Sợ nước, mê sảng, gào thét, co giật và sùi bọt mép… là triệu chứng của căn bệnh dại hay dân gian còn gọi là bệnh chó điên. Hiện  chưa có thuốc nào, kể cả tân dược hay thuốc nam có thể chữa được bệnh dại ngoài biện pháp điều trị dự phòng bằng vắc-xin dại và huyết thanh kháng dại. Thế nhưng hiện nay có không ít thông tin đồn thổi về cách chữa khỏi bệnh dại bằn thuốc nam và mẹo vặt. Vậy thực hư những câu chuyện này là như thế nào? 

 
Chết vì thiếu hiểu biết
 
Hiện, ở nước ta đang tồn tại rất nhiều các ông lang vườn tự xưng là giữ bài thuốc nam thần dược chữa khỏi bệnh dại. Một trong số đó là "thần y" Trần Văn Bá (51 tuổi) nổi tiếng với bí kíp chữa bệnh dại được truyền lại 7 đời, trú ở thôn Phú Tây, xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, Quảng Nam.

 

Chó mang bệnh dại
Chó mang bệnh dại

Thần y đâu chẳng thấy, mà tử thần đã xuất hiện. Trong vòng 4 ngày, ông Bá đã hại chết hai cháu bé là cháu Lê Văn Sang (7 tuổi, trú tại thôn Nhị Dinh 3, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn) và cháu Phạm Đăng Khoa (14 tuổi, trú tại tổ 11, thị trấn Hà Lam, huyện Thăng Bình) vì bài thuốc nam của mình.

 
Ngoài ra, trong dân gian còn lưu truyền bài thuốc ăn gỏi cóc, giã chân cóc để uống hoặc thịt cóc phối hợp với hạt gấc, rễ huyết dụ... giã nhỏ trộn giấm uống chữa chó dại cắn. Và cách đơn giản nhất là chữa bằng “nước thợ rèn”.
 
Theo lời kể của cụ Nguyễn Thị X: “Lúc nguy cấp, người bị chó dại cắn đã lên cơn, hầu như là vô phương cứu chữa, nhưng kinh nghiệm dân gian để lại sau đây đã cứu được nhiều người. Ở lò rèn, thợ rèn khi nung thanh sắt cho đỏ rồi dập mỏng thành dao… sau đó nhúng dao vào thùng nước cho nguội, múc nước đó cho người bệnh uống sẽ trừ được nọc và khỏi bệnh, không cần uống thuốc nào cả. Nhưng nếu không ở gần lò rèn, có thể lấy thanh sắt nung đỏ rồi nhúng vào chậu nước nhiều lần, sẽ có nước giống như thợ rèn làm và cho uống nước đó”. 
 
Thần y mang danh hão
 
Kết quả điều tra của chương trình phòng chống bệnh dại quốc gia cho thấy, trong tổng số 1218 trường hợp tử vong vì bệnh dại có 73 trường hợp tử vong do điều trị bằng thuốc nam.
 
Trả lời về vấn đề chữa bệnh dại bằng thuốc nam và mẹo vặt PGS.TS Nguyễn Thị Thu Yến (trưởng khoa Dịch tễ, Viện Vệ sinh Dịch tễ TW) cho biết: “Chưa có loại thuốc đặc hiệu nào chữa được bệnh dại lên cơn. Bệnh rất nguy hiểm với sức khoẻ con người. Nếu bị chó dại, mèo cắn truyền bệnh sang người mà không được xử lý vết thương và tiêm phòng văcxin thì tỷ lệ tử vong là 100%”. Bà Yến khẳng định, việc ăn cóc sống, uống nước cóc... để chữa bệnh là nhảm nhí. Ngay cả việc  đơn giản là dùng cóc để đắp lên vết thương cũng có thể nguy hiểm tới tính mạng vì gây bẩn, nhiễm trùng vết thương và dễ nhiễm trùng huyết”.
 
Thần y bên bài thuốc bí kíp chữa bệnh dại
Thần y bên bài thuốc bí kíp chữa bệnh dại

Còn thực chất việc chữa bệnh bằng phương thuốc bí truyền của ông Trần Văn Bá (Điện Bàn, Quảng Nam) đã được đã được Công an tỉnh Quảng Nam xác minh:  hóa ra "thần y" chữa bệnh dại Trần Văn Bá chỉ là cái danh hão mà những kẻ ăn không ngồi rồi thêu dệt, đồn thổi. Thực chất, ông Bá mới học xong lớp 9, chưa qua một trường, lớp y khoa nào, kể cả việc học bốc thuốc Đông y.

 

Theo tường trình của ông Bá, bài thuốc chữa bệnh chó dại cắn mà ông sử dụng rất đơn giản là cởi áo người bị chó cắn ra rồi dùng lá dâu tằm chà xát dọc theo sống lưng. Nếu thấy dọc sống lưng nổi lên những chấm mụt đỏ thì chính xác con chó cắn người đã mắc bệnh dại; ngược lại không có thì chẳng phải lo sợ gì. Tiếp theo, ông Bá bốc cho người bị chó dại cắn một thang thuốc gồm các vị thuốc: Cam thảo, kinh giới và hạnh nhân mỗi vị 5 gam; trong đó riêng hạnh nhân trích ra 3 gam sao vàng tán bột uống với nước sôi để nguội trước khi ăn cơm. Còn lại thì sắc 4 chén nước lấy 8 phân uống sau khi ăn. Người lớn uống một lần, trẻ nhỏ uống từng thìa...

 

Không chỉ ông Trần Văn Bá mà rất nhiều các lang y khác cũng tự xưng là thần y chữa bệnh dại, nhưng đó chỉ là những chuyện không có bằng chứng xác thực. Hầu hết các “thần y” ấy đều rêu rao rằng bài thuốc gia truyền là của ông bà tổ tiên truyền lại từ 5, 7 đời. Mỗi năm chỉ có một mùa lấy được lá thuốc, mỗi mùa chỉ có một giờ được chọn là lấy thuốc lá có hiệu quả.
 
Theo lời kể của bà Thanh (Sapa - Lào Cai), mới tiêm được hai mũi vắc-xin, nghe hàng xóm mách nhỏ dưới Sapa có thầy lang chữa bệnh dại bằng thuốc nam rất hiệu nghiệm, hai mẹ con bà Thanh ngừng việc tiêm phòng dại để xuống Sapa tìm thầy lang chữa bệnh. “Thầy lang khẳng định chắc chắn trong bốn ngày sẽ chữa khỏi bệnh. Hai mẹ con tôi được thầy cho uống một loại nước giã từ lá rừng, sau đó thầy cắt một miếng thịt nhỏ trên cơ thể và xát trầu không, đắp qua quýt vài hạt thuốc vẫn dùng chữa rắn cắn lên vết cắt. Thầy nói để hút virus dại ra”, bà Thanh kể lại. 
 
Thực chất là do những lời đồn thổi tâng bốc về thần dược và sự cả tin cộng thêm giá bốc thuốc rẻ hơn rất nhiều so với tiêm phòng vắc-xin nên không ít người dân đã đến những điểm chữa bệnh trái phép này để mong sống sót qua căn bệnh dại. Nhưng, bệnh thì không khỏi mà số người tử vong vì các phương thuốc bí truyền này ngày một tăng. 
 
Dưới góc nhìn của Đông y, lương y Vũ Quốc Trung đã khẳng định, thuốc nam không chữa được bệnh dại. Lương y cho biết: “Cho đến nay, chưa có thuốc nào, kể cả tân dược và thuốc nam có thể chữa được bệnh dại ở người. Biện pháp duy nhất là điều trị dự phòng bằng vắc-xin dại và huyết thanh kháng dại”. Như vậy, hiện tại chưa có loại thuốc đặc hiệu nào chữa được bệnh dại lên cơn, nếu lỡ mắc phải bệnh dại là 100% tử vong. Biện pháp hữu hiệu nhất vẫn là kiểm soát và dự phòng loại trừ bệnh dại, cụ thể là triển khai quản lý vật nuôi, tiêm vắc-xin phòng ngừa.
 
Lương Nga
 
.