phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành, cơ quan của Đảng, cơ quan của Quốc hội, TAND tối cao, VKSND tối cao, hoàn thiện Hồ sơ chính sách Luật.

Tiếp tục rà soát, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong thực hiện thủ tục hành chính; tiếp tục rà soát, đề xuất phân cấp, phân quyền triệt để cho các cơ quan, địa phương trực tiếp quản lý, thực hiện (gắn với cơ chế kiểm soát, giám sát; bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả) nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trong tiếp nhận và thực hiện giám định, gây ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết các vụ án, đồng thời bảo đảm phù hợp với khả năng chuyên môn của tổ chức giám định đối với vụ việc khó, phức tạp.

Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, bổ sung các chế độ, chính sách ưu đãi để giữ và thu hút người làm giám định trong các lĩnh vực giám định chuyên trách; tiếp tục nghiên cứu cơ chế bảo vệ, miễn trừ trách nhiệm đối với giám định viên. Quy định rõ, khả thi nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đối với công tác giám định tư pháp, bảo đảm phối hợp hiệu quả giữa cơ quan quản lý nhà nước về giám định tư pháp với cơ quan tiến hành tố tụng các cấp.

Về lĩnh vực giám định pháp y tại địa phương (Điều 15 dự thảo Luật): Bộ Tư pháp tiếp tục nghiên cứu quy định theo hướng Phòng kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh, thành phố được thực hiện giám định pháp y tử thi và giám định pháp y thương tích vì khả năng chuyên môn đã đáp ứng yêu cầu, tạo thuận lợi cho cơ quan trưng cầu giám định tư pháp trong trường hợp vụ việc, vụ án cần giám định cả về giám định pháp y thương tích và giám định pháp y tử thi, đồng thời cần nghiên cứu tổ chức lại các cơ quan giám định pháp y công lập tại địa phương nhằm tránh chồng chéo, lãng phí.

Về mở rộng phạm vi xã hội hóa giám định tư pháp (Điều 18 dự thảo Luật): Bộ Tư pháp tiếp tục rà soát, nghiên cứu quy định theo hướng mở rộng phạm vi giám định đối với Văn phòng giám định tư pháp như dự thảo Luật nhằm phục vụ nhu cầu của hoạt động tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, nhu cầu của tổ chức, cá nhân trong xã hội; riêng các chuyên ngành ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân thì việc giám định phục vụ hoạt động tổ tụng hình sự phải do tổ chức giám định tư pháp công lập thực hiện, bảo đảm đáp ứng được yêu cầu, tính chất của hoạt động tố tụng, đồng thời phù hợp với chủ trương của Đảng về xã hội hóa lĩnh vực giám định tư pháp.

Về thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp của Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và VKSND tối cao (Điều 9 dự thảo Luật): Thống nhất nội dung dự thảo Luật quy định theo hướng Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Viện trưởng VKSND tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp đối với người làm việc tại cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, VKSND tối cao ở lĩnh vực chuyên môn thuộc thẩm quyền quản lý nhằm tạo sự chủ động cho Bộ, ngành chủ quản gắn với trách nhiệm quản lý, sử dụng và giám sát đội ngũ giám định viên do mình bổ nhiệm; tránh tình trạng Cơ quan quản lý sử dụng giám định viên nhưng không có thẩm quyền bổ nhiệm vì bản chất đây là hoạt động công vụ.

leftcenterrightdel
 Toàn cảnh Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 8/2025. (Ảnh: VGP)

Về cơ chế thanh toán chi phí giám định tư pháp (Điều 38 dự thảo Luật): Thống nhất với dự thảo Luật quy định theo hướng, chuyển việc lập dự toán thanh toán sang cho cơ quan, tổ chức thực hiện giám định (đối với các cơ quan, tổ chức nhà nước được ngân sách nhà nước bố trí kinh phí hoạt động) vì cơ quan thực hiện giám định trực tiếp quản lý người thực hiện giám định, nắm rõ các công việc cũng như chi phí phát sinh; góp phần khắc phục tình trạng thanh toán không kịp thời, phải thông qua cơ quan trưng cầu, trong khi hoạt động giám định trong tố tụng là hoạt động công vụ, đều chi từ ngân sách nhà nước; cơ quan trưng cầu chỉ lập dự toán thanh toán chi trả cho người thực hiện giám định không được bố trí từ ngân sách nhà nước.

Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình Quốc hội dự án Luật này tại Kỳ họp thứ X Quốc hội khóa XV.

Phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện dự án Luật này.

Đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành “tự giác”, “tự nguyện” như “cơm ăn nước uống, áo mặc hằng ngày"

Đối với dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Chính phủ đánh giá cao Bộ Tài chính đã chủ động, tích cực trong việc chuẩn bị, xây dựng dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí trình Chính phủ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Chính phủ thống nhất sự cần thiết xây dựng dự án Luật theo hướng nâng cao tính chủ động, tự nguyện, tự giác trong công tác tiết kiệm, chống lãng phí để xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí trong toàn xã hội; có cơ chế nhận diện hành vi gây lãng phí, hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí và chế tài xử lý đối với các hành vi này; đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho giám sát, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý đối với các hành vi lãng phí.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các Thành viên Chính phủ, đại biểu dự họp, tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng:

Thể chế hóa đầy đủ các nhóm hành vi gây lãng phí cần tập trung xử lý mà Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã chỉ ra tại Hướng dẫn số 63-HD/BCĐTW ngày 28/4/2025 của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý về quyền cung cấp thông tin, phản ánh về các hành vi gây lãng phí và có cơ chế để bảo vệ các chủ thể cung cấp, phản ánh thông tin theo Quy định số 231-QĐ/TW ngày 17/01/2025 của Ban Chấp hành trung ương về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đảm bảo tính công khai, minh bạch các thông tin quản lý, sử dụng các nguồn lực của nền kinh tế để mọi tổ chức, cá nhân có cơ sở theo dõi, giám sát, phản ánh cung cấp thông tin về các hành vi gây lãng phí cho cơ quan có thẩm quyền kịp thời xử lý.

Đảm bảo quy định đầy đủ, đồng bộ các giải pháp để xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống lãng phí trong toàn xã hội; đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành “tự giác”, “tự nguyện” như “cơm ăn nước uống, áo mặc hằng ngày".

Rà soát và nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật bảo đảm sự phù hợp, tính thống nhất, đồng bộ với các Luật chuyên ngành khác có liên quan, đảm bảo tính khả thi, tránh vướng mắc phát sinh khi thực hiện.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến Thành viên Chính phủ và kết luận của Thủ tướng Chính phủ để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật; giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ ký Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc chỉ đạo việc chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật.

Tạo khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, đáp ứng yêu cầu quản lý và bảo vệ không gian mạng

Về dự án Luật An ninh mạng, Chính phủ đánh giá cao Bộ Công an đã xây dựng, hoàn thiện dự thảo Luật An ninh mạng trên cơ sở việc hợp nhất Luật An ninh mạng năm 2018 và Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018). Dự án Luật được chuẩn bị công phu, khẩn trương theo quy trình thủ tục rút gọn, bám sát các nội dung đã được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 169/NQ-CP ngày 12/6/2025.

Chính phủ thống nhất sự cần thiết xây dựng dự án Luật An ninh mạng nhằm tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về an ninh mạng, quản lý và bảo vệ không gian mạng.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến Thành viên Chính phủ và ý kiến của các đại biểu tại Phiên họp Chính phủ để hoàn thiện dự án Luật, bảo đảm một số yêu cầu sau:

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, loại bỏ sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa hai luật hiện hành, tạo khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, đáp ứng yêu cầu quản lý và bảo vệ không gian mạng.

Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo đảm an ninh mạng, kết hợp chặt chẽ các biện pháp bảo vệ hệ thống thông tin, dữ liệu cá nhân, phòng chống tấn công mạng với các giải pháp bảo đảm an ninh quốc gia trên không gian mạng.

Tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân trong việc tuân thủ pháp luật, giảm thiểu thủ tục hành chính, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp, thúc đẩy môi trường số an toàn, phát triển kinh tế số bền vững.

Hoàn thiện cơ chế phòng thủ, giám sát, cảnh báo và ứng phó với các nguy cơ, sự cố an ninh mạng, bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng quốc gia, tăng cường năng lực phòng ngừa và khắc phục hậu quả của các cuộc tấn công mạng.

Đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, phù hợp với các cam kết, chuẩn mực quốc tế về an ninh mạng, thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong lĩnh vực an ninh mạng.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến Thành viên Chính phủ; chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật An ninh mạng theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Phân công Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chỉ đạo việc chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật.

P.V