Bản lĩnh Kiểm sát viên Thủ đô qua phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến

Thực hiện Kế hoạch số 58/KH-VKSHN-P2 ngày 25/7/2025 của Viện trưởng VKSND TP Hà Nội về việc tổ chức Phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến vụ án hình sự, VKSND TP Hà Nội đã phối hợp với TAND TP Hà Nội tổ chức Phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến vụ án hình sự giết người, hủy hoại tài sản xảy ra tại phường Phúc Xá, quận Ba Đình cũ (nay là phường Hồng Hà, TP Hà Nội).

Toàn cảnh phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến tại điểm cầu trung tâm - phòng xử án TAND TP Hà Nội. Ảnh: Hồng Nguyên.

Đây là phiên tòa không chỉ góp phần tuyên truyền pháp luật mà còn mang tính chất đào tạo chuyên môn và rút kinh nghiệm toàn ngành, được tổ chức xét xử trực tiếp tại điểm cầu trung tâm là phòng xử án TAND TP Hà Nội và kết nối trực tuyến tới 18 điểm cầu, bao gồm: TAND TP Hà Nội, Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội, TAND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thuộc địa hạt thẩm quyền tư pháp của Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội và 12 điểm cầu là TAND khu vực thuộc TP Hà Nội.

Tham dự tại điểm cầu VKSND TP Hà Nội có các đồng chí lãnh đạo Viện, lãnh đạo các Phòng nghiệp vụ 1, 2, 3, 7, các Kiểm sát viên trung cấp, đại diện Thanh tra Viện kiểm sát và đại diện Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội, bao gồm lãnh đạo Phòng PC01 và Điều tra viên thụ lý vụ án.

Kiểm sát viên Nguyễn Bích Thủy - Phòng 2, VKSND TP Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử tại phiên tòa công bố bản cáo trạng. Ảnh: Hồng Nguyên.

Lựa chọn vụ án điển hình tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm

Vụ án được lựa chọn để đưa ra xét xử rút kinh nghiệm trực tuyến là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, mang nhiều yếu tố xã hội nhức nhối, xảy ra tại phường Phúc Xá, quận Ba Đình cũ (nay là phường Hồng Hà, TP Hà Nội).

Theo cáo trạng của VKSND TP Hà Nội, Chử Ngọc Lân (SN 1993, trú tại phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm) mặc dù đã có gia đình nhưng vẫn phát sinh quan hệ tình cảm với chị L. (SN 1987, trú tại phường Phúc Xá, quận Ba Đình cũ). Trong quá trình chung sống như vợ chồng, hai người thường xuyên xảy ra mâu thuẫn. Đỉnh điểm, rạng sáng ngày 14/5/2024, sau khi uống rượu, Lân mua 5 lít xăng đến nhà chị L., đổ vào phòng ngủ rồi châm lửa đốt. Vụ cháy khiến cả hai người bị bỏng nặng và được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Xanh pôn. Kết quả giám định cho biết, chị L. bị bỏng 45% cơ thể, tổn thương sức khỏe 36%; toàn bộ tài sản trong căn hộ bị thiêu rụi, thiệt hại hơn 150 triệu đồng.

Kiểm sát viên Nguyễn Bích Thủy - Phòng 2 VKSND TP Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Bị cáo Chử Ngọc Lân bị truy tố về hai tội “Giết người” và “Hủy hoại tài sản”, theo quy định tại khoản 1 Điều 123 và khoản 2 Điều 178 Bộ luật Hình sự.

Sau quá trình xét xử công khai, khách quan và toàn diện, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Chử Ngọc Lân 13 năm tù về tội “Giết người”, 3 năm tù về tội “Hủy hoại tài sản”. Tổng hợp hình phạt buộc bị cáo phải chấp hành là 16 năm tù.

Bản lĩnh vững vàng trong tranh tụng

Điểm nổi bật của phiên tòa không chỉ là tính chất vụ án, mà còn là phần thể hiện bản lĩnh, kỹ năng và sự chuyên nghiệp của Kiểm sát viên được phân công thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử tại phiên tòa.

Kiểm sát viên đã có sự chuẩn bị công phu từ nội dung đề cương xét hỏi, quan điểm luận tội và đề nghị giải quyết vụ án đúng pháp luật; đối đáp đầy đủ các ý kiến của Luật sư, bảo vệ quan điểm giải quyết vụ án đến các tình huống có thể phát sinh tại phiên. Đồng thời, kiểm sát chặt chẽ việc tuân theo pháp luật của HĐXX, Thư ký phiên tòa và những người tham gia tố tụng, đảm bảo việc xét xử vụ án khách quan, toàn diện đầy đủ, đúng trình tự theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Kiểm sát viên Nguyễn Bích Thủy luận tội bị cáo. Ảnh: Hồng Nguyên.

Tại phiên tòa, khi luật sư của bị cáo đưa ra quan điểm cho rằng, hành vi của Chử Ngọc Lân chỉ phạm một tội danh, không đáng để truy tố hai tội. Kiểm sát viên đã đối đáp rành mạch: hành vi của bị cáo đã xâm phạm hai khách thể pháp lý độc lập, đó là tính mạng con người và tài sản, do đó việc truy tố bị cáo phạm hai tội là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Luật sư cũng đề nghị áp dụng Điều 54 Bộ luật Hình sự để bị cáo được hưởng mức án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt do có hai tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự.

Luật sư tham gia bào chữa cho bị cáo Chử Ngọc Lân tại phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Kiểm sát viên đã lập luận rõ: mặc dù Viện kiểm sát đã ghi nhận hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự, nhưng với tính chất đặc biệt nghiêm trọng của hành vi phạm tội, việc áp dụng Điều 54 Bộ luật Hình sự là không phù hợp. Quan điểm truy tố và mức án Viện kiểm sát đề nghị đều bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật, đồng thời thể hiện tính nhân đạo khi đã cân nhắc toàn diện yếu tố nhân thân và hoàn cảnh của bị cáo.

Đặc biệt, Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa đã không lệ thuộc vào tài liệu in sẵn mà trình bày quan điểm luận tội một cách tự tin, rành mạch, đầy đủ, thuyết phục, đúng quy định tố tụng. Phong thái đĩnh đạc, thái độ chuẩn mực, giọng đọc rõ ràng, dẫn chứng cụ thể, lập luận chặt chẽ, tất cả những yếu tố đó đã góp phần thể hiện vai trò trung tâm của Kiểm sát viên trong thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử, đúng với tinh thần cải cách tư pháp mà ngành Kiểm sát nhân dân đang hướng đến.

Bị cáo Chử Ngọc Lân. Ảnh: Hồng Nguyên.

Nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ

Phó Viện trưởng VKSND TP Hà Nội Bùi Thị Hồng Anh khẳng định: việc lựa chọn vụ án Chử Ngọc Lân phạm tội “Giết người” và “Hủy hoại tài sản” để đưa ra tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến là hoàn toàn phù hợp với Hướng dẫn số 13 ngày 3/5/2024 của VKSND TP Hà Nội. Vụ án không bị trả hồ sơ điều tra bổ sung, tính chất không quá phức tạp nhưng cũng không đơn giản và đủ điển hình để Kiểm sát viên học hỏi, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.

Đặc biệt, việc tổ chức trực tuyến giúp tối ưu hóa công tác đào tạo, giảm chi phí đi lại, mở rộng phạm vi tiếp cận và tạo điều kiện để Kiểm sát viên ở nhiều địa phương cùng được học hỏi trực tiếp từ một phiên tòa cụ thể, sinh động.

Hình ảnh phiên tòa được kết nối trực tuyến tới 18 điểm cầu, gồm: Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội, TAND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương, VKSND TP Hà Nội và 12 điểm cầu là TAND khu vực TP Hà Nội. Ảnh: Hồng Nguyên.

Ngay sau khi kết thúc phiên tòa, VKSND TP Hà Nội và các điểm cầu đã tổ chức họp rút kinh nghiệm. Cuộc họp tập trung đánh giá toàn diện từ công tác chuẩn bị, tổ chức đến quá trình diễn ra phiên tòa, nội dung tranh tụng, kỹ năng kiểm sát, ứng xử của Kiểm sát viên… Những góp ý thẳng thắn, mang tính xây dựng đã giúp Kiểm sát viên trực tiếp tham gia phiên tòa nhận ra điểm mạnh, điểm còn hạn chế để tiếp tục hoàn thiện mình.

Kiểm sát viên Nguyễn Thị Vân Hồng - Phó Trưởng phòng 2, VKSND TP Hà Nội cho rằng, thông qua phiên tòa, các Kiểm sát viên không chỉ học kỹ năng xét hỏi, tranh tụng, mà còn học cách điều tiết tâm lý, kiểm soát tình huống, duy trì thái độ chuyên nghiệp và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp. Đây là những yếu tố then chốt để hình thành bản lĩnh của một Kiểm sát viên, đáp ứng công tác cải cách tư pháp.

Sau khi kết thúc phiên tòa, VKSND TP Hà Nội đã họp, đánh giá, rút kinh nghiệm. Ảnh: Hồng Nguyên.

Xét xử trực tuyến là xu hướng tất yếu

Thông qua việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến vụ án hình sự, lãnh đạo Viện kiểm sát các cấp cũng có thêm kênh đánh giá cán bộ một cách chính xác, toàn diện. Từ đó, việc phân công công tác, đào tạo bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm Kiểm sát viên sẽ sát thực hơn, phù hợp với năng lực, đạo đức và phẩm chất của từng người.

Đồng chí Bùi Thị Hồng Anh, Phó Viện trưởng VKSND TP Hà Nội nhấn mạnh, phiên tòa không chỉ là một hoạt động nghiệp vụ mà còn là biểu hiện sinh động của công tác cải cách tư pháp trong tình hình hiện nay. Tư pháp không thể cải cách bằng khẩu hiệu, nó phải bắt đầu từ việc nâng cao chất lượng mỗi phiên tòa, chất lượng từng cán bộ trực tiếp tham gia giải quyết vụ án.

Đồng chí Bùi Thị Hồng Anh, Phó Viện trưởng VKSND TP Hà Nội chủ trì cuộc họp đánh giá, rút kinh nghiệm ngay sau phiên tòa. Ảnh: Hồng Nguyên.

Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, việc xét xử trực tuyến cũng là xu hướng tất yếu. Đó không chỉ là cách tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn là phương thức tạo dựng môi trường làm việc hiện đại, khoa học, minh bạch. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, đội ngũ cán bộ ngành kiểm sát cần phải làm chủ công nghệ, nắm vững nghiệp vụ, và đặc biệt là giữ vững bản lĩnh chính trị, pháp lý trong từng hành động tố tụng.

Phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến vụ án Chử Ngọc Lân phạm tội “Giết người” và “Hủy hoại tài sản” trên đây là một ví dụ tiêu biểu cho việc kết hợp giữa công tác chuyên môn, đào tạo nghiệp vụ và cải cách tư pháp. Thông qua phiên tòa này, Kiểm sát viên không chỉ thể hiện vai trò trung tâm trong hoạt động tố tụng mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh, uy tín của ngành Kiểm sát nhân dân trong lòng người dân.