Năm 2024, một hành trình về đích đầy ấn tượng của Tổng công ty Thuốc lá Việt nam - Vinataba. Vượt qua những khó khăn hiện hữu có tính lịch sử, những áp lực ngày càng chồng chất, song, với những nỗ lực không ngừng, sự linh hoạt cùng những quyết định chiến lược đúng đắn đã mang lại sự khởi sắc cho toàn hệ thống. Một bước tiến mới trên thị trường nội địa được xác lập. Xuất khẩu tăng trưởng hai con số vượt mốc 300 triệu USD, nộp ngân sách đạt trên 15.500 tỉ đồng.
    |
 |
| Các đơn vị đón nhận Cờ đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2024. Ảnh: TCT |
Tăng trưởng vượt trội, tạo xung lực mới
Năm 2024, Tổng doanh thu Tổng Công ty đạt trên 35.000 tỉ đồng, hoàn thành 115% kế hoạch, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước; Đóng góp vào ngân sách nhà nước hơn 15.500 tỉ đồng. Thu nhập bình quân tăng 12% so với cùng kỳ năm trước, đạt 25 triệu đồng/người/tháng.
Với định hướng chiến lược tập trung phát triển các sản phẩm chất lượng cao, mở rộng quy mô thị trường nội địa, triển khai hiệu quả các giải pháp phát triển thị trường, sau nhiều năm, thị phần của Tổng công ty đã có bước tăng trưởng 2,5% điểm và chiếm 65,7% thị phần toàn ngành.
Hoạt động xuất khẩu của Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam tiếp tục tăng trưởng về sản lượng và kim ngạch, góp phần khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế. Công tác xúc tiến thương mại được đẩy mạnh thông qua việc tham gia các hội chợ quốc tế có quy mô lớn.
Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 300 triệu USD, hoàn thành 140% kế hoạch, tăng 14% so cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng xuất khẩu ước đạt 1.789 triệu bao, hoàn thành 119% kế hoạch.
Công tác nguyên liệu ghi nhận sự nỗ lực lớn của Công ty cổ phần Ngân sơn và Hòa Việt. Diện tích gieo trồng đạt 109% kế hoạch, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng thu mua tăng 19% so với cùng kỳ. Sản lượng nguyên liệu chế biến của các đơn vị đạt 164% kế hoạch. Kim ngạch xuất khẩu nguyên liệu thuốc lá xấp xỉ 15 triệu USD, gấp 6 lần so với cùng kỳ năm trước.
Công tác chuyển đổi số tại Tổng công ty đạt nhiều kết quả tích cực. Tổng công ty đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số và ban hành các quy chế, quy định, kế hoạch chuyển đổi số giai đoạn 2024 - 2025, định hướng đến năm 2030; định hướng các đơn vị tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong các hoạt động nghiên cứu khoa học vào sản xuất kinh doanh; thực hiện chuyển đổi số một cách toàn diện, thực chất, hiệu quả, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và góp phần đổi mới, hiện đại hóa năng lực quản trị.
Song song với phát triển sản xuất kinh doanh, trách nhiệm xã hội luôn được các đơn vị thành viên của Vinataba đặc biệt chú trọng. Năm 2024, Tổng Công ty tiếp tục phụng dưỡng 10 Mẹ Việt Nam anh hùng, 7 thương binh nặng; xây tặng 107 nhà tình nghĩa, 2 nhà cộng đồng, 53 nhà tình thương, nhà đại đoàn kết; hỗ trợ kinh phí xây dựng đường giao thông, chăm lo cho quân, dân đảo Trường Sa, giúp đỡ người nghèo. Đặc biệt, toàn thể CNVCLĐ Tổng công ty và các đơn vị đã tích cực hưởng ứng, đóng góp hỗ trợ đồng bào các địa phương bị thiệt hại do bão số 3 gây ra số tiền 10 tỉ đồng, hỗ trợ xây dựng đường dân sinh, đồng hành hỗ trợ quân, dân đảo Trường Sa… Tổng số tiền đóng góp, ủng hộ năm 2024 là trên 28 tỉ đồng.
|
 |
| Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, phát biểu. |
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, ghi nhận và biểu dương những đóng góp của Vinataba trong năm 2024 đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh do Ủy ban giao; đồng thời cho biết, hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty trong năm 2024 có sự ổn định và luôn bám sát các chỉ đạo của Ủy ban, đảm bảo việc làm và thu nhập cho người lao động.
Năm 2025, năm có ý nghĩa đặc biệt, năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, đồng thời là năm tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Dự báo tình hình khu vực, thế giới dự báo tiếp tục có những biến động khó lường có thể tác động đến nền kinh tế Việt Nam, nhằm bảo toàn phần vốn của nhà nước, ông Nguyễn Hoàng Anh yêu cầu Vinataba tiếp tục triển khai Chiến lược phát triển Tổng công ty đến năm 2035, Kế hoạch sản xuất kinh doanh giai đoạn 2021-2025 và Đề án cơ cấu lại Tổng công ty giai đoạn 2021 - 2025 đã được phê duyệt; góp phần thực hiện thắng lợi kế hoạch sản xuất, kinh doanh và đầu tư hàng năm và 5 năm; định hướng xây dựng Kế hoạch sản xuất kinh doanh giai đoạn 2026 - 2030…
Thách thức lớn khi tăng thuế tiêu thụ đặc biệt
Phát biểu tại Hội nghị, ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, bày tỏ những quyết tâm, nỗ lực để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng trong năm tới. Tuy nhiên, ông Nghĩa cũng nhấn mạnh, trăn trở về những khó khăn, thách thức phía trước. Trong đó, có việc Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, đang được xã hội quân tâm.
Theo ông Nghĩa, với phương pháp thuế hỗn hợp và mức tính thuế mới như dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, đã được Quốc hội thảo luận trong kỳ họp vừa qua thì tổng sản lượng toàn Tổng công ty cũng như toàn ngành có thể sụt giảm từ 30% đến 50% sau năm 2026.
Ông Hồ Lê Nghĩa cho biết, Hiệp hội thuốc lá Việt Nam đã có văn bản kiến nghị với Chính phủ và Ủy ban thường vụ Quốc hội về dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi đối với sản phẩm thuốc lá lần này, trong đó có 2 kiến nghị quan trọng:
Một là, mức tăng thuế và lộ trình tăng thuế cần xem xét thực trạng và những đóng góp của ngành thuốc lá Việt Nam đối với ngân sách nhà nước và việc xóa đói giảm nghèo ở các vùng sâu, vùng xa.
Hiệp hội đã triển khai thực hiện nghiêm túc Luật thuế TTĐB hiện hành, trong đó thuế suất đối với sản phẩm thuốc lá năm 2008 là 65%; năm 2016 là 70%; năm 2019 là 75%. Đồng thời nhận thức rõ trách nhiệm về việc thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng đã được Chính phủ phê duyệt tại Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030.
Hiện nay, tổng nguồn vốn của các doanh nghiệp trong Hiệp hội đạt khoảng 18.000 tỉ đồng và tổng tài sản gần 40.000 tỉ đồng. 100% giá trị vốn và tài sản này là của các doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn.
|
 |
| Ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, phát biểu. |
Hàng năm, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu đóng góp vào ngân sách nhà nước gần 19.000 tỉ đồng. Riêng Vinataba, năm 2023 đóng góp vào ngân sách nhà nước hơn 16.000 tỉ đồng (cả thuế TTĐB, thuế môi trường và phí), đứng thứ 6 trong khối doanh nghiệp nhà nước.
Ngoài ra, trong nhiều thập kỷ qua, các doanh nghiệp trong Hiệp hội đã luôn đảm bảo công ăn việc làm cho gần 11.000 lao động trực tiếp; đầu tư, hỗ trợ cho hơn 90.000 nông dân trồng nguyên liệu thuốc lá với diện tích trồng khoảng 13.800 ha, sản lượng thu mua gần 37.000 tấn/năm.
Hai là, mức tăng thuế và lộ trình tăng thuế cần xem xét thấu đáo quan hệ giữa việc tăng thuế “sốc” với việc tăng “sốc” thuốc lá nhập lậu, đặc biệt là tham khảo kinh nghiệm của một số nước trong vấn đề này.
Thực tế đã chứng minh, quan hệ giữa việc tăng thuế với thuốc lá nhập lậu là điểm “mù” rất khó xác định trong xây dựng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt. Thực tiễn các quốc gia cho thấy, khi mức thuế tiêu thụ đặc biệt tăng sẽ làm gia tăng hàng nhập lậu đối với hầu hết các loại hàng hóa.
Cũng theo ông Nghĩa, trước đây, mỗi lần tăng mức thuế thêm 5% với độ giãn cách 3 năm mỗi lần thì giá thuốc lá trong nước tăng không nhiều và các doanh nghiệp trong nước có thời gian để điều chỉnh phương án ứng phó với thuốc lá nhập lậu (kể cả thuốc lá nhập lậu giá rẻ). Nhưng với dự thảo tăng thuế lần này, vấn đề sẽ rất nghiêm trọng đối với ngành thuốc lá trong nước và có thể ảnh hưởng đến mục tiêu thu ngân sách.