Người dân Bình Ba có nghề truyền thống nổi tiếng là đánh bắt, nuôi trồng thủy sản (NTTS). Hải sản nói chung và tôm hùm nói riêng ở Bình Ba từ lâu đã nức tiếng tươi ngon. Người ta cho rằng, Bình Ba nằm án ngữ trước vịnh Cam Ranh, án ngữ vùng đầm Thủy Triều, nguồn thức ăn dồi dào, độ mặn vừa phải, nên tôm nhanh lớn, ngọt thịt. Hệ thống lồng bè NTTS trải khắp, lớn nhất Bình Ba, với vô số những nhà hàng nổi trên biển, mang lại cho du khách một dấu ấn đặc biệt. Nhưng, cùng với nghề NTTS và thói quen xả rác của ngư dân nhiều năm nay khiến rác đang là một vấn nạn của đảo. Rác nổi trôi trên mặt nước, ngập dưới chân cầu cảng, vương vãi trên sườn núi, dọc những đường mòn bao quanh đảo. Đặc biệt, vùng nước ven bờ phía hai bên cầu cảng Bình Ba, rác ngồn ngộn và “thường trực” hầu như quanh năm. Thời điểm sau Tết Mậu Tuất, bờ biển tại vị trí này trở thành một bãi rác đúng nghĩa. Rác trải dài cả trăm mét ngay vị trí mặt tiền của đảo, ngập dưới chân những cầu gỗ dẫn ra các bè nổi. Rác dày đến độ sóng không thể vỗ được vào bờ.
    |
 |
| Bãi rác trải dài ngay vị trí mặt tiền của đảo. |
Ông Võ Ngọc Linh - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Bình cho biết, đảo Bình Ba có trên 800 hộ với 3.200 nhân khẩu. Người dân chủ yếu làm nghề đánh bắt, NTTS với khoảng 5.000 - 6.000 lồng nuôi. Xưa nay, người dân vẫn dùng bị bóng (túi ni lông) để đựng thức ăn cho tôm. Nếu trung bình mỗi lồng chỉ sử dụng một bị bóng một ngày, thì riêng trên vùng biển của đảo, có hàng ngàn bị bóng được thải ra mỗi ngày. Từ năm 2012, trên đảo đã hình thành tổ thu gom rác, đặt hai bè trên biển để người dân tập kết rác thải và thức ăn NTTS dư thừa. Gần đây, địa phương đã vận động người dân sử dụng túi lưới, tái sử dụng nhiều lần, thay cho bị bóng để đựng thức ăn tôm, trực tiếp hỗ trợ 50% giá trị túi. Việc tuyên truyền gom rác thải đúng quy định, giữ vệ sinh môi trường cũng được thực hiện thường xuyên trên loa truyền thanh. Chính quyền còn mời các chủ bè NTTS họp, phổ biến, vận động,... Tuy nhiên, do thói quen sinh hoạt, bị bóng lại rất tiện dụng, giá thành thấp nên người dân vẫn ưa sử dụng; trong khi lực lượng thu gom rác chỉ có hai người, phần nhiều rác phát sinh trong khu vực NTTS trên biển, nên việc gom rác khó khăn và khó triệt để. Vào mùa nồm, từ tháng Ba đến tháng Tám Âm lịch là thời điểm rác trên đảo xuất hiện nhiều nhất, do có cả rác trôi từ đất liền ra, được sóng gió đánh tấp vào.
“Một tháng nay, xã phải huy động xe múc để múc rác chứ sức người gom không xuể. Ba mươi Tết, cả nhân dân và cán bộ tập trung lực lượng, phương tiện thu gom rác để chào đón khách du xuân, nhưng đến mùng hai Tết, đã lại đầy rác”- ông Linh chia sẻ.
Cũng theo ông Linh, ngay trước Tết Mậu Tuất, tại đảo Bình Ba đã hoàn thành thi công công trình lò đốt rác thải rắn, trị giá bạc tỷ, dự định sẽ bắt đầu vận hành vào tháng 3/2018. Công trình giúp việc xử lý rác được kịp thời, góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường trên đảo. Tuy vậy, vấn đề rác thải trên đảo sẽ còn là vấn đề lớn và nan giải, bởi ý thức người dân tại chỗ vẫn là yếu tố có tính chất quyết định.
“Nhiều người dân và cả du khách ý thức còn kém, xả rác bừa bãi và xả thẳng xuống biển. Chúng tôi chỉ dừng lại ở tuyên truyền, nhắc nhở, chứ chưa áp dụng chế tài xử phạt. Với lại, người dân nuôi trồng thủy sản trên biển, biển lại mênh mông thế, biết ai xả rác, xả lúc nào mà xử lý”- ông Linh nói.
Nguyễn Huân