Theo thống kê, hiện toàn tỉnh Thái Nguyên có 12 đô thị, trong đó, 3 đô thị cấp tỉnh là TP Thái Nguyên (đô thị loại I), TP Sông Công và TP Phổ Yên; 9 đô thị cấp huyện gồm 5 thị trấn huyện lỵ.

leftcenterrightdel
 Đường phố Thái Nguyên đã rợp bóng cây xanh. (Ảnh: Trọng Tài)
Thời gian qua, cùng với việc tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng các đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, các cấp chính quyền địa phương trong tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến công tác quy hoạch, phát triển hệ thống cây xanh đô thị. Đến nay, hầu hết các tuyến đường đô thị trên địa bàn tỉnh đều được trồng cây xanh theo quy cách. Việc chăm bón, cắt tỉa, bảo vệ cây xanh được tổ chức thực hiện định kỳ tạo bóng mát và mỹ quan đô thị…
Tuy nhiên, thực tế công tác quản lý và phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: chủng loại, kích thước, quy cách cây trồng tại một số tuyến đường, phố chưa hoàn toàn đồng nhất (các tuyến đường, phố được đầu tư đã lâu, do nhân dân tự phát trồng thay thế tại một số đô thị trong tỉnh); chưa có những tuyến phố với cây xanh đặc trưng, tạo nên cảnh quan mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền và của tỉnh.
Đặc biệt, việc tổ chức triển khai thực hiện các đồ án quy hoạch, hiện thực hóa diện tích đất cây xanh từ quy hoạch thành các dự án, công trình khu công viên tập trung, vườn hoa, công viên chuyên đề… còn thiếu và chưa đồng bộ. Bên cạnh đó, khó khăn từ việc bố trí nguồn lực đầu tư từ ngân sách Nhà nước, trong khi chưa có cơ chế khuyến khích xã hội hóa các dự án phát triển cây xanh nên các đô thị trong tỉnh vẫn chưa có những khu cây xanh công cộng xứng tầm…
leftcenterrightdel
 Một góc khuôn viên cây xanh, thảm thực vật trong khu đô thị Danko - Thái Nguyên.(Ảnh: Trọng Tài)
Trước thực trạng nêu trên, ngày 17/6/2021 UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Chỉ thị số 13/CT-UBND về quản lý và thúc đẩy phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh (gọi tắt là Chỉ thị số 13). Theo đó, UBND tỉnh đã yêu cầu các cấp, ngành và địa phương tập trung huy động mọi nguồn lực để thực hiện đầu tư, hoàn thiện hệ thống công viên, cây xanh tập trung công cộng trong các đô thị theo đồ án quy hoạch chung đô thị đã được phê duyệt. Các huyện, thành phố, thị xã chủ động đăng ký kế hoạch đầu tư xây dựng các khu công viên, cây xanh, vườn hoa công cộng trong giai đoạn 2021-2025; ưu tiên dành tối đa quỹ đất dành cho công viên, cây xanh, vườn hoa trong các khu dân cư, khu đô thị mới và các khu dân cư hiện hữu; đồng thời, nghiên cứu đề xuất UBND tỉnh các giải pháp để cải tạo, chỉnh trang đối với các khu dân cư hiện hữu chưa bố trí được quỹ đất cây xanh theo quy định.
Tiếp đó, ngày 6/4, đồng chí Trịnh Việt Hùng, Ủy viên dự khuyết TW Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên - ký ban hành Văn bản số 1462/UBND-CNN&XD về việc tăng cường quản lý, đầu tư xây dựng công viên, cây xanh trong các dự án khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn, nhận định công tác quản lý, đầu tư xây dựng công viên, cây xanh - cảnh quan, cây xanh thể dục thể thao, mặt nước trong dự án khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn tỉnh có chuyển biến tích cực nhưng chưa thật sự hiệu quả.
Ngay sau khi Chỉ thị số 13 được ban hành, Sở Xây dựng đã đôn đốc các địa phương tiến hành rà soát toàn bộ quỹ đất công viên, cây xanh tập trung công cộng cấp đô thị theo quy hoạch, đánh giá khả năng thực hiện, xác định rõ loại hình công viên, cây xanh cần thực hiện cho phù hợp với từng địa phương, khu vực (công viên mở, công viên có kết hợp vui chơi giải trí hoặc công viên vui chơi giải trí).
Nhờ sự vào cuộc rốt ráo của cấp ủy, chính quyền các địa phương, đến nay, các địa phương đã sơ bộ rà soát quỹ đất công viên, cây xanh tập trung công cộng theo quy hoạch và các quỹ đất công để bổ sung vào quỹ đất công viên cây xanh. Theo đó, TP Thái Nguyên dự kiến đã triển khai thí điểm 6 khu cây xanh, vườn hoa công cộng cấp khu ở, đang đề xuất các khu công viên tập trung với diện tích mỗi công viên từ 10ha trở lên; TP Sông Công quy hoạch 3 công viên, trong đó 1 công viên có diện tích trên 20ha; TP Phổ Yên quy hoạch 6 công viên với diện tích mỗi công viên từ 10ha trở lên…
Đặc biệt, TP Phổ Yên đã triển khai Dự án quần thể Khu Văn hóa - Thể thao - Công viên cây xanh với quy mô 44ha, tổng mức đầu tư trên 546 tỉ đồng.
Tại TP Thái Nguyên, khuôn viên cây xanh, đường giao thông, sân thể thao, bãi đỗ xe, công trình dịch vụ, các công trình thiết yếu đi kèm thuộc Dự án xây dựng cảnh quan phía sau Quảng trường Võ Nguyên Giáp được khởi công tháng 9/2024, với tổng mức đầu tư 200 tỉ đồng, có quy mô diện tích trên 2,5ha dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2026.
Nằm ở phía bắc và cách trung tâm TP Thái Nguyên chừng 1km, Danko city là một trong những điểm sáng nổi bật về khu đô thị kiểu mẫu với không gian xanh tuyệt vời, như một “lá phổi xanh” của thành phố.
leftcenterrightdel
 Dự án xây dựng cảnh quan phía sau Quảng trường Võ Nguyên Giáp có quy mô diện tích trên 2,5ha. (Ảnh: Trọng Tài)
Lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo, kiên quyết không thực hiện các thủ tục về kinh doanh bất động sản (trình UBND tỉnh quyết định cho phép thực hiện chuyển quyền sử dụng đất đã được đầu tư xây dựng hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở; thông báo đủ điều kiện bất động sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh) khi dự án chưa hoàn thành đầu tư xây dựng toàn bộ các hạng mục công viên, cây xanh trong dự án.
Theo đó, yêu cầu chủ đầu tư các dự án khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn tỉnh tập trung đầu tư xây dựng đồng bộ công viên, cây xanh trong dự án theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt, đảm bảo tuân thủ theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng. Phải thực hiện đầu tư hệ thống công viên, cây xanh đồng bộ với việc xây dựng hạ tầng kỹ hạ tầng xã hội trong dự án; bảo đảm cây xanh phát triển đáp ứng yêu cầu cải thiện môi trường, mỹ quan đô thị khi dự án đi vào hoạt động; tổ chức nghiệm thu về vị trí, quy cách hố trồng, số lượng, chủng loại, chiều cao, đường kính cây trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh thuộc phạm vi dự án quản lý đến khi bàn giao cho đơn vị quản lý theo đúng quy định.
Được biết, tới đây tỉnh Thái Nguyên sẽ đôn đốc các huyện, thành phố triển khai thí điểm mô hình cải tạo, chỉnh trang các khu đất công xen kẹp giữa đất dân cư, đất công trình công cộng hiện có thành các khu vườn hoa, cây xanh cảnh quan cho cộng đồng dân cư trong khu vực và mô hình công viên tự quản tại một số địa phương. Mục tiêu là tạo ra những điểm nhấn quan trọng trong phát triển đô thị, nâng cao giá trị quỹ đất đô thị, tạo môi trường sống tốt hơn cho người dân, đáp ứng yêu cầu về vị thế các đô thị của tỉnh Thái Nguyên là trung tâm vùng trung du và miền núi phía Bắc- hiện thực hóa Chỉ thị số 13/CT-UBND.
Trọng Tài