Kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân

Đồng chí Hồ Ánh Tuyết, Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Hậu Giang: Kiên quyết thực hiện quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát

Trong tố tụng dân sự, đương sự có quyền quyết định và tự định đoạt, hạn chế tối đa sự can thiệp của Nhà nước kể cả Tòa án và Viện kiểm sát. Theo thống kê các vụ việc Tòa án đưa ra giải quyết không thông qua con đường xét xử mà thông qua con đường hòa giải để các đương sự tự thỏa thuận - Đồng chí Hồ Ánh Tuyết, Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Hậu Giang: Kiên quyết thực hiện quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát

Tòa án chỉ quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, không có kháng cáo, kháng nghị đối với những trường hợp này. Phương thức hòa giải được thực hiện trong suốt quá trình tố tụng, ngay cả khi vụ án đã được thụ lý bằng tố tụng xét xử, nếu xuất hiện khả năng các đương sự tự thỏa thuận thì Tòa án cũng thực hiện ngay việc hòa giải.

Do đó, khi tham gia phiên tòa, phiên họp, Kiểm sát viên cần tập trung làm tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình, nhất là quyền phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ việc dân sự. Đối với những việc khác, Kiểm sát viên cũng phải bảo đảm tuân thủ đúng pháp luật, trên nguyên tắc quyền quyết định, tự định đoạt của đương sự. Khi thực hiện thẩm quyền, trách nhiệm trong tố tụng dân sự, đặc biệt là quyền kháng nghị, Viện kiểm sát hai cấp phải xem xét thận trọng, bảo đảm căn cứ pháp lý, tôn trọng tối đa quyền quyết định, tự định đoạt của các đương sự, bảo đảm mọi hoạt động thực hiện thẩm quyền của Viện kiểm sát đều xuất phát từ yêu cầu bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự.

 Ngoài ra, cần thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Viện kiểm sát theo quy định của pháp luật. Viện kiểm sát hai cấp tiếp tục quán triệt và thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm và quyền hạn theo quy định của BLTTDS, BLDS năm 2015 và các quy định khác có liên quan một cách hiệu quả. Kiểm sát viên khi tham gia kiểm sát giải quyết vụ việc dân sự phải công tâm, khách quan, thận trọng trong nghiên cứu, đánh giá các tài liệu, chứng cứ và việc áp dụng pháp luật của Tòa án; kiểm sát chặt chẽ việc tuân thủ các quy định về trình tự, thủ tục và thời hạn tố tụng, khắc phục triệt để việc để các vụ việc dân sự quá thời hạn xét xử hoặc vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng do lỗi chủ quan của Kiểm sát viên; thực hiện tốt trách nhiệm tham gia phiên tòa, phiên họp theo luật định; kiên quyết và làm tốt việc thực hiện quyền yêu cầu, quyền kiến nghị, quyền kháng nghị của Viện kiểm sát đã được quy định trong Luật Tổ chức VKSND. 

Đồng chí Vương Văn Bép, Vụ trưởng Vụ Kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình (Vụ 9), VKSND tối cao: Kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật

Thời gian qua, toàn ngành Kiểm sát đã triển khai, thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ và đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, góp phần bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

 Qua công tác sơ kết, ngành Kiểm sát cũng có một số những kiến nghị. Trong đó, kiến nghị hoàn thiện quy định của pháp luật, cần sửa đổi, bổ sung các điều luật liên quan đến thực hiện chức năng của Viện kiểm sát: Quy định thời hạn gửi thông báo trả lại đơn khởi kiện, đơn yêu cầu kèm theo bản sao các tài liệu, chứng cứ cho Viện kiểm sát cùng cấp; Sửa đổi, bổ sung quy định về thời hạn chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát, theo hướng tăng thời gian nghiên cứu hồ sơ của VKS; nội dung về việc Kiểm sát viên vắng mặt thì HĐXX phải hoãn phiên tòa, phiên họp; Kiểm sát viên có quyền được ghi âm, ghi hình có âm thanh về diễn biến phiên tòa... Đề nghị bổ sung quy định về việc tham gia trực tiếp của đại diện Viện kiểm sát trong hoạt động thẩm định tại chỗ và định giá tài sản...

Bên cạnh đó, cần kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sớm đưa vào chương trình xây dựng luật của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XV nội dung sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS), giao TAND tối cao chủ trì, phối hợp với VKSND tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan khác tiến hành các hoạt động xây dựng sửa đổi, bổ sung Bộ luật. Kịp thời giải thích một số quy định của BLTTDS theo đề nghị, kiến nghị của cơ quan có thẩm quyền để thống nhất thực hiện. 

Kiến nghị với Chính phủ, chỉ đạo UBND cấp tỉnh thực hiện hoặc yêu cầu cơ quan chuyên môn cung cấp tài liệu, chứng cứ liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sự, nhất là các vụ việc liên quan đến quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở khi Viện kiểm sát có yêu cầu; Chỉ đạo UBND cấp tỉnh tham gia hoặc ủy quyền cho người có thẩm quyền phải tham gia đầy đủ các phiên tòa trong trường hợp vụ án có liên quan đến việc xem xét hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của UBND, Chủ tịch UBND.

 Kiến nghị Chánh án TAND tối cao hướng dẫn rõ một số quy định trong BLTTDS năm 2015 như “nghiêm trọng”, “ít nghiêm trọng”, “các tranh chấp khác”, “các yêu cầu khác” hoặc “các trường hợp khác”, “gửi ngay”...

Đồng chí  Dương Xuân Sơn, Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Thuận: Nhiều giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự

“Số lượng các vụ việc ngày một tăng, trong khi biên chế lại giảm, việc giải quyết các vụ việc dân sự, vụ án hành chính và những việc khác theo quy định của pháp luật lại có nhiều văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh, quan hệ tranh chấp đa dạng và phức tạp... đã tạo áp lực không nhỏ đối với đơn vị.”- Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Thuận Dương Xuân Sơn chia sẻ.

Để giải quyết những khó khăn trên, VKSND tỉnh Bình Thuận đã tập trung chỉ đạo, quán triệt các Chỉ thị của Viện trưởng VKSND tối cao về tăng cường công tác kháng nghị phúc thẩm án dân sự, hành chính; tăng cường các biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự và hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, phá sản và những việc khác theo quy định của pháp luật.
Chia sẻ những kinh nghiệm mà VKSND tỉnh Bình Thuận triển khai thực hiện để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính và những việc khác theo quy định của pháp luật, Viện trưởng Dương Xuân Sơn cho biết: VKSND 2 cấp tỉnh Bình Thuận luôn coi trọng việc bố trí Kiểm sát viên, cán bộ làm công tác này dựa trên năng lực, sở trường và kinh nghiệm công tác thực tiễn; gắn với việc kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện được giao, kịp thời phát hiện sai phạm để chấn chỉnh, khắc phục và rút kinh nghiệm; phân công Kiểm sát viên sơ cấp, cán bộ giúp việc cho nhiều Kiểm sát viên trung cấp, qua đó đã tạo điều kiện cho việc trao đổi kinh nghiệm. “Đến nay cơ bản Kiểm sát viên, cán bộ trong đơn vị đều hoàn thành nhiệm vụ được giao” - Viện trưởng VKSND tỉnh Bình Thuận cho hay.

Đơn vị cũng chú trọng hoạt động đề ra yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ để giải quyết các mâu thuẫn trong hồ sơ vụ việc, theo quy định của luật tố tụng. Nếu thấy còn vấn đề thiếu sót, chưa đầy đủ cần phải làm rõ, bổ sung thì chủ động yêu cầu Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc tiếp tục làm rõ để bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc đúng pháp luật. Các yêu cầu thu thập bổ sung chứng cứ xác đáng nên được chấp nhận; hầu hết các cuộc xem xét, thẩm định tại chỗ do Tòa án tiến hành đều được thông báo để Viện kiểm sát cử Kiểm sát viên thực hiện việc kiểm sát trực tiếp; các vụ việc phức tạp Tòa án chủ động cung cấp tài liệu để Viện kiểm sát nghiên cứu trong thời gian dài hơn thời hạn quy định của luật tố tụng...

Đồng thời, chú trọng công tác đào tạo tại chỗ, thường xuyên tổ chức các hội nghị tập huấn theo chuyên đề, rút kinh nghiệm trong công tác kiểm sát...; kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật để báo cáo Viện kiểm sát cấp trên hướng dẫn thực hiện... góp phần hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu nghiệp vụ trong ngành KSND.