Ai đã từng về miền Tây chắc hẳn sẽ không bỏ lỡ cơ hội thưởng thức các món đặc sản vùng sông nước này.
Bên cạnh các món như: cá lóc, chuột đồng, lươn,… được chế biến một cách rất độc đáo, lạ mắt thì ba khía miền Tây lại mang âm hưởng dân dã, khiến cho thực khách một lần thưởng thức lại thêm lưu luyến vùng đất hiếu khách này.
Sống ở môi trường nước lợ, nơi các cửa sông, cửa rạch đổ ra biển, ba khía có nhiều nhất ở các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu... Thoạt trông ba khía rất giống cua đồng nhưng thật ra vóc dáng nó nhỏ hơn, càng và ngoe dẹp lại có thêm ba vạch ở trên chiếc mai màu sẫm.
 |
| Đậm đà mắm ba khía. |
Mùa nắng cũng có ba khía nhưng thịt không chắc và ăn không ngon, chỉ đến khi tháng 10 về ba khía miền Tây mới vào mùa. Lúc này ba khía bu đen đặc gốc cây trong rừng ngập mặn. Người đi bắt ba khía mang theo bao tay, đèn... chèo xuồng ba lá luồn lách trong các mương xẻo, chỉ đến chừng nửa đêm xuồng đã nặng ba khía.
Theo kinh nghiệm của người miền Tây, khi mua ba khía không ham con to xác mà nên chọn con nhỏ, gạch nhiều vì loại này thịt chắc, gặp được những con đang ôm trứng thì càng ngon.
Ba khía đem về có thể nấu thành rất nhiều món ăn. Lựa những con có cặp càng to đem rang, rim mặn hoặc lột chiên bột ăn với cơm. Con cái gạch son luộc chấm muối ớt. Cầu kỳ hơn người ta còn biến ba khía thành món nhậu hấp dẫn như rang me, hấp bia, trộn gỏi… Nhưng một món khá phổ biến đó là ba khía nấu canh vừa thơm ngon vừa giải nhiệt trong ngày hè.
 |
| Thơm ngon món ba khía rang me. |
Trước tiên, rửa ba khía thật sạch đất bùn, sau đó bóc yếm và bẻ đôi làm hai nửa, tách cả càng, gọng. Tất cả ướp cùng hành lá giã nhuyễn, thêm đường, chút nước mắm, ít tiêu vào trộn đều. Bắc chảo dầu lên bếp, phi tỏi thật thơm rồi cho ba khía đã ướp vào xào sơ. Khi mùi thơm của ba khía bốc lên cho ngay cà chua đã bổ miếng vào, đảo đều và nhanh tay cho nước sôi để ngội với lượng vừa ăn.
Đợi nồi canh sôi bùng lên thêm me chua, trái giác và một ít bắp chuối đã thái chỉ vào. Ba khía chín, nêm gia vị lại lần nữa cho vừa miệng rồi tắt bếp, rắc thêm tiêu. Thường canh chua ba khía dùng nóng với cơm hoặc dùng làm món... nhậu đều rất ngon!
Ngoài ra, người ta còn đem ba khía muối trong những chiếc chum to để ăn dần. Ba khía rửa sạch, sắp vào chum. Tùy thuộc vào số lượng ba khía mà cho muối ít hay nhiều, mặn quá mất vị ngọt của thịt, lạt lại dễ bị hư.
Nước muối nấu sôi, chờ nguội đổ vào rồi đậy lại. Khoảng 5 ngày sau, mang mắm ra dầm với ớt tỏi thật nhiều, không quên nặn vài giọt chanh, thêm đường, bột ngọt. Mắm ba khía sau khi chế biến ăn với cơm, bún,... đều rất thơm ngon. Món mắm ba khía có hương vị rất đặc trưng mà hiếm có loại mắm nào có được.
Một lần về miền Tây, được thưởng thức các món từ ba khía và nghe câu chuyện về ba khía tôi mới hiểu vì sao đây lại là đặc sản quý của người dân nơi này.
Theo TTON