leftcenterrightdel
 Đồng chí Quách Thanh Giang - Chánh Văn phòng VKSND TP Hồ Chí Minh. (Ảnh: VKS)

Phóng viên: Đồng chí đánh giá như thế nào về vai trò của báo chí trong việc đồng hành, hỗ trợ ngành KSND thành phố hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt là trong các vụ án lớn, phức tạp dư luận xã hội quan tâm? 

Đồng chí Quách Thanh Giang: Báo chí là cầu nối quan trọng đưa thông tin về các hoạt động của ngành Kiểm sát đến với công chúng. Trong các vụ án lớn, phức tạp được dư luận xã hội quan tâm, báo chí giúp công khai các diễn biến, kết quả điều tra, truy tố, xét xử một cách khách quan, chính xác và kịp thời. Điều này góp phần tạo sự minh bạch, tăng cường niềm tin của nhân dân vào hoạt động tư pháp. 

Đối với các vụ án lớn, đặc biệt là các vụ án về tham nhũng, kinh tế, tiêu cực, sự vào cuộc của báo chí có thể tạo ra sức ép dư luận, buộc các cơ quan chức năng phải đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý nghiêm minh. Thậm chí, thực tiễn cho thấy nhiều vụ án lớn đã được phanh phui ban đầu từ chính các bài báo điều tra. Điều này cho thấy báo chí không chỉ là người đưa tin mà còn là một "nguồn thông tin đầu vào" quan trọng để ngành Kiểm sát chủ động tiếp nhận, xác minh và xử lý một cách hiệu quả. 

Trong các vụ án lớn, phức tạp, dễ gây ra nhiều luồng ý kiến trái chiều, thậm chí là tình trạng "xét xử trên mạng xã hội" trước khi có phán quyết của Tòa án, báo chí chính thống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc định hướng dư luận một cách khách quan. Bằng cách cung cấp thông tin chính xác, kịp thời và đúng định hướng, báo chí giúp công chúng hiểu đúng bản chất vụ việc, tránh những thông tin sai lệch, thiếu căn cứ, từ đó góp phần bảo vệ tính độc lập của hoạt động tư pháp.

Như vậy, mối quan hệ giữa ngành Kiểm sát và báo chí là mối quan hệ tương hỗ, cùng hướng tới mục tiêu chung là thượng tôn pháp luật và bảo vệ công lý. Báo chí là công cụ đắc lực hỗ trợ ngành Kiểm sát hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt trong việc giải quyết các vụ án lớn, phức tạp, giữ vững trật tự an toàn xã hội trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.

leftcenterrightdel
VKSND tối cao phân công VKSND TP Hồ Chí Minh thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa xét xử Trương Mỹ Lan và đồng phạm giai đoạn 2. (Ảnh: Đại Lánh)

Phóng viên: Báo chí được xem là một kênh thông tin quan trọng giúp người dân giám sát hoạt động tư pháp. Vậy, VKSND TP Hồ Chí Minh đã và đang làm gì để phát huy vai trò của báo chí trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, góp phần nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân và phòng ngừa tội phạm trên địa bàn thành phố? 

Đồng chí Quách Thanh Giang: VKSND TP Hồ Chí Minh luôn xác định báo chí là một kênh thông tin quan trọng giúp người dân giám sát hoạt động tư pháp, đồng thời là công cụ đắc lực trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Để phát huy vai trò này, VKSND TP Hồ Chí Minh đã và đang triển khai nhiều giải pháp như:

Chủ động cung cấp thông tin liên quan đến các hoạt động của Ngành, đặc biệt là các thông tin về điều tra, truy tố các vụ án được dư luận xã hội quan tâm thông qua họp báo định kỳ, thông cáo báo chí, hoặc cử người phát ngôn… để cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, giúp báo chí đưa tin đúng định hướng và tránh những thông tin sai lệch. 

Xây dựng các quy chế, quy định cụ thể về việc cung cấp thông tin cho báo chí, đặc biệt trong các vụ án đang trong giai đoạn điều tra, truy tố để cân bằng giữa yêu cầu bảo mật nghiệp vụ, không làm ảnh hưởng đến hoạt động tố tụng với quyền tiếp cận thông tin của báo chí. Điều này nhằm bảo đảm thông tin đến công chúng chính xác, kịp thời và đúng định hướng. 

Ngoài ra, có cơ chế để chủ động tiếp nhận, xác minh và xử lý các nguồn tin từ báo chí một cách hiệu quả, đặc biệt là các bài báo điều tra về tham nhũng, kinh tế, tiêu cực. Khi báo chí phản ánh các vấn đề liên quan đến hoạt động của Ngành hoặc các vụ việc vi phạm pháp luật, VKSND TP Hồ Chí Minh sẽ có phản hồi, làm rõ thông tin, qua đó nâng cao uy tín và tạo dựng niềm tin trong nhân dân.

VKSND thành phố cũng có định hướng chủ động ứng dụng công nghệ để minh bạch hóa hoạt động. Điều này cũng sẽ hỗ trợ việc phối hợp với báo chí tốt hơn trong việc cung cấp thông tin và đấu tranh hiệu quả hơn với các loại tội phạm mới, đặc biệt là tội phạm trên không gian mạng. 

Phóng viên: Việc cung cấp thông tin cho báo chí trong các vụ án, đặc biệt là các vụ án đang trong giai đoạn điều tra, truy tố, luôn là vấn đề nhạy cảm. VKSND TP Hồ Chí Minh có những giải pháp hay quy chế nào để cân bằng giữa yêu cầu bảo mật nghiệp vụ, không làm ảnh hưởng đến hoạt động tố tụng với quyền tiếp cận thông tin của báo chí, nhằm bảo đảm thông tin đến công chúng chính xác, kịp thời và đúng định hướng? 

Đồng chí Quách Thanh Giang: VKSND TP Hồ Chí Minh đã chỉ định rõ một hoặc một số đồng chí có thẩm quyền làm người phát ngôn chính thức trong việc cung cấp thông tin cho báo chí. Điều này bảo đảm tính thống nhất, chính xác và đúng định hướng của thông tin. 

Đồng thời, quy định rõ những loại thông tin được phép công bố ở từng giai đoạn của vụ án (điều tra, truy tố) để không ảnh hưởng đến quá trình tố tụng, bảo mật nghiệp vụ, danh tính của người liên quan chưa bị kết tội, hoặc các thông tin nhạy cảm khác. Quy định rõ thời điểm thích hợp để cung cấp thông tin (ví dụ: sau khi có cáo trạng, kết luận điều tra, hoặc khi có diễn biến quan trọng được phép công bố) và hình thức cung cấp (họp báo, thông cáo báo chí, trả lời phỏng vấn theo yêu cầu).

Đơn vị cũng luôn duy trì kênh liên lạc thường xuyên với các cơ quan báo chí, phóng viên chuyên trách mảng pháp luật để kịp thời nắm bắt nhu cầu thông tin và chủ động cung cấp thông tin khi cần thiết. 

leftcenterrightdel
 Kiểm sát viên VKSND TP Hồ Chí Minh tham gia kiểm sát việc tiêu hủy hơn 500kg ma túy. (Ảnh: Song Mai)

Phóng viên: Đồng chí đánh giá như thế nào về vai trò và những đóng góp đặc thù của Báo Bảo vệ pháp luật trong công tác tuyên truyền về thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp? 

Đồng chí Quách Thanh Giang: Báo Bảo vệ pháp luật là cơ quan báo chí ngành Kiểm sát nhân dân, do đó có vai trò và những đóng góp đặc thù, rất quan trọng trong việc tuyên truyền về thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. 

Với tư cách là tiếng nói của ngành, Báo Bảo vệ pháp luật là kênh thông tin chính thống và đáng tin cậy nhất để đưa các hoạt động của VKSND đến với công chúng. Báo có lợi thế trong việc tiếp cận các thông tin nội bộ, các chỉ đạo nghiệp vụ, và các vụ án đang được Viện kiểm sát thụ lý, từ đó cung cấp thông tin chính xác, kịp thời về công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.

Báo Bảo vệ pháp luật không chỉ đưa tin mà còn tập trung vào việc phân tích chuyên sâu các quy định pháp luật, các trường hợp thực tiễn trong công tác công tố và kiểm sát. Các bài viết thường do chính các Kiểm sát viên, Điều tra viên, hoặc chuyên gia pháp luật trong ngành viết, bảo đảm tính chuyên môn cao và sát với thực tiễn. Điều này giúp nâng cao hiểu biết của cán bộ trong Ngành và của công chúng về các hoạt động nghiệp vụ phức tạp của kiểm sát.

Thông qua việc thông tin về các vụ án, các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, Báo Bảo vệ pháp luật giúp người dân hiểu rõ hơn về tính nghiêm minh của pháp luật, về hậu quả của các hành vi vi phạm. Điều này có tác dụng răn đe, giáo dục pháp luật và góp phần tích cực vào công tác phòng ngừa tội phạm.

Trân trọng cảm ơn!

Phi Sơn - Đại Lánh (Ghi)