Ngày 6/5/2025, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch ban hành quyết định cho phép Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn, tỉnh Quảng Nam phối hợp Viện Bảo tồn di tích, Viện Khảo cổ học và Quỹ C.M. Lerici (Ý) khai quật khảo cổ nhóm tháp L thuộc khu đền tháp Mỹ Sơn (xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam).
Dự kiến, thời gian khai quật kéo dài đến ngày 30/7/2025, với diện tích 150m² (10m x 15m/hố), do Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Quý - Viện Khảo cổ học chủ trì thực hiện. Ông Nguyễn Công Khiết - Giám đốc Ban Quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn cho biết, đây là một trong số ít nhóm tháp cuối cùng tại Mỹ Sơn cần được khai quật và bảo tồn khẩn cấp.
    |
 |
| Nhiều kiến trúc tại khu đền tháp Mỹ Sơn cần bảo tồn khẩn cấp. Ảnh: Báo Quảng Nam. |
Khác với các dự án trước, nhóm tháp L sẽ được bảo tồn theo phương pháp lộ thiên, giữ nguyên hiện trạng sau khai quật để phục vụ khách tham quan. Nhóm tháp này nằm trên một gò đất cao, cách biệt với các nhóm tháp khác, hiện trạng hầu như đã đổ nát hoàn toàn.
Năm 2019, tháp L từng được khai quật khảo cổ theo chương trình hợp tác đào tạo giữa Trường Đại học Bách khoa Milan (Ý) và Trường Cao đẳng Nghề Quảng Nam. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, đến nay dự án mới được tái khởi động.
Trước đó, tháng 4/2024, trong chuyến công tác tại Mỹ Sơn, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Ý - ông Marco Della Seta cam kết Chính phủ Ý sẽ hỗ trợ tối đa về thủ tục và điều kiện để phục hồi nhóm tháp L, nơi các chuyên gia Ý từng hợp tác khai quật giai đoạn 2018 - 2019.
Hiện khu đền tháp Mỹ Sơn còn khoảng 71 di tích và phế tích phân bố tại nhiều khu vực, được ký hiệu bằng các chữ cái A, B, C, D, E, F, G, H, K, L... Hầu hết các công trình kiến trúc đều không còn nguyên vẹn.
Song song với nhóm tháp L, từ giữa tháng 3/2025, dự án bảo tồn nhóm tháp E và F tại Mỹ Sơn do Chính phủ Ấn Độ tài trợ cũng đã được khởi công. Dự án bao gồm các hợp phần: bảo tồn, tôn tạo nhóm E và F; xây dựng hệ thống thoát nước và lối đi xung quanh. Thời gian thực hiện đến năm 2029, với tổng vốn viện trợ không hoàn lại là 4,852 triệu USD từ Chính phủ Ấn Độ.
|
 |
| Dự án Bảo tồn nhóm tháp F và E tại Mỹ Sơn bước đầu đã phát lộ hệ thống tường gần tháp F1. Ảnh: Báo Quảng Nam. |
Sau gần 2 tháng triển khai, dự án đã phát dọn mặt bằng, thu nhặt hiện vật, phát lộ tường bao quanh các công trình kiến trúc thuộc hai nhóm tháp E và F.
Ông Nguyễn Công Khiết - Giám đốc Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn khẳng định, hai dự án bảo tồn nhóm tháp E, F và khai quật nhóm tháp L sẽ góp phần hồi sinh toàn diện khu di tích Mỹ Sơn. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tiếp tục công cuộc bảo tồn các nhóm tháp còn lại trong thời gian tới.