Nhân dịp Quốc khánh 2/9, vừa qua, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã ký ban hành Quyết định số 1251/2013/QĐ- CTN về đặc xá năm 2013.


Thực hiện quyết định của Chủ tịch nước, ngành KSND triển khai nhiệm vụ đột xuất trong công tác đặc xá tha tù trước thời hạn năm 2013.


Công tác đặc xá 2013 - một trong những nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm

Theo đó, VKSNDTC đã cử 01 đồng chí Phó Viện trưởng VKSNDTC làm thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá; cử 09 cán bộ, KSV tham gia 09 Tổ thẩm định liên ngành Trung ương, thẩm định đặc xá tại các Trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an và Bộ Quốc phòng quản lý; cử 11 cán bộ, KSV tham gia Tổ chuyên viên (do đồng chí Vụ trưởng Vụ 4 làm Tổ trưởng) giúp việc Thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá (HĐTVĐX) VKSNDTC, có nhiệm vụ nghiên cứu, thẩm định lần cuối hồ sơ đề nghị đặc xá, giúp HĐTVĐX có cơ sở để báo cáo và đề nghị Chủ tịch nước ra Quyết định đặc xá cho phạm nhân, người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện, tiêu chuẩn.

Với tư cách là cơ quan giám sát việc tuân theo pháp luật trong công tác đặc xá, đặc xá năm 2013, VKSNDTC có kế hoạch trực tiếp kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá tại 14 trại giam thuộc Bộ Công an, kiểm sát việc thực hiện Quyết định đặc xá tại một số Trại giam, Trại tạm giam thuộc Bộ Công an và Bộ Quốc phòng; có văn bản yêu cầu Chủ tịch Hội đồng xét đề nghị đặc xá 49 trại giam, 04 trại tạm giam thuộc Bộ Công an báo cáo kết quả triển khai Quyết định về đặc xá và việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá năm 2013; quán triệt, chỉ đạo, hướng dẫn VKS 63 tỉnh, TP; VKS quân sự TW; VKS quân sự các cấp; các đơn vị trực thuộc có liên quan triển khai thực hiện Quyết định về đặc xá của Chủ tịch nước.

Hướng dẫn VKS các địa phương kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá, thực hiện Quyết định đặc xá tại các trại tạm giam thuộc Công an cấp tỉnh; kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt đối với người đang được hoãn và tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù tại địa phương.

Công tác đặc xá năm 2013 được xác định là một trong những công tác đột xuất, trọng tâm của 6 tháng cuối năm trong ngành KSND.

Những quy định mới về đặc xá năm 2013

So với các đợt đặc xá trước, đặc xá năm 2013 có kế thừa nhiều nội dung của đặc xá năm 2011, đồng thời cũng quy định rất rõ ràng, đầy đủ, cụ thể, chi tiết và chặt chẽ  về điều kiện, tiêu chuẩn đặc xá. Cụ thể:

Bổ sung về điều kiện xếp loại cải tạo cho những phạm nhân đang chấp hành án tại các Trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng:

Quy định cụ thể có 07 mức án (bị phạt tù từ 03 năm trở xuống cho đến mức phạt tù cao nhất là phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn) phải có đủ thời gian xếp loại cải tạo khá (đối với từng mức án) và thời gian tiếp theo được đánh giá cải tạo tốt giống các quy định của đợt đặc xá 2011.

Bổ sung về điều kiện đối với các đối tượng thuộc diện ưu tiên:

Đã chấp hành ít nhất là một phần tư (1/4) thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn; ít nhất là mười hai (12) năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, khi thuộc trường hợp “lập công lớn”, bổ sung cao hơn về giá trị tài sản mà phạm nhân đó cứu được là từ ba mươi triệu đồng trở lên (đặc xá 2011 quy định cứu được tài sản lớn có giá trị từ mười triệu đồng trở lên).

Quy định chặt chẽ hơn về đối tượng bị bệnh hiểm nghèo (thuộc diện ¼): mắc bệnh ung thư (bổ sung quy định ung thư “giai đoạn cuối”) và mở rộng đối tượng mắc bệnh hiểm nghèo như “mắc một trong các bệnh khác được Hội đồng giám định, bệnh viện cấp tỉnh hoặc cấp quân khu trở lên kết luận bằng văn bản là bệnh hiểm nghèo, nguy hiểm đến tính mạng”.

Quy định cụ thể về đối tượng người từ 60 tuổi trở lên mà thường xuyên ốm đau (phải nằm điều trị tại bệnh xá, bệnh viện liên tục, nhiều lần trong một thời gian dài (qui định bổ sung trong một thời gian dài “từ 3 tháng trở lên”.

Các trường hợp không đề nghị đặc xá:

Đó là đối tượng “đang chấp hành án phạt tù do phạm nhiều tội (từ ba tội trở lên), kể cả trường hợp tổng hợp hình phạt”; người phạm tội cướp tài sản có sử dụng vũ khí, bổ sung quy định vũ khí là các loại vũ khí được quy định tại Điều 3 Pháp lệnh số 16/2011/UBTVQH12, ngày 30/6/2011 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ); phạm nhân phạm tội Trộm cắp tài sản có tổ chức (quy định tại điểm a khoản 2 Điều 138 BLHS); gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng (quy định tại điểm g khoản 2, điểm b khoản 3, điểm b khoản 4 Điều 138 BLHS); người phạm tội hiếp dâm có tính chất loạn luân, cướp tài sản nhiều lần, cướp giật tài sản nhiều lần, trộm cắp tài sản nhiều lần (từ hai lần trở lên). Số lần phạm tội được thể hiện rõ trong Bản án; người phạm tội đã có một tiền án hoặc đã bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng mà bị kết án phạt tù về một trong các tội…mua bán người (đối với người thực hiện hành vi phạm tội từ 00 giờ ngày 02/01/2010).
 

Thực hiện Luật Đặc xá, từ năm 2009 đến nay, Nhà nước ta đã 04 lần đặc xá cho 48.053 phạm nhân và 601 người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. Đặc biệt, đợt đặc xá gần đây nhất, nhân dịp Quốc khánh 2/9/2011, Nhà nước ta đã đặc xá tha tù cho 10.535 người (10.244 phạm nhân và 291 người đang được hoãn, TĐC). Nhìn chung, số người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ tái phạm chiếm 2% (1.016/48.654) so với tổng số người được đặc xá từ năm 2009 đến nay. Riêng đặc xá năm 2013 tỷ lệ tái phạm chiếm tỷ lệ 1,13% (120/10.535).

 

Bùi Thị Tú Oanh