Xét nghiệm tầm soát viêm gan D giúp đánh giá nguy cơ đồng nhiễm virus viêm gan, phòng ngừa diễn tiến nhanh đến xơ gan, ung thư gan. 

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ viêm gan B cao nhất thế giới với gần 10 triệu người đang mang virus, phần lớn bệnh nhân chưa được xét nghiệm viêm gan D, loại virus chỉ xuất hiện ở người nhiễm viêm gan B và là nguyên nhân khiến bệnh tiến triển nhanh hơn, dẫn tới xơ gan và ung thư gan. 

Nghiên cứu HEP-D là tên dự án nghiên cứu chung giữa các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Tâm Anh, Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford, là nghiên cứu đầu tiên với quy mô lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam về viêm gan D. Nghiên cứu sẽ được triển khai đa trung tâm tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM và Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 11/2025 đến tháng 7/2026, nhằm giúp những người bệnh đồng mắc viêm gan B - D thêm cơ hội phát hiện sớm, chủ động ngăn chặn xơ gan - ung thư gan hiệu quả hơn (vốn nguy cơ tăng gấp 2 - 3 lần so với người chỉ mắc mỗi viêm gan B). 

leftcenterrightdel
 Viện Nghiên cứu Tâm Anh, Hệ thống BVĐK Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch của Đại học Stanford trong lễ công bố hợp tác về đào tạo xét nghiệm viêm gan D vào ngày 15/11/2023. Ảnh: BVĐK Tâm Anh.

Theo đó, người dân gia cần đến thăm khám một lần duy nhất và được làm xét nghiệm máu để phát hiện có nhiễm virus viêm gan D hay không. Toàn bộ chi phí xét nghiệm nằm trong phạm vi nghiên cứu sẽ được miễn phí. Đồng thời, người tham gia sẽ được hỗ trợ một phần chi phí đi lại. Việc tham gia hoàn toàn tự nguyện, bệnh nhân có thể rút lui bất kỳ lúc nào mà không ảnh hưởng đến quá trình khám và điều trị thông thường. 

“Kết quả xét nghiệm sẽ được sử dụng cho mục tiêu nghiên cứu dịch tễ học và đánh giá nguy cơ, đồng thời giúp bác sĩ điều trị có thêm dữ liệu để tư vấn, theo dõi và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp hơn cho từng bệnh nhân”, bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh cho biết.

leftcenterrightdel
 Giáo sư Harry B. Greenberg, “cha đẻ” của vắc xin Rota thế hệ đầu tiên, Cố vấn Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (áo xanh) trực tiếp thăm và làm việc tại Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189:2012 tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM từ tháng 12/2023. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

ThS.BS.CKII Lê Thanh Quỳnh Ngân (BVĐK Tâm Anh TP HCM,) cho biết viêm gan D chỉ xuất hiện ở người nhiễm viêm gan B, lây qua đường máu và dịch cơ thể, làm tăng nguy cơ xơ gan, suy gan và ung thư gan. Công tác xét nghiệm viêm gan D hiện nay đòi hỏi kỹ thuật phức tạp hơn các xét nghiệm viêm gan B thông thường, bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh giải thích thêm.

Do đó, ngay sau khi ký kết hợp tác với Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford, Tâm Anh đã đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị xét nghiệm virus viêm gan siêu vi D chuyên dụng hiện đại trị giá hàng chục tỷ đồng phục vụ cho nghiên cứu này. 

leftcenterrightdel
 Kỹ thuật viên thao tác với mẫu bệnh phẩm trên Hệ thống máy PCR tự động  đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, trong đó có xét nghiệm HDV RNA giúp chẩn đoán và định lượng virus HDV Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Các chuyên gia của Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford đã trực tiếp đào tạo cho Tâm Anh về kỹ thuật Q-MAC, sử dụng hệ thống máy của BioDot và Odyssey DLx của LI‑COR (Mỹ). Xét nghiệm này dựa trên kỹ thuật bắt giữ kháng thể trên vi mảng định lượng, phát hiện kháng thể Ig-G (immunoglobulin G) kháng virus viêm gan D. 

leftcenterrightdel
 Trung tâm Xét nghiệm của Viện Nghiên cứu Tâm Anh và BVĐK Tâm Anh được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, chuyên sâu và độc lập cho nghiên cứu và khám, chữa bệnh. 

Hệ thống BVĐK Tâm Anh sở hữu Trung tâm Giải phẫu bệnh - Tế bào đạt chuẩn ISO 15189:2012 và CAP, đầu tiên tại Việt Nam cùng với việc sở hữu các thiết bị chẩn đoán gan mật hiện đại hàng đầu giúp đánh giá chính xác xơ gan, viêm, gan nhiễm mỡ, theo dõi tiến triển bệnh và phát hiện sớm các tổn thương như u hoặc áp xe gan.

leftcenterrightdel
 Các bác sĩ đang phẫu thuật nội soi điều trị u gan bằng Hệ thống máy phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz hiện đại hàng đầu. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Thế giới ước tính có khoảng 62 - 72 triệu người đang mang virus viêm gan D. Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành ung thư gan. Theo Globocan năm 2022, Việt Nam có 180.480 ca ung thư mới, trong đó 24.502 ca là ung thư gan (chiếm khoảng 13,6% số ca ung thư mới). Nhiều bệnh nhân viêm gan B diễn tiến xơ gan nhanh, chuyển giai đoạn nặng chỉ trong vài năm có khi yếu tố đồng mắc viêm gan D là kẻ đứng sau.

Việc cùng triển khai nghiên cứu HEP-D giữa Viện Nghiên cứu Tâm Anh và Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford, Mỹ không chỉ nâng tầm vị thế nghiên cứu của nước ta mà còn được đánh giá như bước đi đặt nền móng, mở ra cơ hội phát triển các phương pháp chẩn đoán, điều trị viêm gan trong tương lai.

leftcenterrightdel
 Máy chụp MRI 3 Tesla SIGNA™ tích hợp công nghệ AI giúp đánh giá chính xác mức độ viêm gan, gan nhiễm mỡ và xơ gan, u gan hoặc áp xe gan. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Tại Tâm Anh, người bệnh tham gia chương trình nghiên cứu này sẽ được bác sĩ tư vấn, sàng lọc viêm gan D, đăng ký qua các số điện thoại: 0287 102 6789 (TP HCM) và 0247 106 6858 (Hà Nội) hoặc qua email cskh@tahospital.vn.

Ngọc Anh - Minh Tâm