Linh hoạt, sáng tạo trong thực hiện “mục tiêu kép”

Linh hoạt trong thực thi nhiệm vụ

Năm 2021, dịch COVID-19 diễn biến phức tạp ở khu vực MT-TN và nhiều vùng của cả nước. Các yêu cầu về phòng, chống dịch COVID-19, bao gồm phong tỏa, giãn cách xã hội,… đòi hỏi các hoạt động nghiệp vụ cũng phải được điều chỉnh linh hoạt, phù hợp, để đảm bảo mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch COVID-19 hiệu quả, vừa thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ngành. Với mục tiêu đó, ngay từ đầu năm, Ban cán sự Đảng VKSND các tỉnh trong khu vực, trên tinh thần chủ động, sáng tạo, đã kịp thời xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác gắn với hoàn cảnh và yêu cầu thực tiễn. 

VKSND tỉnh Quảng Nam nhận Cờ thi đua ngành Kiểm sát nhân dân.

Dù trong điều kiện đại dịch không thuận lợi, VKSND tỉnh Quảng Nam vẫn quyết tâm thực hiện hiệu quả chủ trương 3 không: “không gia hạn thời hạn điều tra”, “không gia hạn thời hạn truy tố”, “không trả hồ sơ điều tra bổ sung”. Mặt khác, phát động phong trào thi đua “Nâng cao chất lượng và kỹ năng viết báo cáo đề xuất nghiệp vụ hình sự”. 

Với mục tiêu tự đào tạo, nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ, Kiểm sát viên (KSV) thông qua hoạt động thực tiễn, VKSND tỉnh Khánh Hòa, VKSND tỉnh Ninh Thuận,… tiếp tục tổ chức cuộc thi “Xây dựng và trình bày bài phát biểu của Kiểm sát viên tại phiên tòa dân sự sơ thẩm”, “Viết bản luận tội của Kiểm sát viên tại phiên tòa hình sự sơ thẩm”, cùng với việc chọn lọc tổ chức tập huấn hai cấp các chuyên đề chuyên môn. 

Tại VKSND tỉnh Quảng Ngãi, cuộc thi viết bản cáo trạng mặc dù là lần đầu tiên tổ chức nhưng đã tạo được một “sân chơi” hấp dẫn. Đáng lưu ý, ngoài Kiểm sát viên (KSV), nhiều chuyên viên, kiểm tra viên (KTV), dù chưa có nhiều kinh nghiệm trong nghiên cứu hồ sơ, tổng hợp đánh giá chứng cứ, soạn thảo cáo trạng, cũng mạnh dạn tham gia cuộc thi để học hỏi kinh nghiệm, cũng như vận dụng những kiến thức nghiệp vụ đã học để soạn thảo một bản cáo trạng hoàn chỉnh, chất lượng, đúng quy định của pháp luật.
Các hoạt động có tính chất tập trung, đặc biệt là các cuộc thi, được thực hiện bảo đảm yêu cầu giãn cách để phòng, chống COVID-19, thông qua hình thức trực tuyến, kết nối điểm cầu VKSND tỉnh với VKSND cấp huyện. Thí sinh thực hiện bài thi tại các điểm cầu và nộp bài thi thông qua hệ thống mạng nội bộ của Ngành.

VKSND tỉnh Bình Định tổ chức Cuộc thi “Chúng tôi là Kiểm sát viên năm 2021”.

Năm 2021 cũng là năm VKSND tỉnh Bình Định tăng cường tổ chức các phiên tòa giả định có tính chất nâng cao, chọn những vụ án hình sự phức tạp, có nhiều quan điểm khác nhau xung quanh việc định tội danh, vai trò đồng phạm… truyền hình trực tuyến từ VKS tỉnh đến các điểm cầu VKS cấp huyện để toàn thể cán bộ, KSV trong đơn vị tham gia tranh tụng, mỗi một điểm cầu là một tổ chức Luật sư. 

Các hoạt động tập huấn nghiệp vụ tiếp tục là hoạt động trọng tâm trong năm 2021. Tài liệu tập huấn được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng cả về hình thức và nội dung, trong đó nhấn mạnh những cách làm, kinh nghiệm hay. Tại chuyên đề “Nâng cao kỹ năng hỏi cung, phúc cung bị can của Kiểm sát viên”, trên cơ sở đánh giá thực trạng, nhiều giải pháp trong việc hỏi cung, phúc cung của KSV, đặc biệt là những phương pháp, chiến thuật hỏi cung trong trường hợp bị can không thành khẩn khai báo đã được đề xuất, góp phần nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Giải pháp công tác này đã được VKSND tối cao công nhận là sáng kiến ngành KSND. Cuộc thi “Chúng tôi là Kiểm sát viên” năm 2021 về Luật Thi hành án Hình sự, Luật Thi hành án Dân sự, Luật Tổ chức VKSND và các văn bản pháp luật khác có liên quan, được tổ chức bằng hình thức gameshow. Với hình thức mới mẻ, cuốn hút đã tạo sức hấp dẫn, một sân chơi bổ ích giúp cho cán bộ, KSV trong Ngành nghiên cứu, học tập và nắm vững các quy định chuyên ngành.

Một vụ án được xét xử theo thủ tục rút gọn tại Phú Hòa, Phú Yên. Ảnh: VKSPY

Hội thi Cán bộ ngành KSND tỉnh Bình Định thực hiện lời dạy của Bác “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn” bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến với các tiết mục kịch, hùng biện, kể chuyện,.. thu hút và tạo sự lan tỏa trong cán bộ, KSV, được cấp ủy và dư luận đánh giá tốt, có hiệu quả.

VKSND tỉnh Bình Định cũng tổ chức ký kết Chương trình phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy trong việc thực thi pháp luật, triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết các vấn đề nổi cộm, nhân dân quan tâm (giai đoạn 2021 - 2025); xây dựng dự thảo quy chế phối hợp với UBND tỉnh Bình Định trong việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ; giải quyết các khiếu nại, tố cáo.

Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, ngành Kiểm sát tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai giải pháp quản lý dịch bệnh bằng mã QR code tại trụ sở VKSND hai cấp, thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19, các Tổ an toàn COVID tại các đơn vị. Xây dựng kế hoạch và các phương án phòng, chống dịch, tổ chức diễn tập xử lý tình huống khi có dịch bệnh xảy ra tại đơn vị. 

Năm 2021, xác định “Hoàn thiện khâu công tác số hóa hồ sơ và ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong hoạt động hỏi cung bị can” là khâu công tác đột phá, cũng là yêu cầu cần thiết phục vụ hoạt động nghiệp vụ trong điều kiện phòng, chống dịch COVID-19, ngay từ đầu năm, VKSND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức “Hội nghị rút kinh nghiệm về công tác số hóa hồ sơ và ghi âm, ghi hình có âm thanh trong hoạt động hỏi cung bị can” nhằm trao đổi kinh nghiệm và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện số hóa hồ sơ, ghi âm, ghi hình có âm thanh ở VKSND hai cấp; triển khai thực hiện việc số hóa hồ ở các khâu công tác khác như: hồ sơ tạm giữ, tạm giam; các hồ sơ thi hành án hình sự và thi hành án dân sự; khiếu nại tố cáo, bảo đảm 100% hồ sơ trong các khâu công tác này phải được số hóa để giúp công tác lưu trữ, quản lý hồ sơ, tài liệu được đơn giản và khoa học hơn.

Hiện nay, VKSND hai cấp tỉnh Thừa Thiên Huế đã thực hiện số hóa 100% hồ sơ án hình sự, thực hiện việc trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa đối với 150 vụ án; triển khai thực hiện đồng bộ việc số hóa 100% hồ sơ tạm giữ, tạm giam; các hồ sơ thi hành án hình sự và dân sự; khiếu nại, tố cáo. 

Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, KSV, KTV, Viện trưởng VKSND tỉnh đã trực tiếp làm việc với Chánh án TAND tỉnh thống nhất tạo điều kiện để KSV, KTV VKSND hai cấp tham gia phiên tòa hình sự, dân sự cùng KSV thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp tại phiên tòa. Đây là hình thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại chỗ đem lại hiệu quả cao, bởi KSV, KTV học hỏi được kinh nghiệm từ KSV thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp tại phiên tòa.

Đẩy mạnh giải quyết án theo thủ tục rút gọn

Trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, phải thực hiện giãn cách xã hội nghiêm ngặt theo các Chỉ thị 15/CT-CP, 16/CT-CP của Thủ tướng Chính phủ; nhằm bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch, nhiều đơn vị VKS trong khu vực MT-TN đã tăng cường giải quyết án theo thủ tục rút gọn. Theo đó, phải kể đến VKSND tỉnh Phú Yên, ở thời điểm dịch COVID-19 diễn biến căng thẳng nhất tháng 7/2021, VKSND tỉnh Phú Yên đã ban hành văn bản chỉ đạo các VKSND cấp huyện tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp trong công tác phát hiện, xử lý tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch COVID-19.  Đồng thời đã ban hành nhiều văn bản gửi Bí thư các huyện/thị, Giám đốc Công an tỉnh, Chánh án TAND tỉnh, đề nghị phối hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan tiến hành tố tụng cấp dưới tăng cường phối hợp để giải quyết nhanh, hoặc theo thủ tục rút gọn các vụ án liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Số hóa hồ sơ hiện trường một vụ án ở Thừa Thiên Huế.

Kết quả, các cơ quan tư pháp cấp huyện đã áp dụng thủ tục rút gọn để điều tra, truy tố, xét xử và giải quyết nhanh 8 vụ án, trong đó có 6 vụ án giải quyết theo thủ tục rút gọn với thời gian chỉ từ 4-10 ngày kể từ ngày xảy ra vụ việc, 2 vụ áp dụng theo thủ tục chung nhưng thời hạn giải quyết cũng chỉ trong 14 ngày.

Các vụ án đều được điều tra, truy tố, xét xử bảo đảm đúng quy định pháp luật với thời gian ngắn nhất trong lịch sử tố tụng tư pháp Phú Yên. Cách làm xử lý tình huống linh hoạt của VKSND tỉnh Phú Yên đáp ứng được tinh thần “chống dịch như chống giặc” của Thủ tướng Chính phủ trong thời điểm cần kíp, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị tại địa phương, được các cấp ủy đảng, đặc biệt là Thường trực Tỉnh ủy đánh giá cao và nhân dân đồng tình ủng hộ.

Tăng cường ban hành kiến nghị phòng ngừa

Trong hoàn cảnh đại dịch diễn biến phức tạp, để giảm thiểu các hành vi phạm tội, VKS các tỉnh trong khu vực đã tăng cường ban hành kiến nghị vi phạm, kiến nghị phòng ngừa gắn với thực tiễn tình hình tội phạm ở từng địa phương, coi đây là một trong những giải pháp quan trọng giúp ngăn ngừa vi phạm, tội phạm.

Các kiến nghị gắn với thực tế tình hình ở từng địa phương. Riêng VKSND tỉnh Quảng Ngãi, năm 2021 ban hành hàng chục kiến nghị phòng ngừa liên quan đến lĩnh vực dân sự, hôn nhân gia đình (đăng ký kết hôn, hủy việc kết hôn trái pháp luật); công chứng, chứng thực; xem xét thẩm định tại chỗ; cung cấp tài liệu, chứng cứ; hòa giải trong giải quyết tranh chấp đất đai; quản lý đất đai… trong đó, nhiều nhất là kiến nghị phòng ngừa trong lĩnh vực quản lý đất đai đối với công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu không đúng đối tượng, không bảo đảm thủ tục, quy trình, không đúng diện tích; việc lưu trữ hồ sơ quản lý đất đai không bảo đảm dẫn đến không có thông tin cung cấp theo yêu cầu của Tòa án.

Quang cảnh phiên tòa xét xử một vụ án hình sự tại Thừa Thiên Huế.

VKSND hai cấp tỉnh Bình Thuận đã ban hành nhiều kiến nghị gửi Chủ tịch UBND hai cấp chỉ đạo thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng ly hôn có nguyên nhân từ bạo lực gia đình trên địa bàn; xâm hại sự an toàn của hệ thống truyền tải điện 500KV; phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng vũ khí quân dụng; tội phạm ma túy, đặc biệt trong độ tuổi thanh, thiếu niên,..

VKSND TP Đà Lạt (Lâm Đồng) đã ban hành kiến nghị gửi người đứng đầu chính quyền thành phố nhằm phòng ngừa vi phạm tranh chấp dân sự trong lĩnh vực chơi họ, hụi, biêu, phường, một thực trạng nổi cộm tại địa phương thời gian qua.

VKSND tỉnh Phú Yên tổ chức Cuộc thi “Xây dựng Bài phát biểu của Kiểm sát viên”. Ảnh: VKSPY

Tại VKSND tỉnh Phú Yên, Ban Cán sự đảng đã chỉ đạo VKSND hai cấp của tỉnh tập trung làm tốt công tác phòng ngừa vi phạm, tội phạm. Hàng chục kiến nghị đã được gửi đến UBND tỉnh và các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành về các giải pháp để phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Các kiến nghị được các đơn vị chấp nhận và chỉ đạo thực hiện.

Có thể nói, trong điều kiện hoàn cảnh không thuận lợi, nhưng với nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo, trách nhiệm, có trọng tâm, trọng điểm, hoạt động nghiệp vụ của các VKS trong khu vực MT-TN đã đạt được kết quả dấu ấn, tích cực, góp phần quan trọng thực hiện thành công các mục tiêu chính trị, kinh tế xã hội của Ngành cũng như của các địa phương.