Lợi dụng chức vụ chiếm đoạt 246 lượng vàng
VKSND TP Hà Nội vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Nguyễn Văn Linh (SN 1986, trú tại xã Đông Hoàng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình; nơi ở phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), cựu cán bộ kho quỹ Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) về tội "Tham ô tài sản", quy định tại điểm a khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự.
Theo cáo trạng, tháng 6/2020, TPBank thành lập Kho quỹ tập trung Hội sở (gọi là: Kho tiền) trực thuộc quản lý của Phòng điều phối và kiểm soát an toàn kho quỹ - Trung tâm Dịch vụ Giao dịch và Kho quỹ TPBank.
Trong Kho quỹ tập trung Hội Sở lưu giữ các tài sản gồm: vàng, tiền mặt, giấy tờ có giá, ấn chỉ quan trọng, tài sản đảm bảo… Riêng đối với vàng, được chia thành 3 trạng thái để quản lý: vàng giữ hộ; vàng giao dịch; vàng cầm cố. Trong đó, vàng giao dịch và vàng giữ hộ được Ban quản lý Kho quỹ kiểm kê hàng ngày; và việc kiểm tra, kiểm kê định kỳ đối với cả 3 trạng tái vàng nêu trên được thực hiện vào ngày 30/6 và ngày 31/12 hàng năm.
Tháng 9/2013, Nguyễn Văn Linh được bổ nhiệm giữ chức vụ Thủ quỹ, phòng dịch vụ khách hàng. Đến tháng 6/2020, Linh được bổ nhiệm giữ chức vụ Trưởng Kho quỹ tập trung, Phòng điều phối và Kiểm soát An toàn kho quỹ, Trung tâm Nghiệp vụ Giao dịch và Kho quỹ, Khối Vận hành (hàm Phó giám đốc Trung tâm kinh doanh Hội sở) TPBank.
Trên cương vị này, Linh được giao nhiệm vụ là thủ quỹ Kho tiền, thành viên Ban quản lý kho quỹ TPBank, có trách nhiệm bảo quản, giám sát, kiểm kê các tài sản nằm trong Kho tiền, quản lý, giữ chìa khoá một ổ khóa lớp cánh trong cửa Kho tiền.
Quá trình làm thủ quỹ Kho tiền năm 2017, Nguyễn Văn Linh nhận thấy vàng cầm cố, thế chấp trong Kho tiền ít biến động, khách hàng thế chấp vàng có lịch tất toán, đáo hạn ghi trên sổ quản lý rõ ràng, việc kiểm đếm loại tài sản này diễn ra 2 lần/năm và được thông báo trước. Thời điểm này, Linh cần tiền để đầu tư chứng khoán và tiền chơi điện tử nên đã nảy sinh ý định chiếm đoạt vàng trong Kho tiền của TPBank mang đi bán lấy tiền sử dụng vào mục đích cá nhân.
Linh thấy trong Kho tiền có 246 lượng vàng SJC là tài sản bảo đảm cho khoản vay của khách hàng Đ.T.C (trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) từ năm 2016, được bảo quản trong túi nylon màu đen buộc dây dù có niêm phong bên ngoài, kèm theo phiếu ghi “246 lượng” gửi tại Kho tiền (cất tại két vàng cầm cố).
Từ ý đồ trên, Linh đã lên kế hoạch chiếm đoạt 246 lượng vàng SJC trong két vàng mua bán rồi sử dụng 246 lượng vàng SJC của ông Đ.T.C. đang thế chấp để vào trong két vàng mua bán nhằm qua mặt việc Ngân hàng kiểm kê hàng ngày.
Ngày 5/6/2017, sau khi hoàn tất việc kiểm kê vàng cuối ngày, lợi dụng sơ hở của Ban Quản lý kho, Linh đã lấy 246 lượng vàng SJC trong két chứa vàng mua bán, giữ hộ cho vào túi nilon màu đen và để vào 1 chiếc thùng tôn (thùng sử dụng để tiếp quỹ).
Sáng 6/7/2017, trong quá trình xuất kho đầu ngày để đi tiếp quỹ cho các chi nhánh, Linh đã mang thùng tôn có chứa 246 lượng vàng SJC ra để ở kho đệm phía ngoài Kho tiền, việc ra vào kho đệm không được quản lý và giám sát.
Lợi dụng thời điểm các nhân viên kho quỹ đi tiếp quỹ ở cây ATM và các chi nhánh, Linh mang 246 lượng vàng SJC này đến Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) - Chi nhánh Hà Thành bán được 8.864.100.000 đồng. Sau đó, Linh nộp tiền số tiền này vào tài khoản chứng khoán của Linh mở tại Công ty cổ phần chứng khoán FPT. Tuy nhiên, quá trình điều tra, Linh khai đã bán 246 lượng vàng cho một cửa hàng vàng ở phố Hà Trung (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội).
Đánh tráo 246 lượng vàng bằng 3 viên gạch
Chiều cùng ngày, trong quá trình kiểm kê, Linh đã đặt túi nylon màu đen bên trong có chứa 246 lượng vàng SJC của ông Đ.T.C có kẹp giấy ghi “246 lượng giữ hộ không chi” từ két vàng cầm cố đặt vào két vàng mua bán, giữ hộ để thay thế cho số vàng do Linh đã lấy vào buổi sáng. Do vậy, trong một thời gian dài, Ban quản lý Kho tiền TPBank không phát hiện ra số lượng vàng bị thiếu hụt.
Đến ngày 22/3/2019, ông Đ.T.C. tất toán khoản vay và nhận lại 246 lượng vàng SJC cầm cố. Do vậy, từ sau ngày 22/3/2019, số lượng vàng trong kho bị thiếu hụt. Để tránh bị Ban quản lý Kho tiền phát hiện, Linh đã cắt niêm phong bao đựng vàng của Công ty Doji gửi tại Ngân hàng, lấy 246 lượng vàng SJC cho vào túi nylon đen rồi buộc dây niêm phong rồi để vào két vàng mua bán, giữ hộ; hoặc có lúc Linh sử dụng vàng của các khách hàng cầm cố khác, để vào két chứa vàng mua bán, giữ hộ của Ngân hàng để qua mặt các kỳ kiểm quỹ.
Trường hợp Công ty Doji hoặc khách cầm cố lấy vàng, Linh sẽ hoàn trả vàng và sử dụng 3 viên gạch đặt trong túi nilon màu đen, bên ngoài buộc niêm phong, để vào trong két chứa vàng. Khi Ngân hàng kiểm quỹ, Linh sẽ là người kiểm rồi đọc cho các thành viên kiểm quỹ ghi và đối chiếu số liệu để tránh bị phát hiện.
Ngày 15/1/2021, bà T.T.H. (trú tại quận Cầu Giấy, Hà Nội) thế chấp 561 lượng vàng SJC để vay vốn của TPBank, số vàng này được để trong 3 thùng sắt khóa lại và niêm phong. Để qua mắt đoàn kiểm tra định kỳ của Ngân hàng, Linh nảy sinh ý định sử dụng số vàng của bà H. để bù vào lượng vàng đã chiếm đoạt trước đó.
Ngày 29/6/2023, Nguyễn Văn Linh đã mang 2 thùng sắt chứa vàng thế chấp của bà H. từ Kho tiền về phòng làm việc của mình rồi phá khoá, lấy 246 lượng vàng để bù vào két vàng “mua bán, giữ hộ” trong Kho tiền. Số lượng vàng còn lại, Linh để trong thùng tôn, cất vào kho giữ hộ, cạnh phòng làm việc của mình. Quá trình phá khoá, Linh đã làm hỏng 1 ổ khoá, bị can lên mạng đặt mua 1 ổ khóa Việt Tiệp để thay thế.
Ngày 30/6/2023, đoàn kiểm tra của TPBank đã tiến hành kiểm tra định kỳ đối với tất cả các loại vàng, do 246 lượng vàng đã được Linh lấy từ số vàng bà H. thế chấp, rồi hoàn trả vào két chứa vàng “mua bán” nên đoàn kiểm tra đã không phát hiện ra và xác nhận số lượng vàng giao dịch trong kho đúng với sổ sách.
Khi biết bà H. sẽ tất toán khoản vay vào ngày 11/8/2023 nên sáng 9/8/2023, Linh đã lấy 246 lượng vàng SJC của bà H. (trước đó đã sử dụng để bù vào két vàng mua bán nhằm phục vụ việc kiểm kê hàng ngày), chuyển trả lại vào thùng vàng của bà H. rồi hoàn trả niêm phong để Ngân hàng tất toán cho bà H. Đến ngày tất toán, bà H. đã nhận lại đủ 561 lượng vàng SJC của mình.
Để che giấu hành vi phạm tội, trước mỗi kỳ kiểm tra tài sản trong Kho tiền, Linh đều dùng thủ đoạn lấy đủ 246 lượng vàng từ két chứa vàng cầm cố để bù vào két vàng mua bán. Trong quá trình kiểm tra, kiểm kê, Linh là người chủ động thực hiện kiểm kê vàng, đọc số liệu cho các thành viên trong đoàn kiểm kê ghi chép, đối chiếu sổ sách. Vì vậy, trong thời gian dài, các thành viên Ban quản lý kho quỹ, thành viên tổ kiểm tra đột xuất, định kỳ không phát hiện ra sự thiếu hụt vàng trong Kho tiền.
Sau khi bà H. tất toán khoản vay, trong Kho tiền không có số lượng vàng khác phù hợp để bù lại 246 lượng vàng SJC mà Linh đã chiếm đoạt. Nhận thấy không còn khả năng hoàn trả được 246 lượng vàng đã chiếm đoạt, nên ngày 16/9/2023 Linh đã đến Công an TP Hà Nội tự thú.
Tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Văn Linh khai nhận hành vi phạm tội như trên. Đồng thời, ngoài chiếm đoạt 246 lượng vàng SJC trong Kho tiền của TPBank, Linh còn giữ hộ bà T. (SN 1975, trú tại quận Tây Hồ, Kế toán trưởng TPBank) 70 tỉ đồng là tiền cá nhân. Sau đó, Linh đã trả lại cho bà T. 40 tỉ đồng; còn 30 tỉ đồng, Linh đã sử dụng vào việc đầu tư ngoại hối (forex) và bị thua lỗ, đến nay không có khả năng trả lại.