Bánh Trung thu là loại sản phẩm có thị trường rộng, nhiều chủng loại, đối tượng phục vụ đa dạng, số lượng tiêu thụ lớn chính vì vậy mà kinh doanh, phân phối, tiêu thụ hay sản xuất đều mang lại lợi nhuận khá cao. Mối lợi này khiến thị trường bánh Trung thu trở nên nhiễu loạn, các cơ sở sản xuất tại gia mọc lên như nấm nhưng hầu hết các chủ cơ sở sản xuất không nắm được kiến thức cũng như các yêu cầu về an toàn thực phẩm. Nhiều loại bánh Trung thu gia công được sản xuất bởi những chủ sản xuất homemade theo mùa vụ, bán online trên trang mạng cá nhân nên càng không nắm được những yêu cầu luật định. Ông Nguyễn Chí Công - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh (ATVS) thực phẩm tỉnh An Giang chia sẻ: “Đáng lo ngại và chưa yên tâm về chất lượng ATVS trong bánh trung thu (BTT). Bởi, qua kiểm tra cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất (CS SX) đều thiếu kiến thức an toàn thực phẩm (ATTP); đặc biệt, nguồn nguyên liệu làm bánh không có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ và bảo quản thực phẩm chưa đúng quy định”
Theo đó, bánh Trung thu là sản phẩm thực phẩm sản xuất, bán theo mùa, thời hạn bảo quản không lâu, phục vụ cho cả người lớn tuổi và trẻ em. Vì vậy, Luật an toàn vệ sinh thực phẩm xếp bánh trung thu vào loại thực phẩm đòi hỏi mức độ nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm. Theo quy định của Luật an toàn vệ sinh thực phẩm thì: Bánh Trung thu đạt tiêu chuẩn vệ sinh là bánh sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc an toàn, hợp vệ sinh, còn hạn sử dụng. Các loại phụ gia, chất bảo quản phải trong danh mục được Bộ Y tế cho phép sử dụng làm thực phẩm cho người. Nhà xưởng, dụng cụ sản xuất phải sạch sẽ. Công nhân làm việc trực tiếp phải được khám sức khỏe định kỳ, không mắc bệnh truyền nhiễm, được tập huấn kiến thức an toàn, vệ sinh thực phẩm; khi làm việc phải đeo khẩu trang, găng tay. Đặc biệt khu vực sản xuất phải được bố trí theo nguyên tắc một chiều; khu vực nhà xưởng cần thực hiện phòng, chống côn trùng theo quy định; có đủ giấy xác nhận đủ sức khỏe của người trực tiếp sản xuất thực phẩm và những người trực tiếp tham gia sản xuất. Đồng thời phải có đủ hồ sơ: Công bố phù hợp quy định ATTP đối với các sản phẩm bánh trung thu đang sản xuất, nguồn gốc nguyên liệu. Các cơ sở sản xuất bánh Trung thu nhỏ lẻ cần đáp ứng các điều kiện về ATTP theo điều 22 Luật an toàn thực phẩm.
    |
 |
| Bánh Trung thu tự sản xuất (Ảnh: Minh họa ) |
Đối với các loại bánh Trung thu nhập khẩu bắt buộc phải có giấy đăng ký kiểm tra an toàn thực phẩm và chỉ được thông quan khi có xác nhận kết quả kiểm tra thực phẩm đạt yêu cầu nhập khẩu. Theo đó, bánh Trung thu đạt yêu cầu nhập khẩu là bánh được nhập khẩu bởi các công ty có giấy phép kinh doanh ngành nghề kinh doanh thực phẩm. Bánh Trung thu nhập khẩu được thông quan đã được thông qua phân tích thành phần của sản phẩm; bản phân tích thành phần đó do phòng thí nghiệm có chứng nhận ISO 17025 chứng nhận. Ngoài ra phải được kiểm duyệt về thông tin chi tiết sản phẩm, đầy đủ nhãn mác bao gồm nhãn chính và nhãn phụ sản phẩm đồng thời công ty nhập khẩu có trách nhiệm lên kế hoạch giám sát định kỳ. Tại thời điểm thông quan bánh trung thu sẽ được lấy mẫu để thực hiện kiểm định lô hàng nhập khẩu và công ty nhập khẩu phải xuất trình bản công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Dựa trên những quy định trên, chắc chắn bánh Trung thu có giá 2-3 ngàn đồng/chiếc không thể đạt đủ tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì vậy người tiêu dùng phải hết sức cảnh giác đối với những loại bánh có giá quá thấp.
Bánh Trung thu đạt yêu cầu về chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm phải trải qua những quy trình kiểm tra, kiểm định nghiêm ngặt từ phía cơ quan chức năng cụ thể trực thuộc quản lý của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương Việt Nam. Nếu thực hiện đúng và đầy đủ những quy định này chắc chắn người tiêu dùng hoàn toàn yên tâm về chất lượng của bánh Trung thu. Tuy nhiên, trên thực tế, vì lợi nhuận mà các chủ sản xuất kinh doanh và những nhà nhập khẩu tìm mọi cách luồn lách, né tránh sự quản lý của cơ quan chức năng. Phần lớn các loại bánh hiện nay được nhập khẩu trên thị trường là nhập lậu, rất ít sản phẩm bánh Trung thu được nhập khẩu chính ngạch. Còn những cơ sở sản xuất trong nước mọc lên rất nhiều, hầu như né tránh, đối phó với kiểm tra an toàn thực phẩm và còn tồn tại nhiều cơ sở không có giấy phép khiến cơ quan có thẩm quyền rất khó trong quản lý. Mặc dù, cơ quan chức năng từ trung ương tới địa phương đã nỗ lực hết mình trong công tác thanh kiểm tra, thực hiện nhiều chiến dịch ra quân hàng loạt, làm việc tích cực và liên tục trong suốt mỗi dịp Trung thu nhằm bảo đảm vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng, tuy nhiên cũng không thể tránh khỏi bỏ sót. Vì vậy, vấn đề chỉ có thể được giải quyết khi ý thức của những người kinh doanh, phân phối, sản xuất sản phẩm này hoàn toàn tự giác, tự nguyện và hiểu rõ việc mất an toàn thực phẩm ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cộng đồng. Hơn hết, người tiêu dùng phải tỉnh táo và trang bị cho mình vốn kiến thức về vấn đề này để tự bảo vệ mình.
Bài và ảnh: Quỳnh My