Chiềng Căm bản làng “thay áo” trên hành trình xây dựng nông thôn mới

Nếu như trước kia, Chiềng Căm (ngôi bản ở xã biên giới Hiền Kiệt) hiện lên với những con đường đất mưa lầy nắng bụi, những mái nhà nhỏ nép mình bên ruộng nương, thì hôm nay, nơi đây đã khoác lên mình “tấm áo mới” - tấm áo của ý chí, đồng lòng và khát vọng xây dựng nông thôn mới (NTM).

Những ngôi nhà khang trang đang dần mọc lên ở bản làng biên giới Chiềng Căm.

Con đường vào bản của đồng bào dân tộc Thái vừa kịp khô sau trận mưa dài. Theo chân tổ công tác của cán bộ xã Hiền Kiệt, chúng tôi cảm nhận rõ hơi thở mới của bản làng nơi chân đồi. Năm 2024, huyện Quan Hóa (cũ) đã lựa chọn bản Chiềng Căm để xây dựng thôn NTM. Bám sát chỉ đạo của huyện, chi bộ bản đã phối hợp với ban công tác mặt trận, các đoàn thể chính trị bản đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chung sức, đồng lòng để kết hợp với nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước thực hiện hoàn thành các tiêu chí NTM. 

Nhân dân trong bản đã đóng góp hơn 400 triệu đồng, hiến hơn 500m² đất và hơn 1.000 ngày công lao động để làm gần 2km đường giao thông nông thôn. Bên cạnh đó, Nhà nước đã hỗ trợ đầu tư xây dựng các công trình thiết yếu cho bản với giá trị hơn 2 tỉ đồng. Nhờ nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước kết hợp với sức dân, cuối năm 2024 bản Chiềng Căm đã về đích NTM.

Đường trong bản đã được bê tông hoá toàn bộ.

Những con đường bê tông, dấu chân của sự đoàn kết không còn các lối nhỏ gập ghềnh. Mỗi mét đường là mồ hôi của bao ngày vận động nhân dân góp sức, là từng bao xi măng được gùi bằng đôi tay người dân, là tiếng cười nói rộn rã trong những ngày nắng gắt. Đường mở lối, Chiềng Căm mở long, giao thương thuận lợi, trẻ em đến trường dễ dàng và cuộc sống của bà con dần bừng sáng.

Ông Hà Đình Điệu, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản nhớ lại: Năm 2017, khi ông nhận nhiệm vụ, Chiềng Căm còn nghèo lắm. Trong 118 hộ, có tới 52 hộ nghèo và 68 hộ cận nghèo. Đất sản xuất lẫn đất ở đều eo hẹp, mỗi nhà chỉ khoảng 60 - 80m². Khi con cái lập gia đình, có nơi 4 - 5 hộ phải chen chúc trên mảnh đất nhỏ, thiếu thốn đủ bề.

Ông Hà Đình Điệu, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Chiềng Căm thăm mô hình rau sạch của hộ dân.

Nhờ sự quan tâm của Đảng, nhà nước, sự nỗ lực của bà con và sự hiện diện bền bỉ của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã dần thắp lên những thay đổi. Hàng chục cột điện năng lượng mặt trời được dựng lên, mở ra những cung đường rực sáng về đêm, tạo động lực để người dân chung tay hoàn thiện hệ thống đường làng, ngõ xóm. Mới đây nhất, tháng 11/2025 toàn bản đã được lắp đặt hoàn thành hệ thống đèn năng lượng mặt trời, giúp bản làng thêm an toàn, ấm áp mỗi đêm về.

Cùng với thắp sáng đường làng, bà con vùng đồng bào còn được hỗ trợ sinh kế, hướng dẫn áp dụng kỹ thuật trong trồng trọt chăn nuôi. Từ những con lợn giống, vịt giống, rau giống…được hỗ trợ đã giúp người dân cải thiện bữa ăn và xây dựng ý thức tự chủ kinh tế, góp phần phát triển sinh kế lâu dài.

Anh Vi Văn Thuyên, bản Chiềng Căm, được hỗ trợ lợn giống, rau giống bày tỏ sự vui mừng và quyết tâm sẽ chăn nuôi lợn thật tốt để chúng sớm sinh sản lợn con, góp phần phát triển kinh tế gia đình. Anh Thuyên cho biết thêm, ngoài chăn nuôi, trong chương trình xây dựng nông thôn mới của bản, anh và bà con còn được hỗ rất nhiều trong trồng trọt. Trước đây, gia đình anh chỉ biết trồng rau theo kinh nghiệm cũ, thời tiết thuận lợi thì còn có rau ăn. Từ khi được nhà nước hỗ trợ giống, hướng dẫn kỹ thuật, vườn rau của gia đình anh Thuyên phát triển xanh tốt. Hiện gia đình anh đã thoát khỏi hộ cận nghèo.

Một bản làng khởi sắc không chỉ từ ánh sáng mà từ chính sự đổi thay trong từng mái nhà, 7 hộ nghèo đã được quan tâm xây dựng nhà ở theo Chương trình của Chính phủ và Chỉ thị 22 của Tỉnh ủy; Đằng sau những con đường sáng, sân nhà văn hóa mới, những hàng rào xanh hay mô hình vườn rau là mồ hôi, là công sức của bà con và các cấp các ngành chung tay…

Nhờ những nỗ lực chung, đến tháng 11/2024, Chiềng Căm đã về đích nông thôn mới; thu nhập bình quân đầu người đạt 35 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 10,3%, hiện chỉ hộ nghèo chỉ còn 12/118 hộ, hộ cận nghèo là 5 hộ. Đến nay 100% đường trong bản đã được bê tông hóa… Đó là cả một bước tiến dài đối với bản nghèo vùng cao này.

Già làng Vi Văn Thị, 75 tuổi, trú tại bản Chiềng Căm.

Già làng Vi Văn Thị, 75 tuổi, trú tại bản Chiềng Căm xúc động nói: Cả bản ai cũng hiểu NTM không chỉ là chuyện xây dựng đường xá, công trình mà là xây dựng một cuộc sống mới. Và trong cuộc sống mới ấy, Chiềng Căm vẫn giữ lại trọn vẹn tiếng khèn, điệu múa, những lễ hội cổ truyền của đồng bào. Bản sắc văn hóa không bị phai đi, mà càng được gìn giữ, trân trọng, và trở thành điểm tựa để bản làng vững vàng tiến bước.

Thông tin từ UBND xã Hiền Kiệt, trên địa bàn xã chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái, Mường, sinh sống. Do địa hình đồi núi, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí của một bộ phận người dân còn nhiều hạn chế nên bước vào thực hiện chương trình XDNTM, xã Hiền Kiệt gặp không ít lực cản. Với phương châm “mưa dầm thấm sâu”, cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể xã đã đến từng nhà để tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của chương trình XDNTM. 

Đến nay, đại bộ phận người dân trong xã đã đổi thay nhiều trong nếp nghĩ, cách làm. Nhờ vậy, chỉ trong 2 năm (2023 và 2024) xã đã huy động được hơn 7,9 tỉ đồng cho xây dựng NTM. Từ nguồn vốn huy động, xã đã tập trung đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, trường học, điện chiếu sáng... nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và từng bước góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn địa phương. 

Từ gian khó đến khát vọng đổi thay, Chiềng Căm hôm nay không chỉ đổi thay ở cảnh quan mà cả trong niềm tin và khát vọng. Bà con đã thấy được giá trị của sự chung sức, chung lòng; đã hiểu rằng dựng xây quê hương là hành trình không biết mệt mỏi nhưng cũng đầy trái ngọt. Con đường nông thôn mới vẫn còn đó những thử thách, nhưng với tinh thần đoàn kết, với lòng tự hào về quê hương, Chiềng Căm chắc chắn sẽ tiếp tục những bước đi vững vàng.