Căng thẳng giữa Canada và Trung Quốc tiếp tục leo thang

Cựu nhân viên ngoại giao Canada Michael Kovrig. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu trước báo giới tại thành phố Montreal, nhà lãnh đạo Canada nhấn mạnh: "Chúng tôi vô cùng lo ngại trước những động thái của Trung Quốc". Tuyên bố của ông Trudeau có liên quan đến trường hợp của ông Michael Kovrig, người bị bắt giữ hồi tháng 12/2018 sau vụ việc Canada bắt giữ Giám đốc tài chính của tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Châu. Thủ tướng Trudeau một lần nữa cho rằng Trung Quốc đã tùy tiện bắt giữ nhà cựu ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor, một công dân khác của Canada cũng bị Trung Quốc tình nghi là làm nguồn thông tin quan trọng cho ông Kovrig và cũng bị bắt giữ trong tháng 2/2018. Ông Trudeau khẳng định sự an toàn và an ninh của công dân Canada là ưu tiên hàng đầu đối với Chính phủ nước này.

Trước đó cùng ngày, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin giới chức nước này cho rằng ông Kovrig đã tham gia hoạt động tình báo và đánh cắp bí mật quốc gia và doanh nhân Spavor là một trong những nguồn cung cấp tin tức tình báo quan trọng cho ông Kovrig. Trong khi đó, một thông báo đăng trên trang mạng Ủy ban Chính Pháp Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc nêu rõ công dân Canada Michael Kovrig thường nhập cảnh Trung Quốc với hộ chiếu thông thường và thị thực doanh nghiệp để đánh cắp, do thám những thông tin nhạy cảm và tình báo thông qua một đầu mối liên lạc ở Trung Quốc. Công dân Canada Michael Spavor là đầu mối liên lạc chính cung cấp các thông tin tình báo cho Michael Kovrig. Theo nội dung thông báo này, công dân Canada Kovrig đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp Trung Quốc và quốc gia này sẽ tiếp tục xúc tiến các qui trình pháp lý liên quan tới vụ việc.

Quan hệ Canada -Trung Quốc trở nên căng thẳng kể từ khi cựu Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu bị giới chức Canada bắt giữ tại Vancouver ngày 1/12/2018 theo yêu cầu của Mỹ. Sau đó, Bắc Kinh đã bắt giữ và điều tra hai công dân Canada là cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor với cáo buộc "tham gia các hoạt động gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia của Trung Quốc".

Động thái mới từ phía Trung Quốc có thể làm gia tăng căng thẳng song phương, đặc biệt trong bối cảnh Bộ Tư pháp Canada ngày 2/3 thông báo bắt đầu quy trình dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu sang Mỹ. Ngay sau đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết phía Trung Quốc đã gửi công hàm phản đối chính thức tới Canada  đồng thời kêu gọi Mỹ lập tức rút lệnh bắt giữ và dẫn độ với bà Mạnh Vãn Châu. Ngày 3/3, công ty luật Gudmundseth Mickelson LLP - đại diện cho bà Mạnh đã gửi đơn lên Tòa án Tối cao tỉnh British Columbia khởi kiện Chính phủ Canada, Cơ quan dịch vụ biên giới và Cảnh sát Hoàng gia Canada, cáo buộc các cơ quan này đã vi phạm nghiêm trọng quyền theo hiến pháp khi bắt giữ bà tại sân bay quốc tế Vancouver hôm 1/12/2018. Dự kiến, bà Mạnh Vãn Châu sẽ có mặt trong một phiên tòa liên quan đến việc dẫn độ sang Mỹ tại Vancouver ngày 6/3.