Chính sách mới và trọng tâm hành động năm 2025
Nhận thức rõ điều đó, Đảng và Nhà nước ta không ngừng hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, với những mục tiêu cụ thể, nhằm thúc đẩy việc thực hiện bình đẳng giới trong gia đình cho năm 2025 và những năm tiếp theo. Tuy nhiên, mọi chủ trương, chính sách sẽ chỉ là những nét vẽ trên giấy nếu thiếu đi "cánh tay nối dài" - ngành Tư pháp. Bài viết sau sẽ phần nào giúp bạn đọc hiểu rõ thêm vai trò của công tác tư pháp trong thực hiện bình đẳng giới trong gia đình ở nước ta.
Năm 2025, Việt Nam tiếp tục thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030, trong đó, vấn đề bình đẳng giới trong gia đình được xác định là một trong những trọng tâm. Các văn bản pháp luật hiện hành như Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới, không chỉ đơn thuần là quy định, mà còn là kim chỉ nam cho một cuộc cách mạng về nhận thức. Trọng tâm của chính sách năm 2025 không chỉ dừng lại ở việc tạo ra sự bình đẳng trên giấy tờ, mà hướng tới bình đẳng thực chất trong từng hành vi, từng nếp nghĩ. Bình đẳng trong từng gia đình và toàn cộng đồng.
Theo đó, mọi thành viên trong gia đình đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc sở hữu, sử dụng tài sản chung, quyết định các vấn đề lớn của gia đình. Quan trọng hơn, chính sách năm 2025 đặc biệt nhấn mạnh sự chia sẻ trách nhiệm trong công việc không lương, mà cụ thể là việc nhà và chăm sóc con cái. Một xã hội sẽ không thể tiến bộ khi người phụ nữ phải gánh vác gánh nặng kép: vừa làm việc ngoài xã hội, vừa cáng đáng toàn bộ công việc gia đình. Chính sách mới này như một lời khẳng định: việc nhà không phải là "việc của phụ nữ", mà là trách nhiệm chung của cả hai giới.
Khi chủ trương gặp thực tiễn: Vai trò then chốt của ngành Tư pháp
Tuy nhiên, từ chính sách đến đời sống vẫn còn một khoảng cách lớn. Định kiến và thói quen đã ăn sâu vào tiềm thức không dễ dàng thay đổi. Đặc biệt tại các địa phương vùng nông thôn, trong các làng bản đồng bào thiểu số nghèo vùng núi cao, biên giới. Đây là lúc ngành Tư pháp phải phát huy vai trò quyết định của mình, trở thành "người bảo vệ cuối cùng" cho các nguyên tắc bình đẳng. Những năm qua, Báo Bảo vệ pháp luật thường xuyên phản ánh những vụ việc vi phạm pháp luật liên quan đến bình đẳng giới, cho thấy sự cần thiết của một hệ thống tư pháp công minh, sắc bén.
Như chúng ta đã biết, trong các vụ án hôn nhân, gia đình, bạo lực gia đình, vai trò của cán bộ tư pháp là vô cùng quan trọng. Họ không chỉ đơn thuần là người áp dụng luật, mà còn là người có trách nhiệm lắng nghe, thấu hiểu, và đặc biệt là phải có nhận thức về giới bình đẳng giới và bình đẳng giới trong gia đình thật sâu sắc. Một Thẩm phán khi giải quyết vụ ly hôn, tranh chấp tài sản, hay quyền nuôi con, không thể chỉ nhìn vào các điều luật khô khan. Họ phải nhìn thấy được gánh nặng vô hình mà người phụ nữ phải chịu, phải bảo vệ quyền lợi chính đáng của trẻ em. Họ phải bảo đảm rằng, sau khi phiên tòa kết thúc, các nguyên tắc bình đẳng vẫn được duy trì, và không ai phải chịu thiệt thòi chỉ vì giới tính của mình.
Thực tiễn thời gian qua cho thấy, vai trò của ngành Tư pháp không chỉ dừng lại ở khâu xét xử. Trong quá trình điều tra, truy tố các vụ án bạo lực gia đình, các cán bộ điều tra, Kiểm sát viên phải có đủ nhạy bén và dũng cảm để đưa ra những phán quyết công bằng, răn đe kẻ vi phạm. Việc này không chỉ giải quyết một vụ án cụ thể, mà còn gửi đi một thông điệp mạnh mẽ tới toàn xã hội: bình đẳng giới không phải là một khẩu hiệu rỗng tuếch, mà luôn được bảo vệ chắc chắn và hiệu quả bằng pháp luật.
Mối liên kết chặt chẽ và lời kêu gọi hành động
Mối liên kết giữa chính sách, pháp luật và vai trò của ngành tư pháp là một vòng tròn khép kín. Chính sách tạo ra khuôn khổ, pháp luật cụ thể hóa khuôn khổ ấy, và ngành tư pháp là người thực thi, đưa pháp luật vào cuộc sống. Nếu một trong ba mắt xích này yếu đi, hệ thống sẽ bị lung lay.
Năm 2025, với những định hướng chính sách rõ ràng, đây là cơ hội để ngành Tư pháp chứng tỏ vai trò tiên phong của mình. Mỗi phán quyết công minh, mỗi bản án thấu tình đạt lý, không chỉ là sự bảo vệ cho một cá nhân, mà còn là lời tuyên chiến với những định kiến lỗi thời, là bước tiến vững chắc trên con đường xây dựng một gia đình Việt Nam no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.
Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp thực hiện