Phú Thọ phát triển hạ tầng giao thông kết nối liên vùng - động lực phát triển kinh tế

Hạ tầng được xem như “đòn bẩy chiến lược”, tạo sức bật cho tăng trưởng kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư. 

Kết nối để phát triển, đầu tư để bứt phá

Trước thời cơ và thách thức đan xen sau sáp nhập, tỉnh đã chọn đầu tư hạ tầng làm hướng đi chủ lực, khơi dậy tiềm năng vùng đất Tổ. Với tầm nhìn dài hạn, quyết tâm chính trị cao và cách làm bài bản, hàng loạt công trình trọng điểm đang từng ngày hình thành, đưa Phú Thọ trở thành trung tâm kết nối năng động của khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.

Trên những công trường sôi động khắp Phú Thọ, hơi thở đổi mới đang lan tỏa từng ngày. Những cây cầu, tuyến cao tốc nối liền đôi bờ, xuyên qua núi đồi không chỉ mở lối giao thương mà còn thắp lên khát vọng phát triển. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt, hàng loạt dự án giao thông trọng điểm được đẩy nhanh tiến độ, trở thành “mạch máu” chiến lược giúp Phú Thọ vươn lên thành trung tâm kết nối năng động của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Hạ tầng Khu công nghiệp Thăng Long Vĩnh Phúc được đầu tư đồng bộ, hiện đại, tạo sức hút với các nhà đầu tư.

Bước sang năm 2025, sau hợp nhất hành chính, tỉnh Phú Thọ sở hữu không gian rộng hơn 9.000 km² với hơn 4 triệu dân - đi cùng cơ hội lớn là những thách thức không nhỏ về hạ tầng. Trước thực tế giao thông còn phân tán, hạ tầng khu công nghiệp và đô thị chưa đồng bộ, Phú Thọ đã chủ động “xốc lại toàn hệ thống”. Hàng trăm dự án được rà soát, sắp xếp lại; hàng chục dự án tồn đọng được xử lý dứt điểm; bộ máy hạ tầng được tinh gọn và hiệu quả hơn. Nhận diện thách thức là cơ hội, tỉnh đang khởi động cuộc chuyển mình toàn diện với quyết tâm biến “điểm nghẽn” thành “đại lộ phát triển”, lấy dòng vốn đầu tư công làm “huyết mạch” cho hành trình mới.

Ngay sau khi bộ máy được kiện toàn, một quyết sách nền tảng đã được ban hành: Nghị quyết số 26/NQ-HĐND ngày 23/7/2025, thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 với tổng vốn lên tới 108.123,2 tỉ đồng. Riêng trong năm bản lề 2025, nguồn lực được tập trung lên tới 21.139 tỉ đồng - một cam kết mạnh mẽ về chính trị và tầm nhìn dài hạn của tỉnh đối với sự phát triển đột phá.

Cầu Phong Châu khi được đưa vào khai thác, sẽ góp phần giảm tải áp lực giao thông. (Ảnh LÊ KHÁNH)

Trọng tâm được xác định rõ ràng: Ưu tiên cho các công trình có tính kết nối liên vùng, các dự án hạ tầng chiến lược mang tính lan tỏa lớn. Những tuyến cao tốc nối Hòa Lạc - Hòa Bình với Việt Trì, đường vành đai 5 qua địa bàn tỉnh, cùng hàng loạt cây cầu mới vượt sông Hồng, sông Đà, sông Lô… đang được đẩy nhanh tiến độ thi công. Không chỉ đơn thuần rút ngắn khoảng cách địa lý, các công trình này mở ra không gian phát triển mới, kiến tạo hành lang kinh tế, tạo lực hút đầu tư và thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động giao thương - đúng với tinh thần “kết nối để phát triển, đầu tư để bứt phá”.

Mới đây, cầu Phong Châu mới nối hai bờ sông Hồng đã được khánh thành và đưa vào khai thác. Cầu có chiều dài 383,3 m, tổng mức đầu tư ban đầu là 635 tỉ đồng từ ngân sách Trung ương, nhưng nhờ quản lý chặt chẽ và áp dụng giải pháp kỹ thuật tối ưu, chi phí thực hiện chỉ khoảng 438 tỉ đồng, tiết kiệm gần 200 tỉ đồng so với dự tính ban đầu. Cầu Phong Châu mới không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, bảo đảm an toàn, mỹ quan mà còn mở ra không gian phát triển mới cho khu vực, khôi phục trục giao thông huyết mạch Quốc lộ 32C, rút ngắn thời gian đi lại, giảm chi phí vận tải, đồng thời thúc đẩy phát triển công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ trên địa bàn.

Tại các xã vùng cao ven hồ Hòa Bình như Tiền Phong, Đà Bắc, câu chuyện về những con đường mới không còn là viễn cảnh xa vời mà đang hiện hữu từng ngày, trở thành chủ đề sôi nổi trong mọi cuộc trò chuyện của người dân. Dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, với tổng mức đầu tư gần 10.000 tỉ đồng, không chỉ là một công trình hạ tầng quy mô lớn, mà còn là biểu tượng cho một bước ngoặt phát triển. Tuyến đường dài 34 km này, khi hoàn thành, sẽ là “mạch máu” giao thông quan trọng xuyên qua những vùng đất còn nhiều khó khăn, mở ra cánh cửa giao thương, thúc đẩy du lịch và tạo động lực phát triển bền vững. Một trong những điểm nhấn ấn tượng của dự án chính là cầu Hòa Sơn - cây cầu dây văng dài 1,2 km bắc qua mặt hồ Hòa Bình hùng vĩ.

Dự án xây dựng tuyến đường liên kết giữa thị trấn Đà Bắc (Hòa Bình cũ) và xã Thanh Sơn với tổng mức đầu tư 250 tỉ đồng đang được triển khai và đang thành hình. Tuyến đường có tổng chiều dài 8,35 km, trong đó khoảng 1km nằm trên địa bàn và phần còn lại thuộc xã Tú Lý. Ảnh: Tuấn Trung.

Cầu Hòa Sơn được thiết kế vượt hồ Hòa Bình, thuộc quy hoạch Khu du lịch quốc gia Hồ Hòa Bình. Công trình khởi công tháng 4/2025, do Liên danh Trường Sơn - Trung Chính - Trung Nam - Thành Long thi công trong gói thầu XL - 03. Theo Đại tá Trần Ngọc Tuấn, Giám đốc Ban điều hành Trường Sơn 9, gói thầu XL - 03 gồm 8,7 km đường và 13 cầu, trong đó cầu Hòa Sơn là hạng mục phức tạp nhất, đòi hỏi khối lượng đào đắp gần 4,9 triệu m³ đất đá và hàng trăm cọc khoan nhồi lớn. Thi công trên mặt hồ khiến dự án chịu ảnh hưởng lớn bởi mực nước và thời tiết. Đến 30/9, khối lượng đạt 20,4% hợp đồng, giá trị hơn 125 tỉ đồng (63% kế hoạch quý III). Dù gặp nhiều khó khăn, các đơn vị vẫn nỗ lực duy trì tiến độ, bảo đảm an toàn và chất lượng công trình.

Tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu không chỉ mở ra cơ hội mới cho vùng hồ mà còn mang ý nghĩa chiến lược to lớn, khi kết nối vào các trục giao thông liên vùng như đường liên kết Hòa Bình - Hà Nội, tuyến Đà Bắc - Thanh Sơn (Phú Thọ), hình thành một mạng lưới hạ tầng đồng bộ. Đặc biệt, trong bối cảnh ba tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc hợp nhất thành một đơn vị hành chính mới - tỉnh Phú Thọ - tuyến cao tốc này càng đóng vai trò then chốt như một “trục xương sống” nối Tây Bắc với trung tâm hành chính mới và vùng Đồng bằng sông Hồng, giúp giảm chi phí logistics, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản và đánh thức tiềm năng du lịch còn đang ngủ quên.

Phối cảnh cầu Hòa Sơn trên tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu sau khi hoàn thành.

Tương tự, dự án đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội và cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (đoạn qua Sơn La), với tổng vốn đầu tư hơn 4.120 tỉ đồng, cũng đang được triển khai khẩn trương.

Hạ tầng giao thông làm trục phát triển chiến lược

Trong quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, Phú Thọ xác định phát triển hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ là mũi nhọn thúc đẩy tăng trưởng toàn diện. Định hướng lớn được chia thành hai nhóm mục tiêu chiến lược:

Kết nối liên vùng và quốc gia: Tỉnh ưu tiên hoàn thiện các trục giao thông chiến lược, trọng tâm là hành lang Nội Bài - Việt Trì - Vĩnh Yên - Hòa Bình. Đây sẽ là trục động lực kết nối Phú Thọ với Hà Nội, trung tâm công nghiệp Vĩnh Phúc và vùng du lịch Hòa Bình. Cùng với đó, các tuyến cao tốc như Nội Bài - Lào Cai, Tuyên Quang - Phú Thọ sẽ được đẩy nhanh hoàn thiện; các quốc lộ huyết mạch (QL2, QL6, QL32, đường Hồ Chí Minh) được nâng cấp. Tuyến đường sắt Yên Viên - Lào Cai cũng sẽ được đầu tư thành đường đôi, nâng cấp ga Việt Trì thành trung tâm logistics đa phương thức.

Sau khi sáp nhập 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ và Hòa Bình, Việt Trì hiện tại là trung tâm của tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Tuấn Trung.

Phát triển mạng lưới nội vùng và giao thông xanh: Tỉnh khai thác lợi thế sông Hồng, sông Đà và hồ Hòa Bình để phát triển các tuyến du lịch đường thủy, giảm tải cho đường bộ và nâng cao trải nghiệm du lịch. Đồng thời, định hướng triển khai xe buýt điện, shuttle bus kết nối các điểm du lịch trọng điểm, hướng đến mô hình du lịch xanh, thân thiện môi trường. Các tuyến đường vào các khu du lịch đặc thù như Vườn quốc gia Xuân Sơn, các bản du lịch cộng đồng cũng được ưu tiên đầu tư nâng cấp. Song song đó, tỉnh mở rộng hai trung tâm logistics trọng điểm tại Thụy Vân và Hải Linh, phát triển thành ICD đa chức năng, phục vụ cả công nghiệp và thương mại.

Phú Thọ cũng đặt mục tiêu tăng cường liên kết trong hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Yên Bái - Phú Thọ - Hải Phòng, vươn lên trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa và điểm nghỉ dưỡng chiến lược trong toàn vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Với định hướng “hạ tầng đi trước, phát triển theo sau”, Phú Thọ đang hình thành mạng lưới giao thông hiện đại, đa phương thức, mở rộng kết nối liên vùng và quốc tế. Hơn 300 km đường cao tốc chạy qua địa bàn giúp Phú Thọ trở thành điểm giao thương chiến lược giữa Hà Nội, các tỉnh Tây Bắc và các cửa khẩu quốc tế. Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài 99 km qua tỉnh được nâng cấp đồng bộ, dự kiến hoàn thiện thêm 2 ga kỹ thuật trước năm 2030. Bên cạnh đó, 670 km đường thủy nội địa nối từ Lào Cai qua Việt Trì tới Hà Nội, Hải Phòng cùng hệ thống logistics kết nối trung tâm ICD Bình Xuyên đang góp phần đưa Phú Thọ trở thành trung tâm logistics quan trọng của vùng.

Tỉnh cũng chú trọng phát triển hạ tầng phục vụ các khu, cụm công nghiệp và điểm đến du lịch trọng điểm như KCN Thụy Vân, Phù Ninh, Bá Thiện II, Sông Lô II, Khu du lịch Đền Hùng, Thanh Thủy… Hạ tầng đồng bộ giúp giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy xuất nhập khẩu và gắn kết chuỗi cung ứng.

Hiện Phú Thọ thu hút 725 dự án FDI đang hoạt động, trong đó nhiều doanh nghiệp lớn như Toyota, Honda, Piaggio, BYD, JNTC, Namuga… hoạt động hiệu quả, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. 9 tháng đầu năm 2025, thu ngân sách Nhà nước đạt hơn 42 nghìn tỷ đồng, GRDP tăng 10,22% - đứng đầu khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, xếp thứ 4 toàn quốc.

Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics và du lịch của vùng, Phú Thọ tiếp tục xác định phát triển hạ tầng giao thông là một trong ba đột phá chiến lược. Tỉnh đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP), giải ngân vốn đầu tư công và tập trung cho các dự án liên kết vùng như: tuyến nối đường Hồ Chí Minh - Quốc lộ 70B - Quốc lộ 32C đi Yên Bái, đường song song tuyến sắt Hà Nội - Lào Cai, cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đường Việt Trì - Hòa Bình, và Vành đai 5 vùng Thủ đô (đoạn cầu Vĩnh Thịnh - nút giao IC5).

Cùng với việc tăng cường liên kết trong hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Yên Bái - Phú Thọ - Hải Phòng, Phú Thọ đang từng bước vươn lên trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa và điểm đến nghỉ dưỡng chiến lược của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Phú Thọ quyết tâm bứt phá, hướng tới tăng trưởng hai con số

Năm 2025, trong bối cảnh sắp xếp lại tổ chức bộ máy, Phú Thọ thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, biến thách thức thành cơ hội, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 10,3%.

Ngay sau hợp nhất và ổn định bộ máy, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội. Quyết định số 554/QĐ-UBND (ngày 7/8/2025) đặt mục tiêu cụ thể cho từng sở, ngành, với mức tăng trưởng cao hơn chỉ tiêu Chính phủ giao tại Nghị quyết 226/NQ-CP.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh triển khai đồng bộ bốn nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị: Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ và chuyển đổi số; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân; và Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Đây được xem là “bốn trụ cột” định hướng phát triển trong giai đoạn mới, đặc biệt là việc tháo gỡ “điểm nghẽn” thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền hai cấp - nền tảng quan trọng để các động lực kinh tế của Phú Thọ vận hành hiệu quả và bứt phá mạnh mẽ.

10 tháng đầu năm 2025, kinh tế Phú Thọ ghi dấu bước chuyển mạnh mẽ nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh và nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, người dân. Trụ cột nổi bật nhất là sản xuất công nghiệp, với chỉ số IIP tăng 26,94% so cùng kỳ - minh chứng cho đà phục hồi vững chắc trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều biến động. Tăng trưởng lan tỏa ở nhiều ngành: máy tính xách tay tăng 80,53%; sắt thép 40,65%; xi măng 34,19%; linh kiện điện tử 28,88%.

Thị trường nội địa và đầu tư cũng khởi sắc. Tổng bán lẻ và doanh thu dịch vụ đạt 161,7 nghìn tỉ đồng, tăng 14,38%; du lịch phục hồi, đạt 12,8 nghìn tỉ đồng - tương đương 86,7% mục tiêu năm.

Niềm tin nhà đầu tư tiếp tục gia tăng: vốn FDI đạt 1,22 tỉ USD (tăng 84%), vượt 15% kế hoạch năm; vốn DDI đạt 61,3 nghìn tỉ đồng, gấp 3 lần cùng kỳ; hơn 4.000 doanh nghiệp mới thành lập, tăng 58,2%. Những con số này khẳng định sức bật mạnh mẽ của Phú Thọ trên hành trình trở thành cực tăng trưởng năng động của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Dự án Khu công nghiệp Sông Lô II phấn đấu hoàn thành xong hạ tầng trong quý I/2026.

10 tháng đầu năm 2025, Phú Thọ đạt kết quả nổi bật khi tổng thu ngân sách Nhà nước vượt 47,5 nghìn tỉ đồng, bằng 117,6% dự toán Trung ương giao; trong đó thu nội địa đạt 121,5%, tạo dư địa tài khóa quan trọng cho đầu tư và an sinh xã hội. Tín dụng tăng trưởng tích cực, với tổng dư nợ 340,4 nghìn tỉ đồng (tăng 15,21%), hoàn thành kế hoạch năm; nợ xấu giảm còn 0,46%, phản ánh chất lượng tín dụng được kiểm soát chặt chẽ. An sinh xã hội được bảo đảm toàn diện: tỉnh đã hoàn thành 100% kế hoạch xóa nhà tạm, hỗ trợ 10.801 hộ; chi trả trợ cấp cho 143.582 đối tượng với kinh phí 516,9 tỉ đồng, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau”. Các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ: giáo dục hướng tới đào tạo nhân lực chất lượng cao, y tế đẩy mạnh chuyển đổi số với hơn 5.300 kỹ thuật mới và hồ sơ bệnh án điện tử tại 28 cơ sở, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân.

Dù đang trong giai đoạn sắp xếp lại bộ máy hành chính, Phú Thọ vẫn đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn ít nhất 30% thời gian xử lý, 100% thủ tục được thực hiện không phụ thuộc địa giới hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh kết quả tích cực, tỉnh vẫn đối mặt một số khó khăn: tỷ lệ giải ngân mới đạt 56% kế hoạch vốn (tương đương 82,5% kế hoạch Thủ tướng giao) và ngành nông nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thời tiết, dịch tả lợn châu Phi khiến tổng đàn giảm 12,6%.

Hai tháng cuối năm là giai đoạn nước rút, tỉnh tập trung triển khai 5 nhóm giải pháp đột phá: Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, tháo gỡ vướng mắc thủ tục, đất đai, vật liệu. Hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, lập Quy hoạch tỉnh 2021 - 2030, tầm nhìn 2050. Huy động nguồn lực hạ tầng KCN, đón làn sóng đầu tư mới. Thực hiện hiệu quả chính sách thuế, tín dụng, kích cầu tiêu dùng, phát triển du lịch số. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn với công nghệ 4.0, đồng thời giữ vững quốc phòng - an ninh, bảo đảm ổn định phát triển kinh tế - xã hội.